. Πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ πῆγαν στὸν πόλεμο γυρίζουν χωρὶς νὰ διδαχτοῦν σχεδὸν τίποτε. Προσωπικὰ γνώρισα ἕναν ἁπλὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος μοῦ ἐξομολογήθηκε πὼς στὸν πόλεμο ἔνιωσε καὶ κατάλαβε τί σημαίνει νὰ ἔχει κανεὶς τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ. Πρὶν ἀπὸ τὸν πόλεμο δὲν εἶχε νιώσει αὐτὸν τὸν φόβο. Ἐπιστρέφοντας ἀπὸ τὸν πόλεμο στὸ χωριό του ὡς ἔφεδρος ἀξιωματικός, ἄρχισε νὰ καλεῖ τοὺς ἀνθρώπους σὲ μετάνοια καὶ κατόρθωσε νὰ «γιατρέψει» πενήντα σπίτια ἀπὸ κάθε ἁμαρτία. Καὶ τώρα συνεχίζει μὲ μεγάλη προθυμία, νὰ παρακινεῖ ὅλο τὸ χωριό του σὲ μετάνοια καὶ διὰ μέσου τῆς μετάνοιας νὰ τὸ ὁδηγεῖ στὴν ἐξαγνισμένη χριστιανικὴ ζωή. Δὲν πληρώνεται ἀπὸ κανέναν, οὔτε –ἀλίμονο– περιμένει κάποια πληρωμὴ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Ἡ ἀληθινὴ προθυμία πρὸς τὸν Θεὸ τὸν κινεῖ γιὰ νὰ πράττει αὐτὸ τὸ εὐλογημένο ἔργο. Ὅταν τὸν ρώτησα ποιὰ εἶναι ἡ γνώμη του γιὰ διάφορα θέματα ποὺ σήμερα δημιουργοῦν ἀνησυχία στὴν χώρα μας, αὐτὸς ἀπάντησε μὲ πραότητα: Ὅλα αὐτὰ τὰ θέματα εἶναι δευτερεύουσας σημασίας καὶ εἶναι ἄλυτα, μέχρι νὰ λυθεῖ ἕνα βασικὸ θέμα καὶ ἐρώτημα. Τὸ βασικὸ θέμα εἶναι ἡ μετάνοια τοῦ λαοῦ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
. Ὑπάρχουν καὶ ἄλλα, ἀμέτρητα, σύγχρονα παραδείγματα μετανοημένων ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν, ἀνθρώπων ποὺ ζοῦν στὴν σημερινὴ κοινωνία, τὰ ὁποῖα γνωρίζω προσωπικὰ καὶ τὰ ὁποῖα θὰ μποροῦσα μέχρι αὔριο νὰ ἀπαριθμῶ. Μοιάζουν ἀπίστευτα μὲ κλασικὰ παραδείγματα ἀνθρώπων ποὺ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία διαφύλαξε καὶ τόνισε ὡς σωστὰ παραδείγματα γιὰ τοὺς πιστούς. Ὅπου ὑπάρχει ἁμαρτία, ἐκεῖ μπορεῖ νὰ ὑπάρξει καὶ μετάνοια. Ὅπου ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ὑπάρχει καὶ ἁμαρτία. Ἴδιες εἶναι οἱ ἁμαρτίες καὶ σήμερα, ὅπως ἦταν καὶ πρὶν δύο χιλιάδες χρόνια, ἴδιο εἶναι τὸ φάρμακο γιὰ ὅλες τὶς ἁμαρτίες: ἡ μετάνοια! Τὸ φάρμακο –πρῶτο καὶ βασικὸ φάρμακο– γιὰ ὅλες τὶς ἁμαρτίες εἶναι ἡ μετάνοια! Ἡ μετάνοια εἶναι ἡ πρώτη πνευματικὴ ἰατρική, ποὺ παρέχεται στὸν ἀσθενῆ γιὰ τὴν ἁμαρτία!
. Σκεφτεῖτε τὸ ἑξῆς: ἡ ἀκαθαρσία στὴν γῆ σήμερα εἶναι ἴδια ὅπως ἦταν καὶ πρὶν δύο χιλιάδες χρόνια, ἴδιο εἶναι καὶ τὸ νερὸ ποὺ τὴν καθαρίζει. Φανταστεῖτε, λοιπὸν πὼς ταξιδεύετε ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη ὣς τὸ Βλαδιβοστὸκ στὴν βόρεια ἄκρη τῆς Ρωσίας καὶ πὼς λερώνεστε ἀπὸ τὴν σκόνη. Θὰ πλενόσασταν στὴν Θεσσαλονίκη μὲ νερὸ ἐνῶ στὸ Βλαδιβοστὸκ θὰ πλενόσασταν μὲ πετρέλαιο; Κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ταξιδιοῦ σας στὸν σκονισμένο δρόμο, δὲν θὰ πλενόσασταν μὲ νερό; Φυσικὰ μὲ νερό. Τὸ βάδισμα τῆς ἀνθρωπότητας διὰ μέσου τῆς ἱστορίας εἶναι ἕνα μακρινὸ ταξίδι. Σ’ αὐτὸ τὸ μακρινὸ ταξίδι, ἡ ἀνθρωπότητα «λερώνεται» καὶ «σκονίζεται» πάντα μὲ τὴν ἴδια σκόνη καὶ «πλένεται» πάντα μὲ τὸ ἴδιο νερό. Ἡ σκόνη εἶναι ἡ ἁμαρτία καὶ τὸ νερὸ εἶναι ἡ μετάνοια.
. Ἀδελφοί μου, ἡ μετάνοια τοῦ ἀνθρώπου εἶναι μία πράξη κατὰ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος ἐπαναστατεῖ στὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτὸ καὶ αὐτὴν τὴν ἐπανάσταση τὴν ξεκινᾶ ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ μόνος ὅταν συνειδητοποιήσει πὼς ὁ ἐχθρὸς βρίσκεται μέσα του! Ὅσο ὁ ἄνθρωπος ζεῖ μὲ τὴν αὐταπάτη, πὼς ὅλοι οἱ ἐχθροί του εἶναι ἔξω ἀπὸ τὸν ἴδιο του ἑαυτό, ὣς τότε δὲν ἐξεγείρεται ἐναντίον τοῦ ἑαυτοῦ του. Ὅταν ὅμως μία στιγμὴ ἀνοίξουν τὰ ἀνθρώπινα μάτια καὶ ἀναγνωρίσουν πὼς οἱ «κλέφτες» καὶ οἱ «ληστὲς» βρίσκονται μέσα στὴν οἰκία του, τότε ξεχνάει ἐκείνους ποὺ ἐπιτίθενται στὸ σπίτι ἀπ’ ἔξω καὶ χρησιμοποιεῖ ὅλη τὴν δύναμή του νὰ βγάλει ἔξω ἐκείνους ποὺ ἀπρόσκλητοι μπῆκαν μέσα καὶ ἐγκαταστάθηκαν.
. Θὰ ἦταν ἀστεῖος ἕνας ἀρχιστράτηγος, ἂν ὑπερασπιζόταν μία πόλη ἔβλεπε ὅτι ὁ ἐχθρὸς μπῆκε μέσα στὴν πόλη ἀπὸ ὑπόγειους διαδρόμους, καμουφλαρισμένος μὲ τὴν στρατιωτικὴ στολὴ τοῦ στρατοῦ του καὶ παρόλα αὐτὰ παρέμενε ἀπαθὴς καὶ συνέχιζε νὰ πυροβολεῖ ἀπὸ τὶς ἐπάλξεις τῆς πόλης τὸν ἐχθρὸ ποὺ εἶναι ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη. Ἐπειδή, σὲ τί τὸν βοηθᾶ ὅλη ἡ προσπάθεια πού κάνει γιὰ νὰ ἐξοντώσει τοὺς ἐξωτερικοὺς ἐχθρούς, ἀφοῦ ἐχθρὸς μὲ μορφὴ φίλου προκαλεῖ τοὺς στρατιῶτες σὲ ἀπειθαρχία, ληστεύει, βάζει φωτιές, σπέρνει τὴν ἀπελπισία; Μήπως σ’ αὐτὴ τὴν περίπτωση, ὁ ἀρχιστράτηγος πολεμᾶ μὲ τὴν πλευρὰ τοῦ ἐχθροῦ, ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ; Μήπως βλάπτει τὴν ἴδια του τὴν πόλη; Μήπως ἀμύνεται μάταια, νομίζοντας πὼς ὁ θάνατος βρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὶς ἐπάλξεις τῆς πόλης, ἐνῶ ὁ θάνατος ἀνενόχλητα, πίσω ἀπὸ τὴν πλάτη του, στήνει τὶς κρεμάλες καὶ τοῦ βάζει τὴν θηλιὰ στὸν λαιμό;
Ἁγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς
«Ὁμιλίες καὶ Μελέτη γιὰ τὰ σύμβολα καὶ σημεῖα»,
ἐκδ. “Ὀρθόδοξος Κυψέλη”,
Θεσ/νίκη 2014, σελ. 67 ἑπ.