«Η ΤΕΘΛΙΜΜΕΝΗ ΟΔΟΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΖΩΗΣ»

Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ  Ἐγκλείστου

ΧΕΙΡΑΓΩΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ

[ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν]

      Ἀπό τά πρῶτα βήματα τῆς χριστιανικῆς του ζωῆς ὁ ἄνθρωπος συναντάει πολλές δυσκολίες. Καί ὅσο προχωράει, τόσο μεγαλώνουν οἱ δυσκολίες. Τό εἶπε, ἄλλωστε, ὁ Κύριος: «Στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν» (Ματθ. 7, 14).

Ὅποιος, λοιπόν, ἀποφασίζει νά τραβήξει αὐτόν τό δρόμο καί νά περάσει αὐτή τήν πύλη, πρέπει νά ὁπλιστεῖ μέ μεγάλη ἀνδρεία, γιά ν ἀντιμετωπίσει νικηφόρα κάθε λογῆς ἐπιθέσεις, ἀντιδράσεις, ἐμπόδια καί πειρασμούς .

Γι’ αὐτό κι ἐσεῖς τώρα προχωρῆστε μπροστά μέ θάρρος, μέ γενναιότητα καί σταθερότητα. Τρέξτε σάν τόν ἀπόστολο Παῦλο, πού ἔλεγε: «Οὕτω τρέχω, ὡς οὐκ ἀδήλως» (Α΄ Κορ. 9, 26). Δηλαδή: Νά, ἔτσι τρέχω, μέ τά μάτια στηλωμένα στό τέρμα. Σέ ποιό τέρμα; Σ’ ἐκεῖνο πού ποθεῖτε νά φτάσετε κι ἐσεῖς – στή θέα τοῦ Θεοῦ, στή μέθεξή Του, στή βασιλεία Του.

Ὅποιος παλεύει γενναῖα μέ τά πάθη του καί τηρεῖ πιστά τίς θεῖες ἐντολές, αὐτός, ἀνάλογα μέ τήν πνευματική του πρόοδο, καθαρίζει τήν καρδιά του. Καί ὅσο καθαρίζεται, τόσο πλησιάζει τόν Κύριο, πού ὑποσχέθηκε καί ἐπιθυμεῖ νά κατοικήσει μέσα του, νά ἑνωθεῖ μαζί του: «Πρός αὐτόν ἐλευσόμεθα καί μονήν πάρ αὐτῷ ποιήσομεν» (Ἰω. 14, 23).

***

Δέν μᾶς ἀρέσει ἡ «στενή πύλη», δέν μᾶς ἀρέσει ἡ «τεθλιμμένη ὁδός» (Ματθ. 7, 14). Τήν πλατειά πύλη καί τήν εὐρύχωρη ὁδό θέλουμε. Καί τή ζητᾶμε μέ στεναγμούς καί δάκρυα ἀπό τόν Κύριο. Μήπως, λοιπόν δέν ἀκούει τούς στεναγμούς μας; Μήπως δέν βλέπει τά δάκρυά μας;… Καί βλέπει καί ἀκούει, ἀλλά ποθεῖ τή σωτηρία μας, ὄχι τήν καταστροφή μας. Στό στενό, στό ἀνηφορικό, στό κακοτράχαλο μονοπάτι τῶν θλίψεων θυμόμαστε τόν Θεό καί ζητᾶμε ταπεινά τή βοήθειά Του. Μόλις πατήσουμε στόν πλατύ κι εὐκολοπέραστο δρόμο τῶν ἀπολαύσεων, ξεχνᾶμε τόν Θεό καί ὁδηγούμαστε στήν αἰώνια ἀπώλεια.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γνωρίζοντας τήν ὠφέλεια τῶν θλίψεων, χαιρόταν γιά τά παθήματά του. Ὁ ἴδιος ἀπόστολος μᾶς βεβαιώνει, πώς ὅλες τίς δυσκολίες μποροῦμε νά τίς ξεπεράσουμε μέ τή βοήθεια τοῦ Χριστοῦ, πού μᾶς ἀγάπησε. Ἄλλωστε, ἡ δύναμη καί ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ φανερώνονται στήν πληρότητά τους καί κατοικοῦν μέσα μας, ὅταν ἀκριβῶς βρισκόμαστε σέ ἀδυναμία, στενοχώρια, θλίψη ἀσθένεια, στενότητα.

Βέβαια, οἱ ἄπιστοι δέν συμφωνοῦν μέ τήν ἀποστολική αὐτή διαβεβαίωση, πού τήν ἀλήθεια της ἀποδεικνύει ἡ διαχρονική ἐμπειρία τῶν πιστῶν. Ἔτσι βυθίζονται στό πυκνό σκοτάδι τῆς ἄγνοιας, πού καλύπτει, ὅπως λένε, τήν ἐπίγεια ζωή μας. Νά γιατί, δίχως πίστη καθώς ζοῦν, φτάνουν ὡς τήν κατάθλιψη, τήν ψυχική διάλυση, τήν ἀπελπισία, καμιά φορά καί τήν αὐτοκτονία… Τό μεγάλο λάθος τους εἶναι ἡ πεποίθηση πώς ὁ προορισμός τοῦ ἀνθρώπου περιορίζεται στήν ἐπίγεια ζωή. Καί ὅμως, δέν περιορίζονται στήν ἐδῶ! Στή γῆ ἁπλά ἀρχίζει ἡ ζωή μας, πού συνεχίζεται μετά τό θάνατο. Ἡ παροῦσα ζωή εἶναι μόνο μιά σύντομη περίοδος προετοιμασίας γιά τήν ἄλλη, τήν ἀτελεύτητη ζωή. Πῶς συντελεῖται αὐτή ἡ προετοιμασία; Κυρίως μέ τή γενναιόψυχη ὑπομονή στίς στενοχώριες, τίς στερήσεις, τά βάσανα. Ὅποιος ἔτσι ἀντιλαμβάνεται τό νόημα τῆς ζωῆς, δέν ἐπιδιώκει τή μάταιη ἄνεση. Γιά ἕνα μόνο νοιάζεται: Τό πῶς ἀπό τή θλίψη θά ἀποκομίσει περισσότερους καρπούς, καρπούς πού θά γευθεῖ ὄχι στή γῆ ἀλλά στόν οὐρανό.

Εἰσηγητής τῆς ἀπαισιόδοξης θεωρήσεως τῆς ἐπίγειας ζωῆς εἶναι ὁ Βούδας. Ἀπό τό βουδισμό τή διδάχθηκε καί τή διαδίδει σήμερα στήν πατρίδα μας ὁ ἀνόητος Λ. Τολστόι. Αὐτός καί οἱ ὅμοιοί του πιστεύουν ὅτι μποροῦν κατακτήσουν τήν ἀλήθεια στηριγμένοι μόνο στό μυαλό τους. Μά ἡ ἀλήθεια γιά τή ζωή καί τόν κόσμο ἀποκαλύφθηκε ἀπό τό Θεό τόσους αἰῶνες πρίν καί φυλάσσεται σάν πολύτιμος θησαυρός ἀπό τίς πιστές ψυχές ὅλης τῆς γῆς.

***

«Λύπη καί χαρά. Ἡ ἐναλλαγή τους στή ζωή».

Οἱ λύπες καί οἱ χαρές ἐναλλάσσονται σχεδόν καθημερινά στή ζωή μας. Ἔτσι ὅρισε ἡ ἄπειρη σοφία τοῦ Θεοῦ. Καί νά γιατί: Οἱ πρῶτες μᾶς ἀποκόβουν ἀπό τίς ἄτοπες ἐγκόσμιες ἐξαρτήσεις. Καί οἱ δεύτερες τρέφουν τήν ἐλπίδα μας γιά κάτι καλύτερο.

***

«Ἡ πλήξη».

Γιατί νά νιώθουμε πλήξη καί ἀνία; Στούς χριστιανούς δέν ἔχει θέση ἕνα τέτοιο αἴσθημα. Ὁ Κύριος εἶναι κοντά μας. Ἡ παρουσία Του δίνει στήν καρδιά μας εἰρήνη καί στή ζωή μας νόημα. Ἡ ἀγάπη Του θερμαίνει τήν ψυχή μας. Ἡ εὐσπλαχνία Του μᾶς ὑπόσχεται αἰώνια χαρά καί ἀνάπαυση. Γιατί, λοιπόν, νά πλήττουμε, ἄν ἀγωνιζόμαστε ἀκατάπαυστα γιά τή σωτηρία μας καί γεμίζουμε τό χρόνο μας μέ καλά ἔργα;

***

«Πῶς νά νικᾶμε τή θλίψη καί τήν πλήξη».

Γράφετε πώς ἡ θλίψη καί ἡ πλήξη σᾶς βασανίζουν. Ὡστόσο, προβλήματα ἐσωτερικά δέν ἔχετε, μόνο ἐξωτερικά. Ἑπομένως ἡ ἀθυμία καί ἡ ταραχή σας προκαλοῦνται ἀπό τόν ἐχθρό, πού μηχανεύεται κάθε τρόπο γιά νά διώξει τήν εἰρήνη ἀπό τίς ἀνθρώπινες καρδιές.

Μή βαρυγγωμᾶτε! Μήν ἀγανακτεῖτε! Ἀφοσιωθεῖτε στήν ἐργασία καί στήν προσευχή. Ἡ πρώτη διώχνει τήν πλήξη καί ἡ δεύτερη τή θλίψη. Ἐσεῖς, λοιπόν, ξεγελάστε τον, παίρνοντας τό ὅπλο του καί μεταποιώντας το ἀπό βλαπτικό σέ ὠφέλιμο ὄργανο: σέ ἔλλογη καί καλή θλίψη γιά τά παραπτώματά σας, σέ μετάνοια, σέ κατάνυξη.

***

«Πῶς μᾶς δοκιμάζει ὁ Κύριος».

Ὁ Κύριος καμιά φορά δοκιμάζει τήν εἰλικρίνεια τῆς ἀφοσιώσεώς μας σ’ Ἐκεῖνον, στερώντας μας τίς ψυχικές παρηγορίες, πού συνοδεύουν τόν πνευματικό μας ἀγῶνα. Καί ὅταν δεῖ ὅτι, παρά τή στέρηση αὐτή, συνεχίζουμε νά Τόν διακονοῦμε ἐγκάρδια, χωρίς νά λυπόμαστε τόν ἑαυτό μας, μᾶς δίνει πολλαπλάσιες παρηγορίες.

Οἱ ἅγιοι γέροντες συμβουλεύουν νά μήν ἐπιζητοῦμε ποτέ τέτοιες δωρεές τοῦ Θεοῦ οὔτε, ὅταν ἔρχονται, νά τίς θεωροῦμε ὡς ἐπιβράβευση τῶν ἀγώνων μας. Ἄς τίς ἀφήνουμε στή βουλή Ἐκείνου. Καί ὅταν μᾶς τίς δίνει, ἄς τίς δεχόμεστε μέ ταπείνωση. Ὅταν πάλι μᾶς τίς στερεῖ, ἄς κάνουμε ὑπομονή.

Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα!

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης