1η Επιστολή
Βιάζεσθε εις την σιωπήν, εις την γεννήτριαν όλων των κατά Θεόν αρετών, σιωπάτε, δια να λέγετε την ευχήν, διότι, όταν κανείς ομιλή, πως δύναται να εκφύγη την αργολογίαν, εξ ης και κάθε κακός λόγος, εκ του οποίου βαρύνεται η ψυχή από την ευθύνην;
Εις την εργασίαν φεύγετε την ομιλίαν, μόνον μετρημένα λόγια εις περίπτωσιν ανάγκης.
Τα χέρια να δουλεύουν δια τας ανάγκας του σώματος, ο δε νους να λέγη το γλυκύτατον όνομα του Χριστού, όπως εξοικονομηθή και η ανάγκη της ψυχής, που δεν πρέπει ούτε στιγμήν να την ξεχνώμεν.
2η Επιστολή
Μη λυπήσαι, παιδί μου, δι’ εμέ, αλλά αγωνίζου θερμά. Αγωνίζου εν σιωπή, ευχή και πένθει και θα εύρης στοιχεία αιωνίου ζωής. Βίαζε τον εαυτόν σου, κλείσε το στόμα σου και εν χαρά και εν πένθει. Τούτο γνώρισμα εμπειρίας, όπως κρατηθούν ασφαλώς και αι δύο καταστάσεις, διότι η ομιλία του στόματος ουκ οίδε να ασφαλίζη τον πλούτον. Η σιωπή είναι η πιο μεγάλη και καρποφόρος αρετή, δια τούτο και οι θεοφόροι Πατέρες την εκάλεσαν αναμαρτησίαν. Σιωπή και ησυχία, εν και το αυτό. Πρώτος θείος καρπός της σιωπής είναι το πένθος – λύπη κατά Θεόν – χαρμολύπη. Κατόπιν έρχονται οι φωτεινοί λογισμοί, που φέρουν την αγίαν ροήν των ζωηρύτων δακρύων, εξ ων και το βάπτισμα το δεύτερον γίνεται και καθαίρεται η ψυχή και λάμπει και γίνεται ομοία των αγγέλων. Που βάλω, τέκνον του Ιησού, τας πνευματικάς ενοράσεις τας εκ της σιωπής πηγαζούσας! Πως ανοίγονται τα όμματα της διανοίας και βλέπουν τον Ιησούν εν γλυκύτητι υπέρ μέλι! Τι καινόν θαύμα κατεργάζεται εκ της νομίμου σιωπής και προσεκτικής διανοίας! Ταύτα οίδας, αγωνίζου λοιπόν. Μικρόν σοι απεκάλυψα, βιάζου και θα εύρης έτι μεγαλύτερα! Σου έχω ευχήν καθώς σου υπεσχέθην, άράγε έγινες έτοιμος;
3η Επιστολή
Μη ομιλής, παιδί μου, περιττά λόγια, διότι αυτά ψυχραίνουν την ψυχήν σου από τον θείον ζήλον.
Αγάπησον την σιωπήν, που γεννά όλας τας αρετάς και περιφράττει την ψυχήν, ώστε να μη την εγγίζη η κακία του διαβόλου.
«Κρείσσον πεσείν εξ ύψους ή εκ γλώσσης».
Η γλώσσα κάνει τα μεγαλύτερα κακά εις τους ανθρώπους.
4η Επιστολή
Η σωτηρία δεν κερδίζεται, όταν ημείς αργολογώμεν ή όταν διερχώμεθα τας ημέρας μας χωρίς υπολογισμόν.
Προσέχετε την γλώσσαν σας και τον νουν σας, διότι η φυλακή αυτών γεμίζει την ψυχήν από φως Θεού.
Εκείνος όμως που έχει αχαλίνωτον το στόμα του, αποταμιεύει εις την ψυχήν του ποικιλίαν ακαθαρσιών.
5η Επιστολή
Σιωπάτε, η σιωπή είναι η μεγαλυτέρα αρετή, φεύγετε τους αργούς λόγους και τα γέλια, εάν θέλετε η προσευχή σας να έχη παρρησίαν δια δακρύων και χάριτος!
Προσέχετε τους εμπαθείς λογισμούς δια των φαντασιών. Διώκετε αυτούς αμέσως μόλις εμφανισθούν, διότι αν παραμείνουν, κίνδυνος-θάνατος, τη ταλαιπώρω ψυχή.
Λέγετε συνέχεια την ευχήν έντονα, με ζήλον, με πόθον, μόνον έτσι κανείς δυναμώνει ψυχικώς.
Αποφεύγετε πάση θυσία τους αργούς λόγους, διότι αδυνατίζουν την ψυχήν και δεν έχει την δύναμιν να αγωνισθή.
Δεν είναι καιρός δια μετεωρισμούς, αλλά εποχή δια κέρδη πνευματικά, ποίος μας εγγυάται ότι κοιμώμενοι θα εξυπνήσωμεν; Δια τούτο ας βιαζώμεθα.
6η Επιστολή
Όταν σιωπά κανείς, του δίδεται χρόνος και άδεια δια προσευχήν και περισυλλογήν, όταν όμως απρόσεκτα περνά τας ώρας του, δεν έχει χρόνον δια προσευχήν, από τας απροσέκτους δε ομιλίας του, αποκομίζει και διαφόρους αμαρτίας.
Δια τούτο οι άγιοι Πατέρες την αρετήν της σιωπής την έθεσαν κορυφήν των αρετών, διότι άνευ αυτής, καμμία αρετή δεν ημπορεί να σταθή εις την ψυχήν του ανθρώπου.
Λοιπόν σιωπή, ευχή, υπακοή. Όταν αυτάς τας αρετάς τας εφαρμόσης, με την βοήθειαν του Θεού, τότε θα γνωρίσης το φως του Χριστού μέσα εις την ψυχήν σου.
7η Επιστολή
Να είσαι φρόνιμος εις τους λόγους σου, δηλαδή να σκέπτεσαι και κατόπιν να ομιλής.
Να μη τρέχη η γλώσσά σου προτού να σκεφθής τι πρέπει να είπης.
Μη ξεθαρρεύης, παιδί μου, εις παρρησίαν, πολλά τα κακά εκ της κακής παρρησίας, φεύγε ταύτην, ως φωτιά και οχιά!
8η Επιστολή
Πρόσεχε τον εαυτόν σου από την παρρησίαν και τα άκαιρα λόγια, αυτά ξηραίνουν την ψυχήν του ανθρώπου, ενώ αντιθέτως η σιωπή, η πραότης και η ευχή,
γεμίζουν την ψυχήν δρόσον ουράνιον, με ένα πένθος γεμάτο γλυκύτητα.
Την αργολογίαν μίσησον, ως γεννήτριαν της ψυχρότητος και της ξηρασίας, διότι η αργολογία
σκορπίζει τα δάκρυα από τα μάτια μας,
δηλαδή μας αφαιρεί ταύτα και η ψυχή μας μαραίνεται.
9η Επιστολή
Έχε υπομονήν, παιδί μου, ταπείνωσιν, αγάπην και φυλακήν γλώσσης, διότι η γλώσσα, όταν νικήση τον άνθρωπον, του γίνεται ακατάσχετον κακόν και παρασύρει και άλλους εις την φόρα της και τους γκρεμίζει εις της αμαρτίας τα βάραθρα.
Ναι, παιδί μου, το στόμα σου να έχη φυλακήν, δια να φυλάσσεται η καρδία σου καθαρά, και όταν μένη καθαρά, τότε έρχεται ο Θεός και κατοικεί εις αυτήν και γίνεται τότε ναός του Θεού, οι δε άγιοι άγγελοι χαίρονται να ευρίσκωνται εις μίαν τοιαύτην καρδίαν!
Επίσης δίωκε τους αισχρούς λογισμούς με την οργήν και την ευχήν. Η ευχή είναι φωτιά, που καίει τους δαίμονας και φεύγουν.
10η Επιστολή
Το στόμα σου να το προσέχεις, πρωτίστως τον νουν σου, να μην αφήνης σκέψεις κακάς να σου ανοίγουν κουβέντα, το στόμα να μη ομιλή λέξεις, που ενδεχομένως θα πληγώσουν τον αδελφόν.
Το στόμα σου να βγάζη λέξεις, που να έχουν ευωδίαν, λέξεις παρηγορίας, θάρρους και ελπίδος.
Απ’ ό,τι λέγει το στόμα, φαίνεται και το εσωτερικόν του ανθρώπου, ο έσω άνθρωπος.
11η Επιστολή
Αγωνίζου, παιδί μου όσον δύνασαι εις το θέμα της βίας, βία καθ’ όλα, κυρίως εις την σιωπήν και εις τα δάκρυα τα πενθικά.
Όταν η σιωπή, η εν γνώσει κρατηθή με τα δάκρυα, δημιουργείται ο θεμέλιος μοναχικός λίθος, εξ ου θα απαρτισθή το ασφαλές μελλοντικόν σπίτι, όπου θα εύρη η ψυχή την πνευματικήν της θαλπωρήν.
Αν η σιωπή δεν κρατηθή δεν διακρίνεται καλός οιωνός δια το μέλλον της ψυχής, εφ’ όσον όσα μαζεύει, τα σκορπίζει, διότι μοναχός ελεύθερος τω στόματι, ακατάστατος έσται εν πάσι.
Δια τούτο, εμόν τέκνον, βίαζε σεαυτόν εις όλα, διότι εγκωμιάζεται η καλή αρχή και κατακρίνεται η αμελής, διότι το τέλος ταύτης έσται οικτρότατον.
Όταν σιωπώμεν, έχομεν τον χρόνον δι’ εσωτερικήν και πληροφορικήν ευχήν και δι’ εννοίας φωτεινάς, που γεμίζουν με φως την διάνοιαν και την καρδίαν.
Από το βιβλίο ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ του Γέροντος Εφραίμ
Ψηφιοποίηση κειμένου Κώστας Αργυρακόπουλος
https://paraklisi.blogspot.com/2018/08/1-11_31.html#more