Ὁ Μέγας Φώτιος μιλώντας γιὰ τὴν ἀγαθότητα, τὴν σοφία καὶ τὴν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ λέει ὅτι «Ἡ θεότητα δὲν συνηθίζει, προβλέποντας τὶς παραβάσεις τῶν ἀνθρώπων, νὰ ἀναστέλλει τὸν πλοῦτο τῆς εὐεργεσίας καὶ τὶς δωρεές της, οὔτε θέλει νὰ τιμωρεῖ τὶς παραβάσεις χωρὶς νὰ ἔχει πραγματοποιηθεῖ ἀκόμα τὸ τόλμημα.
Ἔτσι καὶ στὶς ἀσώματες δυνάμεις, ἂν καὶ γνώριζε τὸν ἀποστάτη ἀπὸ τὴν πρόνοια καὶ τὴν ἀγαθότητά του, ὅμως τὸν ἔφερε στὴν ὕπαρξη ἀπὸ ἀγαθότητα, καὶ δημιουργεῖ βέβαια τὸν ἀποστάτη ὡς ἑωσφόρο, χωρὶς νὰ τοῦ στερήσει οὔτε τὴν δημιουργία οὔτε τὴν λαμπρότητα, ἐπειδὴ ἀργότερα θὰ καταβυθιζόταν στὸ σκότος τῆς ἀγνωμοσύνης.
Ὅταν ὅμως ἀποστάτησε καὶ τὸν εἶδε νὰ πέφτει ἀπὸ τὸν οὐρανὸ σὰν ἀστραπή, τότε ἄφησε νὰ λάβει τὴν τιμωρία τῆς ἔπαρσής του». Καὶ μιλώντας γιὰ τὸν Παράδεισο συνεχίζει «Ἔπρεπε καὶ ὁ Παράδεισος, εἴτε ἐπρόκειτο νὰ ἐκδιωχθεῖ ὁ προπάτοράς μας εἴτε ὄχι, νὰ δημιουργηθεῖ πρὶν ἀπὸ τοὺς ἀγωνιστὲς καὶ τὰ ἀγωνίσματα, τῶν ὁποίων ἦταν ἔπαθλο, καὶ νὰ ἔλθει στὴν ὕπαρξη μαζὶ μὲ τὴν δημιουργία τοῦ κόσμου, γιὰ νὰ μὴ θεωρηθεῖ ἔργο ὑστεροβουλίας καὶ μεταμέλειας, ἀλλὰ ἔργο τῆς κρίσης καὶ τῆς ἀγαθότητας, ποὺ ἔδωσε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μὲ σοφία σὲ ὅλα τὰ ὄντα».2
Ὁ Μέγας Βασίλειος σὲ προτρεπτικό του λόγο στὸ ἅγιο Βάπτισμα μᾶς λέει ὅτι «Δοκιμάστε καὶ θὰ ἴδητε ὅτι ὁ Κύριος εἶναι ἀγαθός. Πῶς νὰ γνωρίσω τὴν γλυκύτητα τοῦ μέλιτος εἰς αὐτοὺς πού τὴν ἀγνοοῦν; Γευθῆτε καὶ ἴδετε. Ἡ αἴσθησις εἶναι πιὸ ἀκριβὴς ἀπὸ κάθε λόγον διὰ τὴν γνῶσιν».3
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάδης μιλώντας γιὰ τὸ ἀγαθὸ λέει ὅτι «Θυμήσου τὰ λόγια τῆς Γραφῆς· “Μὴ νικῶ ὑπὸ τοῦ κακοῦ, ἀλλὰ νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν”. Ὁ ἄλλος σὲ προσβάλλει, σὲ πληγώνει κατάκαρδα, σοῦ δείχνει κακία; Μὴ τοῦ ἀποκρίνεσαι μὲ τὸν ἴδιο τρόπο. Δείξου ἄκακος, ἀγαθός, γεμάτος ἀγάπη καὶ μακροθυμία σὲ αὐτοὺς, ποὺ σὲ ἀδικοῦν τόσο σκληρά.
Ἂν καὶ σὺ ταραχθῆς, ἂν καὶ σὺ μιλήσης ἀπότομα καὶ μοχθηρά, θὰ δώσης στοὺς ἄλλους τὸ δικαίωμα νὰ σοῦ ποῦν: “ Ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν”. Ἤ “Τί βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς; Ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου”.
Μὴ νικᾶσαι ἀπὸ τὸ κακό, ἀλλὰ νίκα μὲ τὸ ἀγαθὸ τὸ κακό. Δεῖξε σὲ αὐτὸν ποὺ σὲ προσβάλλει, ὅτι δὲν προσέβαλε ἐσένα, ἀλλὰ τὸν ἑαυτό του.
Νοιῶσε μέσα σου βαθειὰ λύπη γιὰ αὐτόν, ποὺ τόσο εὔκολα νικήθηκε ἀπὸ τὰ πάθη του καὶ εἶναι τώρα μπροστά σου πνευματικὰ ἄρρωστος. Καὶ ὅσο πιὸ πολὺ ἄδικος γίνεται ἀπέναντί σου, τόσο πιὸ πολὺ καὶ ἐσὺ νὰ τοῦ ἀποκρίνεσαι μὲ πραότητα καὶ ἀγάπη. Ἔτσι εἶναι βέβαιο ὅτι θὰ τὸν νικήσης. Ὁ Θεὸς ὁπωσδήποτε εἶναι ἰσχυρότερος ἀπὸ τὸ κακό. Καὶ πάντοτε νικᾶ στὸ τέλος».4
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος στὴν παραβολὴ τῶν μυρίων ταλάντων λέει «Ἀλλὰ ὁ ἀγαθὸς Κύριος, ὁ κηδεμόνας καὶ φιλάνθρωπος, συγκινήθηκε καὶ δὲν ἔδωσε στὸ δοῦλο τόσο ὅσο ζήτησε, ἀλλὰ ὅσο δὲν σκέφθηκε. Γιατί ἔτσι αὐτὸς πάντοτε συνηθίζει νὰ νικάει καὶ νὰ προλαβαίνει τὰ δικά μας αἰτήματα».
Καὶ παρηγορώντας τὸν Σταγείριον ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομός τοῦ λέει «Ὁ Θεὸς καθημερινῶς πράττει χάριν τῆς ἰδικῆς μας σωτηρίας πολλὰ καὶ μεγάλα, ποὺ εἶναι φανερὰ μόνον εἰς αὐτόν. Διότι εὐεργετεῖ τὸ γένος τὸ ἀνθρώπινον ἀπὸ ἀγαθότητα, μὴ ἔχοντας ἀνάγκη ἀπὸ κάποιαν ἄλλη ἀμοιβή, ἀφήνει τὰ περισσότερα νὰ διαφεύγουν τῆς προσοχῆς μας· ἐὰν ὅμως κάποτε ἤθελε νά μᾶς τὸ ἀποκαλύψη, καὶ αὐτὸ τὸ κάνει πρὸς χάριν μας, ὥστε, ἐκφράζοντας τὴν εὐγνωμοσύνη μας πρὸς αὐτόν, νὰ ἐπιτύχωμεν ἐκ μέρους του μεγαλυτέραν βοήθειαν».5
Ὑποσημειώσεις.
1. Φιλοκαλία τόμ. Α´ σελ. 286
2. Φωτίου Πατριάρχου Ε.Π.Ε. τόμ. 1 σελ. 457
3. Μ. Βασιλείου Ε.Π.Ε. τόμ. 6 σελ. 253
4. Ἁγίου Ἰωάννου Κρονστάνδης Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μου σελ. 46
5. Ι. Χρυσοστόμου Ε.Π.Ε. τόμ. 26 σελ. 71, τόμ. 29 σελ. 63
Ορθόδοξος Τύπος ἀρ. φυλ. 1978 7 Ἰουνίου 2013