Ο Στρατός της Σωτηρίας μία διεθνής Προτεσταντική οργάνωση

του Πρωτοπρ. Βασιλείου Γεωργοπούλου, Λέκτορα Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Ι. Η Οργάνωση και η δομή της

Ο Στρατός Σωτηρίας (Salvation Army) είναι μία διεθνής Προτεσταντική οργάνωση που ιδρύθηκε τον 19ον αιώνα από τον πρώην Μεθοδιστή ιεροκήρυκα Γουλιέλμο Μπουθ [William Booth] (1829 – 1912)1.

Αφού αποχώρησε το 1861 από τον Μεθοδισμό ίδρυσε αρχικά την οργάνωση «Χριστιανική Ιεραποστολή στο Ανατολικό Λονδίνο» που το 1878 την μετονόμασε σε «Στρατό Σωτηρίας». Την ίδια χρονιά εκδόθηκε και ο κανονισμός της οργάνωσης που διέπει την λειτουργία της αναφορικά πάντα με το σκοπό και τους τρόπους δράσης της.

Η ύπαρξη του Στρατού Σωτηρίας συνδυάστηκε εξ αρχής με προγράμματα κοινωνικής βοήθειας και ηθικής αναμόρφωσης των οικονομικώς και κοινωνικώς εξαθλιωμένων ομάδων του Λονδίνου του δεκάτου ενάτου αιώνα, όπως και ατόμων που εκδήλωναν διάφορες μορφές παραβατικότητος, βασισμένα πάνω σε τυπικά προτεσταντικά πλαίσια σωτηριολογίας και ηθικής. Στο έργο του αυτό ο Γουλιέλμος Μπουθ βρήκε συμπαραστάτη τη σύζυγό του Αικατερίνα Booth (1829 – 1890).

Ο Στρατός Σωτηρίας οργανώθηκε πάνω σε αυστηρά στρατιωτικά πρότυπα. Ο ιδρυτής του έλαβε τον τίτλο του «Στρατηγού». Στρατιωτικά πρότυπα χρησιμοποιούνται για τα στελέχη και τα μέλη της οργάνωσης τόσο σε επίπεδο προετοιμασίας και προπαρασκευής, όσο και σε επίπεδο διάρθρωσης. Η κυανού χρώματος στολή που φέρουν τα γυναικεία μέλη της οργάνωσης, ως εξωτερικό διακριτικό γνώρισμά τους, σχεδιάστηκε από τη σύζυγο του ιδρυτή της οργάνωσης. Τα άρρενα μέλη έχουν στολή ερυθρού χρώματος.

 Πριν κάποιος ενταχθεί στην εν λόγω οργάνωση υπογράφει τα λεγόμενα «Άρθρα τού πολέμου». Αυτά τα άρθρα, έντεκα τον αριθμό, αποτελούν ένα είδος ομολογίας πίστεως, καταστατική αναφορά σκοπών, δράσεων, στόχων κ. α. Η δια της υπογραφής αποδοχή των εν λόγω άρθρων αποτελεί, ταυτοχρόνως, μια μορφή διαβεβαίωσης δεσμευτικού χαρακτήρα, ότι τα μέλη του Στρατού Σωτηρίας θα απέχουν από τη χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών ουσιών και καπνού.

Διακριτικό γνώρισμα της οργάνωσης είναι οι κόκκινες σημαίες, με τον σταυρό στο μέσον ανάμεσα σε δύο ξίφη χιαστί και επάνω ένα σίγμα τελικό. Επάνω στο έμβλημα αναγράφονται στα αγγλικά οι λέξεις «αίμα και πυρ».

 ΙΙ. Η σύγχρονη κατάσταση

Ο Στρατός Σωτηρίας πολύ σύντομα βρήκε φανατικούς υποστηρικτές και διαδόθηκε σε πάρα πολλές χώρες έχοντας ιδρύσει χιλιάδες σταθμούς. Μια μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων προπαγανδίζουν το έργο της κίνησης και ταυτοχρόνως συμβάλλουν στην οικονομική χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της. Η παγκόσμια έδρα της οργάνωσης βρίσκεται στο Λονδίνο. Σε κάθε χώρα υπάρχουν επιμέρους διοικητικά σχήματα σε εξάρτηση πάντα και με αναφορά στο παγκόσμιο κέντρο. Στις διάφορες χώρες που δραστηριοποιείται, συνήθως, δρα ανεξάρτητα, αλλά όταν χρειάζεται, προτιμά κυρίως να συνεργάζεται με τις άλλες προτεσταντικές ομολογίες. Ο γενικός υπεύθυνος της οργάνωσης ονομάζεται «Στρατηγός» και εκλέγεται από ένα συμβούλιο υψηλόβαθμων αξιωματούχων.

 Μέχρι το 1978 ο Στρατός Σωτηρίας ήταν, επίσης, μέλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών. Λόγω όμως της εμπλοκής του τη δεκαετία του 1970 σε στρατιωτικο-πολιτικού χαρακτήρα κινήσεις στην Αφρική του αφαιρέθηκε η ιδιότητα του μέλους. Η οργάνωση σήμερα είναι παρούσα σε 109 χώρες με 26.000 περίπου αξιωματικούς και τρία εκατομμύρια μέλη και μεγάλο αριθμό ιδρυμάτων.

ΙΙΙ. Η παρουσία της οργάνωσης στην Ελλάδα

Η εν λόγω οργάνωση παρουσιάστηκε στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1990 με τη μορφή σωματείου μη κερδοσκοπικού, φιλανθρωπικού και μορφωτικού χαρακτήρα. Το 1995 το καταστατικό του Σωματείου με την ονομασία «Στρατός Σωτηρίας» αναγνωρίστηκε με την 2383/1995 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Οι δραστηριότητες του Ελληνικού τμήματος μέχρι σήμερα παραμένουν εξαιρετικά υποτονικές έως ανύπαρκτες σε σύγκριση με τις δραστηριότητες των τμημάτων του εξωτερικού.

IV. Επισημάνσεις σχετικές με τις διδασκαλίες της οργάνωσης

α) Παρότι ο Στρατός Σωτηρίας συνηθίζεται να παρουσιάζεται ως μια κοινωνικού χαρακτήρα οργάνωση, δεν απουσιάζει ο θρησκευτικός χαρακτήρας του ο οποίος είναι έκδηλος. Το κοινωνικό έργο το χρησιμοποιεί ως μέσο για να οδηγήσει τους ανθρώπους στη σωτηρία, η οποία φυσικά κατανοείται σε προτεσταντικά – μεθοδιστικά πλαίσια. Απόδειξη αποτελεί, κατ’ αυτούς, η ηθική μεταβολή των μελών του. Ο κοινωνικός ακτιβισμός της κίνησης αποτελεί τρόπο και μορφή ευαγγελισμού προσέλκυσης οπαδών.

 β) Ο Στρατός Σωτηρίας δεν αναγνωρίζει ούτε τελεί κανένα μυστήριο. Σε αντίθεση και με τις άλλες προτεσταντικές ομολογίες τα μυστήρια του βαπτίσματος και της θείας ευχαριστίας δεν έχουν για την κίνηση καμία σημασία, καμία σπουδαιότητα για τη σωτηρία. Δεν τελούνται ούτε και με συμβολικό χαρακτήρα ή περιεχόμενο. Το βάπτισμα π.χ. που τελείται από τις άλλες ομολογίες το θεωρούν μια μορφή πνευματικής απλώς καθιέρωσης.

 γ) Το Σύμβολο της Πίστεως Νικαίας  Κωνσταντινουπόλεως δεν έχει για την κίνηση καμία σημασία η βαρύτητα. Το ίδιο, επίσης, ισχύει και για τα άλλα αρχαία σύμβολα πίστεως. Το δόγμα έχει πολύ μικρή σημασία στο Στρατό Σωτηρίας που αγγίζει τα όρια της αδιαφορίας. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αναγνώριση της αμαρτωλότητας, η ομολογία της ενοχής, η παραδοχή του λυτρωτικού έργου του Χριστού που συνεπάγεται την ηθική μεταβολή των μελών και την εμμονή στον ηθικό βίο.

 δ) Δεν έχουν οργανωμένη λατρεία. Τελούν κάποιου είδους τελετές περιστασιακού χαρακτήρα. Κυρίαρχο στοιχείο στη λατρεία τους έχει η ανάγνωση της Βίβλου, το κήρυγμα με έμφαση στην ηθική, η ψαλμωδία κάποιων ύμνων, και οι ενθουσιαστικές εξάρσεις. Ιδιαίτερη σημασία σε πολλές λατρευτικές συνάξεις τους έχει η δημόσια ομολογία μελών της κίνησης, σε πλαίσια συγκινησιακής φόρτισης, για το πόσο άθλια ήταν η προηγούμενη ζωή τους και πόσο ευτυχισμένοι είναι τώρα για το νέο τρόπο ζωής που επέλεξαν να ζήσουν με τη βοήθεια της κίνησης.

  ………………………………………………………………………

 1. Για το Στρατό Σωτηρίας επιλεκτικά βλ. K. Algermissen, William Booth, LTHK 1, τομ. 2, στ. 470 – 471. A .M. Nicol, General Booth and the Salvation Army, London 1911. K. Eberhart (Hrsg), Was glauben die andern? 26 Selbstdarstellungen, Berlin 19542, σσ. 61  66. V. Kunz, Die Heilsarmee, ihr Werden,Wesen, Wirken, Bern 1948. R. Wiggins, History of the SalvationArmy, London 1968.  R. Collier, Der General Gottes WilliamBooth.Die Geschichte der Heilsarmee, Zürich 19812. T. HermsenD. Gnewekow, Die Geschichte der Heilsarmee, Opladen 1992. Handbuch Religiöse Gemeinschafte und Weltanschauungen, Gütersloh 20005, σσ. 107–113. Freikirchenhandbuch,Wuppertal 2004, σσ. 39 – 41.

 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟΣ,  ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009 ΤΕΥΧΟΣ 58

ecclesia.gr