ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ[:Ιω.19,1-38]

                        Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

             ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ ΤΥΦΛΟΥ

[Μέρος πέμπτο: υπομνηματισμός των χωρίων Ιω.9,11-16]

«Εἶπον οὖν αὐτῷ· ποῦ ἐστιν ἐκεῖνος; λέγει· οὐκ οἶδα’’(:Είπαν λοιπόν σε Αυτόν: ‘’Πού είναι Εκείνος;’’. Τους λέγει: ‘’δεν ξέρω’’)». Έλεγαν ωστόσο αυτό το «Πού είναι εκείνος;», έχοντας πλέον φονική διάθεση εναντίον Του. Παρατήρησε επίσης την έλλειψη καυχήσεως και τη μετριοφροσύνη εκ μέρους του Χριστού, ότι  δεν έμενε παρών ενώπιον όσων θεράπευε-μετά τη θεραπεία-διότι δεν ήθελε να αποκτήσει δόξα, ούτε να προσελκύσει το πλήθος, ούτε να επιδειχθεί.

Βλέπε πως όλα με φιλαλήθη τρόπο τα εκθέτει απαντώντας ο τυφλός. Ήθελαν μεν να βρουν τον Χριστό, για να Τον οδηγήσουν προς τους ιερείς, επειδή όμως δεν το πέτυχαν αυτό, οδηγούν τον πρώην τυφλό προς τους Φαρισαίους, για να ρωτήσουν εκείνοι αυτόν με μεγαλύτερη δριμύτητα και αυστηρότητα· για τον λόγο αυτό βεβαίως και ο Ευαγγελιστής σημειώνει ότι ήταν Σάββατο, δηλαδή για να δείξει την πονηρή τους σκέψη και διάθεση, και την αιτία για την οποία ζητούσαν να Τον κατηγορήσουν, βρίσκοντας δήθεν ως αφορμή αυτήν και δυνάμενοι έτσι να διαβάλουν το θαύμα δια της εντυπώσεως περί παραβάσεως του Νόμου[βλ. Ιω.9,14-15: «ἦν δὲ σάββατον ὅτε τὸν πηλὸν ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἀνέῳξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμούς(:η ημέρα μάλιστα που έφτιαξε ο Ιησούς τον πηλό και του άνοιξε τα μάτια ήταν Σάββατο). πάλιν οὖν ἠρώτων αὐτὸν καὶ οἱ Φαρισαῖοι πῶς ἀνέβλεψεν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· πηλὸν ἐπέθηκέ μου ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ ἐνιψάμην, καὶ βλέπω(:όταν λοιπόν τον οδήγησαν στους Φαρισαίους, άρχισαν και αυτοί να τον ανακρίνουν και να τον ρωτούν πάλι πώς θεραπεύθηκε και βρήκε το φως του. Και εκείνος τους είπε: ‘’Αυτός που με θεράπευσε μου έβαλε πηλό πάνω στα μάτια μου και μετά εγώ πλύθηκα και βλέπω’’)»].

Και αυτό είναι φανερό από το ότι όταν είδαν τον τυφλό, αμέσως τίποτε άλλο δεν είπαν παρά μόνο: «Πώς σου άνοιξε τους οφθαλμούς;», παρέχοντάς του ευκαιρία να διαβάλει Εκείνον για εργασία κατά την ημέρα του Σαββάτου. Εκείνος όμως μιλούσε σε αυτούς με συντομία με την ιδέα ότι τα έχουν μάθει· διότι χωρίς ούτε το όνομα να πει, ούτε ότι «Μου είπε: ’’Πήγαινε και νίψου’’», λέγει αμέσως: «πηλὸν ἐπέθηκέ μου ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ ἐνιψάμην, καὶ βλέπω (:έκανε πηλό και μου άλειψε με αυτόν τα μάτια και μου είπε: ‘’Πήγαινε στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ και νίψου’’. Πήγα λοιπόν εκεί και νίφτηκα, και βρήκα το φως μου’’)»[Ιω.9,11].Διότι είχε επεκταθεί πλέον και εκδηλωθεί σε μεγάλο βαθμό η διαβολή και εκείνοι είχαν πει: «Να ποια έργα κάνει ο Ιησούς κατά την ημέρα του Σαββάτου, πηλό χρίει!».

Εσύ όμως εξέτασε πως δεν ταράσσεται ο τυφλός· διότι όταν μεν έλεγε περί εκείνων, τα οποία συνέβησαν, ερωτώμενος εκείνα που συνέβησαν και χωρίς να διατρέχει κανέναν κίνδυνο, δεν ήταν τόσο σπουδαίο το να πει την αλήθεια, αλλά το αξιοθαύμαστο είναι τώρα, ότι ενώ περιήλθε και σε μεγαλύτερο κίνδυνο ενώπιον πλέον των Φαρισαίων, ούτε αρνείται, ούτε λέγει αντίθετα προς τα προηγούμενα. Τι κάνουν λοιπόν οι Φαρισαίοι, μάλλον δε και οι άλλοι; Οδήγησαν μεν αυτόν για να αρνηθεί, έπαθαν όμως το αντίθετο· εκείνο ακριβώς, το οποίο δεν ήθελαν, το έμαθαν και με μεγαλύτερη ακρίβεια. Και το παθαίνουν αυτό παντού σε όλα τα θαύματα που επιτελεί ο Ιησούς, με περισσότερη όμως σαφήνεια θα το αποδείξουμε αυτό στη συνέχεια.

Τι λέγουν λοιπόν οι Φαρισαίοι; «ἔλεγον οὖν ἐκ τῶν Φαρισαίων τινές·(:έλεγαν λοιπόν μερικοί από τους Φαρισαίους)»-όχι όλοι, αλλά οι θρασύτεροι· «οὗτος ὁ ἄνθρωπος οὐκ ἔστι παρὰ τοῦ Θεοῦ, ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖἄλλοι ἔλεγον· πῶς δύναται ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς τοιαῦτα σημεῖα ποιεῖν; καὶ σχίσμα ἦν ἐν αὐτοῖς(:μερικοί από τους Φαρισαίους έλεγαν: ‘’Αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι σταλμένος από τον Θεό, διότι δεν τηρεί την αργία του Σαββάτου’’. Άλλοι έλεγαν: ‘’Πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος αμαρτωλός να κάνει τέτοια αποδεικτικά και σημαδιακά θαύματα;’’ Και διαφωνούσαν μεταξύ τους)»[Ιω.9,16]. Βλέπεις ότι από τα θαυμαστά σημεία προσελκύονταν; Διότι αυτοί οι οποίοι προηγουμένως είχαν στείλει υπηρέτες για να οδηγηθεί Εκείνος ενώπιον αυτών, άκουσε τι λένε τώρα, αν και δεν το λένε όλοι· διότι, επειδή ήσαν άρχοντες, εξαιτίας της φιλοδοξίας καθίσταντο άπιστοι. Αλλά όμως και από τους άρχοντες πολλοί πίστεψαν σε Αυτόν, αλλά δεν ομολογούσαν.

Ο πολύς λαός βέβαια ήταν ευκαταφρόνητος, δεδομένου ότι δεν συνέβαλε πολύ στη συναγωγή αυτών, ενώ οι άρχοντες, επειδή περισσότερο διακρίνονταν, δυσκολότερα λάμβαναν θάρρος να ομολογήσουν· διότι άλλους μεν κατείχε φιλαρχία, ενώ άλλους δειλία και ο φόβος εκ μέρους των πολλών. Για τούτο και έλεγε ο Ιησούς: «πῶς δύνασθε ὑμεῖς πιστεῦσαι, δόξαν παρὰ ἀλλήλων λαμβάνοντες, καὶ τὴν δόξαν τὴν παρὰ τοῦ μόνου Θεοῦ οὐ ζητεῖτε;(:αλλά πώς είναι δυνατόν να πιστέψετε εσείς, αφού επιδιώκετε να παίρνετε δόξα και επαίνους ο ένας από τον άλλο και δεν ζητάτε τη δόξα που πηγάζει από τον ένα και μόνο Θεό;)»[Ιω.5,44]. Και αυτοί μεν, ενώ ζητούσαν άδικα να Τον φονεύσουν, έλεγαν ότι είναι άνθρωποι του Θεού, Εκείνος δε, ο οποίος θεραπεύει, έλεγαν ότι δε δύναται να προέρχεται εκ του Θεού, επειδή δεν τηρεί το Σάββατο. Προς αυτήν τη γνώμη, αντέταξαν οι άλλοι το ότι «αμαρτωλός άνθρωπος δε δύναται να επιτελέσει τέτοια θαύματα».

Οι πρώτοι μεν, από κακία αποσιωπώντας το γεγονός, αποκάλυπταν τη φαινομενική παράβαση του νόμου· διότι δεν έλεγαν ότι θεραπεύει κατά το Σάββατο, αλλά ότι «τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ», ενώ οι δεύτεροι πάλι ασθενώς αντιδρούν· διότι ενώ έπρεπε να δείξουν πως δεν καταλύεται το Σάββατο, αντλούν επιχειρήματα μόνο από τα θαύματα. Και εύλογα· διότι ακόμη νόμιζαν ότι Εκείνος είναι άνθρωπος. Διότι εάν δεν είχε έτσι το πράγμα, θα μπορούσαν και με άλλο τρόπο να προασπίσουν τη γνώμη τους, δηλαδή ότι ήταν Κύριος του Σαββάτου, και Αυτός δημιούργησε αυτό· αλλά ακόμη μέχρι τότε δεν είχαν αυτή τη γνώμη. Κανένας βέβαια από αυτούς δεν τολμούσε εκείνα τα οποία ήθελε να τα πει φανερά, ούτε για να εκφράσει γνώμη, αλλά για να αμφισβητήσει[βλ. Ιω.9,16], άλλοι μεν λόγω ελλείψεως θάρρους, άλλοι λόγω φιλαρχίας.

«Καὶ σχίσμα ἦν ἐν αὐτοῖς(:και διαφωνούσαν έντονα μεταξύ τους)»[Ιω.9,16]. Η διχογνωμία αυτή άρχισε πρώτα να δημιουργείται στο λαό, μετά από αυτά όμως και ανάμεσα στους άρχοντες· «οἱ μὲν ἔλεγον ὅτι ἀγαθός ἐστιν· ἄλλοι ἔλεγον, οὔ, ἀλλὰ πλανᾷ τὸν ὄχλον(:Και οι διάφορες ομάδες του λαού διαρκώς κρυφομιλούσαν και έκαναν διάφορα παράπονα και σχόλια γι’ Αυτόν, άλλοτε αρνητικά και άλλοτε ευνοϊκά. Άλλοι έλεγαν ότι ο Ιησούς είναι καλός και ειλικρινής, ενώ άλλοι έλεγαν: ‘’Όχι, δεν είναι καλός˙ είναι λαοπλάνος και εξαπατά τον εύπιστο λαό’’)»[Ιω.7,12].Βλέπεις ότι, όντας περισσότερο ασύνετοι από το πλήθος οι άρχοντες, εκ των υστέρων έφτασαν σε βαθιά διάσταση απόψεων; Όμως και μετά από αυτόν τον έντονο διχασμό, πάλι ουδεμία γενναιότητα δεν επέδειξαν, όταν έβλεπαν τους Φαρισαίους να είναι απειλητικοί.

Διότι, εάν βεβαίως είχαν διχασθεί τελείως, ταχέως θα λάμβαναν γνώση της αλήθειας· διότι είναι δυνατός ο τέλειος διχασμός. Για τον λόγο αυτό και ο ίδιος έλεγε: «οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην, ἀλλὰ μάχαιραν (:Μη νομίσετε ότι ήλθα στη γη να φέρω μια τέτοια ειρήνη, όπως την φαντάζονται αυτοί που περιμένουν τον Μεσσία ως επίγειο βασιλιά και κατακτητή. Όχι, δεν ήλθα να φέρω ειρήνη, αλλά μαχαίρι και διαίρεση και διχασμό (γι’ αυτά όμως δεν είναι υπεύθυνο το ευαγγέλιό μου, αλλά η κακία των ανθρώπων)»[Ματθ.10,34]· διότι υπάρχει και κακή ομόνοια, υπάρχει και καλή διαφωνία· διότι και εκείνοι, οι οποίοι έκτιζαν τον πύργο της Βαβέλ, είχαν ομόνοια αποβαίνουσα σε κακό δικό τους, και αυτοί οι ίδιοι πάλι χωρίς βέβαια τη θέλησή τους, αλλά όμως προς όφελός τους χωρίστηκαν, όταν άρχισαν να ομιλούν διαφορετική γλώσσα ο καθένας· και οι περί τον Κορέ κακή ομόνοια είχαν, για τούτο καλώς χωρίστηκαν· και ο Ιούδας κακή ομόνοια συνήψε με τους Ιουδαίους.

Είναι λοιπόν δυνατόν να χωριστούν οι άνθρωποι καλώς και είναι δυνατόν να ομονοήσουν κακώς .Για τον λόγο αυτό ο Κύριος λέγει: «εἰ δὲ ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ(:Και αν κάποιο πρόσωπο που είναι χρήσιμο, φιλικό και αγαπητό σε σένα σαν το δεξί  σου μάτι σου γίνεται αφορμή εμπαθούς επιθυμίας και αμαρτίας, χωρίσου οριστικά απ’ αυτό και πέταξέ το μακριά από σένα˙ όπως θα έκανες και με το μάτι σου, εάν κινδύνευε να πάθει και να βλαφτεί απ’ αυτό όλο το σώμα σου· διότι σε συμφέρει να χαθεί ένα από τα μέλη σου και να μη ριχτεί όλο το σώμα σου στη φωτιά της κολάσεως. Σε συμφέρει να στερηθείς τη φιλία και τη χρησιμότητα του προσώπου αυτού και να μη ριχτείς μαζί με εκείνο στη φωτιά της κολάσεως)»[Ματθ.5,29]· και : «εἰ δὲ ἡ χείρ σου ἢ ὁ πούς σου σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὰ καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ(:και αν κάτι τόσο σπουδαίο σαν το μάτι σου σού γίνεται αφορμή αμαρτίας, βγάλε το και ρίξε το μακριά. Είναι καλύτερο για σένα να μπεις στην αιώνια ζωή μονόφθαλμος, παρά με δύο μάτια να ριχθείς στη γέεννα του πυρός. Είναι καλύτερο να χωριστείς από πράγματα ή πρόσωπα που σου είναι χρήσιμα και πολύτιμα σαν το μάτι σου, παρά να ριχτείς στην κόλαση μαζί με αυτά)»[Ματθ.18,9].

   Εάν λοιπόν πρέπει να αποχωριζόμαστε από ένα μέλος, το οποίο μας προξενεί κακό, δεν είναι πολύ περισσότερο ανάγκη να αποχωριζόμαστε από φίλους, οι οποίοι κακώς έχουν ενωθεί με εμάς; Επομένως, η ομόνοια δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις καλή, όπως βεβαίως ούτε ο διχασμός και η πλήρης απομάκρυνση σε όλες τις περιπτώσεις κακά.[…]

                                                                             [Συνεχίζεται]

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

                                επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

• https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-joannem.pdf
• Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, ομιλία ΝΖ΄, Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 2011, τόμος 14, σελίδες 53-59 .
• Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 74, σελ. 82-87 (ή: 38-40 του PDF) .

https://drive.google.com/file/d/0ByZQkrKg4yKLRjBhYVFMMTJuekU/view

• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
• Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
• Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
• Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm