᾿Εν Πειραιεῖ τῇ 5ῃ Ἰουνίου 2013
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Ἀριθμ. Πρωτ. 455 ᾿Εν Πειραιεῖ τῇ 18ῃ Ἀπριλίου 2013
Πρός τήν
Α. Μακαριότητα
τόν Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν
καί πάσης Ἑλλάδος
Κύριον κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΝ
καί τήν Ἱ. Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Ἰασίου 1
115 21 ΑΘΗΝΑΙ
Μακαριώτατε Πρόεδρε,
Σεβασμιώτατοι Συνοδικοί σύνεδροι,
Πάνυ εὐλαβῶς καί εὐσεβάστως εἰς ἀπάντησιν τῆς ὑπ’ ἀριθμ. 2939 Ὑμετέρας Σεπτῆς Ἐγκυκλίου ἐχούσης ἀριθμ. Πρωτ. 1426/671/2.4.13 καί μετά πολλῆς εἰλικρινοῦς ταπεινώσεως, προάγομαι ὅπως ὑποβάλω εἰς τήν Ὑμετέραν Θεοτίμητον καί ἐγνωσμένην ἔμφρονα ποιμαντικήν σύνεσιν, διάκρισιν καί ἀγωνίαν προτάσεις διοικητικῆς καί πνευματικῆς ἀνασυγκροτήσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Ὀργανισμοῦ τῆς Ἁγιωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησίας ἐρειδομένας ἐπί τῆς ἐφαρμογῆς τῶν ὑπό τῶν Θείων καί Ἱερῶν Κανόνων προβλεπομένων ἀλλά καί προκυπτούσας ἐκ τῆς ἀδηρίτου ἐνδοκοσμικῆς πραγματικότητος, ἵνα ἀποτελέσουν θέματα τῆς προσεχοῦς τακτικῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Ἔχων ὡς ἐφαλτήριον τάς πολυειδῶς ἐκπεφρασθεῖσας τόσον ὑπό τῆς Ὑμετέρας πανσέπτου Μακαριότητος, ὅσον καί ὑπό πλειάδος Ἱεραρχῶν καί πρωτιστευόντων εὐσεβῶν διακόνων καί μελῶν τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν Ἐκκλησίας, σχετικάς γνώμας καί κατά καιρούς θέσεις διά τήν ἀναζωπύρωσιν τοῦ χαρίσματος ἀλλά καί τήν προστασίαν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, ἐκ τῆς τραγικῆς ἐκκοσμικεύσεως καί τοῦ ἐπικινδύνου συσχηματισμοῦ μετά τοῦ φθίνοντος πνευματικῶς κόσμου, καταθέτω τάς ἀκολούθους πρακτικάς προτάσεις εἰσηγούμενος εὐλαβῶς ὅπως συζητηθῶσιν ἐν τῇ τακτικῇ Συνελεύσει τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας:
1. Εἰδικώτερον θεωρῶ ὡς ἐξόχως κρίσιμον τό γεγονός τῆς ἐπί μακρόν χρόνον ἐκ λόγων ὑγείας ἤ ἀδυναμίας ἕνεκεν προβεβυκυΐας ἡλικίας κατάλειψιν ἀποιμάντου ἐκκλησιαστικῆς Ἐπαρχίας διότι ἡ ἔλλειψις τῆς δυναμικῆς παρουσίας τοῦ οἰκείου Ποιμενάρχου καί τῆς ἀπολύτου προσωπικῆς κοινωνίας αὐτοῦ μετά τοῦ διαποιμαινομένου λαοῦ, ὁδηγεῖ ἀναποδράστως εἰς καταρράκωσιν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ λειτουργικοῦ τρόπου ζωῆς καί ἐπιτρέπει τήν ἀνάπτυξιν παθογενειῶν ἐκ τοῦ τυχόν ἀναπτυχθέντος περιβάλλοντος. Ἐν τῇ περιπτώσει βεβαίως ταύτῃ ὁ Καταστατικός Χάρτης τῆς Ἁγιωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησίας (Ν.590/1977) καί τό Κανονικόν δίκαιον Αὐτῆς, ἐμπεριέχουν νομικάς καί κανονικάς προβλέψεις. Ἐφ’ ὅσον ὅμως ὡς πρόσωπα πάντοτε ἐκ φύσεως λειτουργοῦμεν καί μέ τό συναίσθημα, τυγχάνει δυσχερής ἡ ἐφαρμογή τῶν εἰρημένων νομικῶν ἤ κανονικῶν προβλέψεων, κατά μείζονα δέ λόγον διότι εἰς τό Κανονικόν δίκαιον ὑφίσταται ρητή ἀπαγόρευσις θεσμοθετήσεως ὁρίου ἡλικίας καί δέν προβλέπεται κανονικός ἔλεγχος ἀρνήσεως ὑποβολῆς κανονικῆς παραιτήσεως διά λόγους ὑγείας.
Κατά ταῦτα θεωρεῖται ὡς ἐπιβεβλημένη πλέον κατά τήν ἀνάθεσιν τῆς ἐπισκοπικῆς διακονίας ὑπό τῆς Ἐκκλησίας ὁ ἀναλαμβάνων τήν εὐθυνοφόρον αὐτήν ἀποστολήν νά δεσμεύεται ἐνώπιον Αὐτῆς δι’ ἐπισήμου τρόπου, ὅτι ἐν περιπτώσει οἱασδήτινος ἀδυναμίας ἐπιτελέσεως τῶν λειτουργικῶν αὐτοῦ καθηκόντων, θέτει ἐκ προοιμίου ἑαυτόν εἰς τήν διάθεσιν τῆς Ἐκκλησίας. Εἰρήσθω ἐνταῦθα ὅτι θά πρέπει νά θεσμοθετηθῆ ἔτι ἐναργέστερον πέραν τῆς ἐγνωσμένης Συνοδικῆς ἐγκυκλίου ἡ ὑποχρέωσις τοῦ διαδεχομένου εἰς τήν ἐπισκοπικήν εὐθύνην, ὅπως ἀναλαμβάνη πλήρως καί περιθάλπῃ κατά πάντα τόν Προκάτοχον αὐτοῦ. Δυστυχῶς ἡ πρόθεσις τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου κυροῦ Χριστοδούλου διά τήν ἀνίδρυσιν καί λειτουργίαν Ἐκκλησιαστικοῦ χώρου περιθάλψεως ἀσθενούντων καί προβεβηκότων τῇ ἡλικίᾳ ἀγάμων Κληρικῶν παντός βαθμοῦ περιέπεσεν εἰς ἀχρησίαν καί οὐσίᾳ κατελήφθη. Μάλιστα δέ τό ὁρισθέν κτίριον διά τήν εἰρημένην χρῆσιν παρεδόθη ἤδη εἰς ἑτέραν.
2. Ἐν ταὐτῷ διακονήσας ἐπί μακράν σειράν ἐτῶν τήν Ἐκκλησιαστικήν δικαιοσύνην διεκρίβωσα τήν οὐσιώδη ἀναγκαιότητα, τήν ἐπιβαλομένην καί ἐκ τοῦ συγχρόνου τρόπου ζωῆς καί ἐκ τῆς ἀπομειώσεως τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν, διά τήν πρόληψιν εἰσόδου εἰς τόν ἱερόν Κλῆρον προσώπων ἀσταθῶν περί τήν πίστιν καί τό ἦθος ἤ ἄλλως ἐπενδυόντων εἰς τήν διά τῆς Ἐκκλησίας κοινωνικήν καί οἰκονομικήν των ἀνέλιξιν.
Τυγχάνει ἐξόχως ἀδύναμος ἡ διά τῆς διαδικασίας τῆς κανονικῆς συμμαρτυρίας καί μόνον προστασία τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ γεγονότος καί τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ σώματος ἀπό τήν εἴσοδον εἰς τόν ἱερόν Κλῆρον προσώπων προβληματικῆς ψυχοσυνθέσεως καί συμπεριφορᾶς. Διά ταῦτα καί ὡς ἐν τῇ προσφάτῳ ἐκτάκτῳ συνελεύσει τῆς Ἱεραρχίας ἀνέφερα ἀποβαίνει ἀπαραίτητος καί ἄμεσος ἡ ἀνάγκη θεσμοθετήσεως Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς χειροτονιῶν, εἰς τήν ὁποίαν θά συμμετέχουν καί ἔγκριτοι θύραθεν ἐπιστήμονες ἀναλύσεως τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου καί διακριβώσεως τῆς ψυχοσωματικῆς αὐτοῦ ἀκεραιότητος εἰς τήν ὁποίαν Ἐπιτροπήν θά ἐκχωρηθῆ διά κοινῆς δηλώσεως τῶν μελῶν τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας ἡ ἁρμοδιότης ψυχοσωματικοῦ ἐλέγχου τῶν ὑποψηφίων διά τήν προχείρισίν των εἰς οἱανδήτινα βαθμόν τῆς Ἱερωσύνης καί ὑποβολῆς εἰσηγητικῆς δεσμευτικῆς ἐκθέσεως.
3. Ὡσαύτως ἐναύλως ἀκούεται ἡ φωνή τοῦ ἐν Ἁγίοις αὐλιζομένου Γέροντος Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, ἥντινα καί ἡμεῖς Μακαριώτατε Ἅγιε Πρόεδρε πλειστάκις ἔχετε ἱστορικῶς μεταφέρει, διά τήν ἀναγκαιοτάτην ἀλλαγήν τοῦ τρόπου ἐκλογῆς τῶν Ἱεραρχῶν τῆς Ἁγιωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησίας, ἥτις ὅπως δέον λαμβάνει ὑπ’ ὄψιν αὐτῆς τόσον τό Κανονικόν ἡμῶν δίκαιον, ὅσον καί τήν Ἀποστολικήν καί Ἁγιογραφικήν παράδοσιν.
Εἰδικώτερον ἡ ἐμπειρία τῆς ἐκλογῆς Μητροπολίτου εἰς χηρεύουσαν τινά θέσιν καί ἡ ἐν τῷ ἱερῷ Σώματι διενεργουμένη διαδικασία ψηφοφοριῶν καί ἡ εἰς τόν ἔντυπον καί ἡλεκτρονικόν τύπον ἀναγραφή σχετικῶν προβλέψεων καί ἐκφράσεως συμπαθειῶν καί προεκτιμήσεων διά προβαλόμενα πρόσωπα καί ὑποστηρικτάς των ὡς καί διά μέντορας καί ποδηγέτας καί ἡ σπερμολογία περί χρισμάτων, ἀπομειώνει δυστυχῶς τό ἱερόν μυστήριον τῆς ἐκλογῆς, ἥτις κατά τό κανονικόν δίκαιον ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστον τμῆμα τοῦ ἱ. μυστηρίου τῆς Ἀρχιερωσύνης.
Ἐν ταὐτῷ τό ἄχρι πρότινος ἀτυχές κανονικῶς σύστημα ἐκλογῆς ἐν τῇ Ἁγιωτάτῃ Αὐτοκεφάλῳ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου, ὅ καί ἤλλαξεν διά τοῦ νέου Καταστατικοῦ Χάρτου Αὐτῆς παρέχει ἑτέραν ἐμπειρίαν καί δυνατότητα ἐκτιμήσεως τῶν πραγμάτων. Ἑπομένως ἡ διαμόρφωσις τῆς σεπτῆς προτάσεως τοῦ ἀοιδίμου Γέροντος Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου καί ἡ ἐπικαιροποίησις αὐτῆς θά παρέξη ἐξαίρετον δυναμικήν ἀναβάθμισιν διά τήν Ἁγιωτάτην ἡμῶν Ἐκκλησίαν καί θά ἐφελκύση ἔτι περισσότερον τήν χάριν τοῦ Παναγίου καί Τελεταρχικοῦ Πνεύματος ἐμπνέουσα ὡσαύτως τό ἡμέτερον ποίμνιον καί εἰρηνεύουσα τήν συνείδησιν αὐτοῦ.
Προτείνεται ὅθεν ὅπως τροποποιηθῆ ὁ Κ.Χ. (Νόμος 590/1977) ἐν τοῖς ἄρθροις 12-15, 17 καί 23-26 διά νέου τρόπου ἐκλογῆς καί καταστάσεως, ὁ ὁποῖος θά προβλέπη καί θά συνδυάζη τήν τε κανονικήν διαδικασίαν τῆς ἐκλογῆς ὑπό τοῦ ἱεροῦ σώματος τῶν Ἐπισκόπων τῆς Ἐκκλησίας, τήν τε διαδικασίαν τῆς ἐκλογῆς ὑπό τοῦ ἱ. σώματος τῶν λοιπῶν Κληρικῶν μελῶν, τῶν μοναχικῶν ταγμάτων καί τῶν εὐσεβῶν μελῶν τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ καί τήν τε ἄμεσον καί καθοριστικήν ἀποστολικοπαράδοτον ἀπόφανσιν τοῦ Δομήτορος τῆς Ἐκκλησίας Κυρίου τοῦ διά τοῦ Παναγίου καί Τελεταρχικοῦ Πνεύματος διοικοῦντος τό ἱερόν Αὐτοῦ σῶμα, οὗτινος μόνη κεφαλή ὑπάρχει Αὐτός. Κατά ταῦτα ἡ πλήρωσις χηρευούσης Μητροπολιτικῆς ἕδρας θά διενεργεῖται εἰς τρία ἐπίπεδα.
Πρῶτον διά τῆς ἐκλογῆς ὑπό τῆς Ἱ. Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας διά κανονικῶν ψήφων ἑνός ὑποψηφίου ἐκ τοῦ καταλόγου τῶν πρός Ἀρχιερατείαν ἐκλογίμων ἤ τῶν πρός κατάστασιν μετατιθεμένων ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολιτῶν μέ τήν ηὐξημένην πλειοψηφίαν πού ἤδη προβλέπεται καίτοι τό μεταθετόν κανονικῶς πάσχει.
Δεύτερον διά τῆς ἐκλογῆς ὑπό τοῦ Ἱεροῦ Σώματος τῶν Κληρικῶν τῆς χηρευούσης Μητροπόλεως, τῶν μοναχικῶν ταγμάτων Αὐτῆς καί τῶν λαϊκῶν μελῶν τῶν ἐκκλησιαστικῶν συμβουλίων καί τῶν φιλοπτώχων ἀδελφοτήτων ἑνός ὑποψηφίου ἐκ τοῦ καταλόγου τῶν πρός Ἀρχιερατείαν ἐκλογίμων ἐκ τῶν εὐδοκίμως ὑπηρετούντων τουλάχιστον ἐπί 10ετίαν ἐν τῇ χηρευούσῃ Μητροπόλει.
Τρίτον, διά τῆς προτάσεως ἑνός ὑποψηφίου ἐκ τοῦ καταλόγου τῶν πρός Ἀρχιερατείαν ἐκλογίμων ὑπό τοῦ Προέδρου τῆς Ἱ. Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὅταν ἐπίκειται πλήρωσις Ἱ. Μητροπόλεως τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἤ τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καί τῆς περί Αὐτόν Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, ὅταν ἐπίκειται πλήρωσις Ἱ. Μητροπόλεως τῶν Νέων Χωρῶν καί ἐν συνεχείᾳ θά ἐπακολουθῆ ἡ τέλεσις Θ. Λειτουργίας συλλειτουργούσης τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας. Μετά δέ τό πέρας τῆς Θ. Εὐχαριστίας ἀναπεμφθείσης εἰδικῆς δεήσεως πρός τόν πανυπερτέλειον καί πανάγιον Θεόν θά πραγματοποιεῖται ἡ κλήρωσις ἑνός ἐκ τῶν τριῶν ἀναδειχθέντων συλλειτουργούντων ὑποψηφίων. Οὕτως θά ἐφαρμόζεται ἡ ἁγιογραφική πρακτική τῶν θείων καί ἱερῶν Ἀποστόλων (Πράξ. Α΄12-26) λαμβανομένων ὑπ’ ὄψιν τῶν κανονικῶν προβλέψεων τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν καί Τοπικῶν Συνόδων τῶν κυρωθεισῶν ὑπ’ Αὐτῶν.
Εἰδικώτερον διά τήν πλήρωσιν τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν ἡ διαδικασία θά διαλαμβάνη τήν ἐκλογήν δύο ὑποψηφίων ἐκ τῶν Ἑλλήνων τό γένος ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολιτῶν καί Ἐπισκόπων καί ἐκ τοῦ καταλόγου τῶν πρός Ἀρχιερατείαν ἐκλογίμων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κληρικῶν ὑπό τοῦ σώματος τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας καί τήν ἐκλογήν ἑνός ὑποψηφίου ὑπό τῶν κληρικῶν τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς, τῶν μοναχικῶν ταγμάτων καί τῶν λαϊκῶν μελῶν τῶν ἐκκλησιαστικῶν συμβουλίων καί τῶν φιλοπτώχων ἀδελφοτήτων ἐκ τοῦ καταλόγου τῶν πρός Ἀρχιερατείαν ἐκλογίμων ἐκ τῶν εὐδοκίμως ὑπηρετούντων τουλάχιστον ἐπί 10ετίαν ἐν Αὐτῇ ἤ ἐκ τῶν τιτουλαρίων Μητροπολιτῶν καί τῶν βοηθῶν Ἐπισκόπων Αὐτῆς. Ἀκολούθως θά ἐπαναλαμβάνεται ἡ ἐν τοῖς ὕπερθεν διαδικασία κληρώσεως καί ἀναδείξεως τοῦ νέου Ἀρχιεπισκόπου.
4. Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ ὅτι ἡ μυστικότης τῆς ψηφοφορίας δέν διασφαλίζεται μέ τήν παροῦσαν πρακτικήν τῆς διά χειρός ἀναγραφῆς τῆς τιμίας ψήφου διότι τυγχάνει πρόδηλον ὅτι δύναται νά ἀναγνωρισθῆ ὁ γραφικός χαρακτήρ καί ἡ ταυτότης τῆς γραψάσης χειρός καί ὑπό μή εἰδικῶν, δι’ ὅ καί τυγχάνει ἀπαραίτητος ἡ ρύθμισις καί ἀντιμετώπισις τοῦ εἰρημένου προβλήματος διά τῆς ἁπλῆς τροποποιήσεως τοῦ ἐσωτερικοῦ Κανονισμοῦ διαδικασίας ψηφοφορίας εἴτε δι’ ἡλεκτρονικοῦ τρόπου, εἴτε δι’ἐντύπου καταλόγου.
5. Τέλος ἐπανέρχομαι εἰς τήν ἀφεθεῖσαν ἐν τῷ κειμηλιαρχείῳ τῶν πραγμάτων τῆς Ἐκκλησίας Ἀπόφασιν τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας τοῦ Φεβρουαρίου 2005, ἡ ὁποία εἶχεν ὑλοποιηθῆ διά τοῦ ὑπ’ ἀριθμ. 785/24.2.2005 ἐγγράφου τῆς ΔΙΣ πρός τήν τότε Ὑπουργόν Παιδείας καί Θρησκευμάτων κ. Μαριέτταν Γιαννάκου μέ θέμα τήν προώθησιν νομοθετικῶν ρυθμίσεων διά τήν ὑποχρέωσιν ὑποβολῆς ἀπό 1/1/2006 δηλώσεων «πόθεν ἔσχες» τῶν Ἀρχιερέων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί διά τήν ὑποχρέωσιν ὑποβολῆς εἰς τήν Δ.Ι.Σ. ἀπό 1/1/2006 ἀντιγράφου τῆς φορολογικῆς των δηλώσεως καί τοῦ εἰδικοῦ ἐντύπου Ε9 τῶν Διευθυντῶν οἱασδήτινος φύσεως Ἐκκλησιαστικῶν Ὀργανισμῶν, τῶν προϊσταμένων τῶν ἐν γένει Ἐκκλησιαστικῶν ὑπηρεσιῶν, τῶν διαχειριζομένων ἐκκλησιαστικήν περιουσίαν καί τῶν λογιστῶν ἐκκλησιαστικῶν διαχειρίσεων.
Ἀπό τοῦ ἔτους 2006 ἄχρι τοῦ νῦν τό ὅλον θέμα ἐνεταφιάσθη καί παραμένει ἔκτοτε ζητούμενον διά τήν οὐσιαστικήν ἀντιμετώπισιν τῶν κατά καιρούς φερομένων εἰς τόν ἔντυπον καί ἠλεκτρονικῶν τύπον δημοσιευμάτων τῶν προσαπτόντων φιλοχρηματίαν, νόσφισιν, ὑπεξαίρεσιν καί ἕτερά τινα εἰς Ἐκκλησιαστικά πρόσωπα. Τίθεται κατά τήν ταπεινήν μου ἄποψιν τό θέμα οὐσιωδῶς καί ἐπιβάλλεται ἡ ὡς οἷον τε τάχιον κινητοποίησίς του κατόπιν ἐπικαιροποιήσεώς του ὑπό τοῦ ἱεροῦ σώματος τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας.
Κατακλείων ἐν πολλῇ ἀγάπῃ καί ἀφοσιώσει τάς προτάσεις μου καί ἵνα μή ἐκληφθῆ ἰδιαίτατα ἡ τρίτη ἐξ αὐτῶν ὡς «πυροτέχνημα» πρός χάριν ἐντυπωσιασμοῦ καί πρός «ἄγραν» θετικῶν κρίσεων ὑπό τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος, δηλῶ μετ’ἐπιγνώσεως ὅτι ἐφ’ ὅσον ἀποφασισθῆ ὑπό τοῦ σεπτοῦ σώματος τῆς Ἱεραρχίας ἡ τοιαύτη θεσμοθέτησις καί περιβληθῆ τόν νόμιμον τύπον τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου ἀποδέχομαι νά ἰσχύσῃ τό πρῶτον διά τήν θεόσωστον Μητρόπολίν μου τιθέμενος εἰς τήν διάθεσιν τῆς Ἐκκλησίας.
Κατασπαζόμενος Ὑμᾶς καί εὐχόμενος εὔδρομον τό ὑπόλοιπον τῆς Ἁγίας καί Μ. Τεσσαρακοστῆς καί πάντερπον τό Ἅγιον Πάσχα διατελῶ,
+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ