Στὸ Εὐχολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας ὑπάρχουν πολλὲς περιστατικὲς εὐχὲς γιὰ διάφορες περιπτώσεις, καταστάσεις καὶ περιστάσεις τοῦ ἀνθρώπινου βίου ἤ ἀκόμα καὶ τοῦ ζωϊκοῦ ἤ φυτικοῦ βασιλείου. Ὁ ἱερεὺς ἰδιαιτέρως ὀφείλει σὲ κάθε περίσταση τοῦ βίου τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ νὰ συνδράμει προσευχητικά, εἴτε στὶς χαρὲς εἴτε στὶς λύπες του. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἡ ποιμένουσα Ἐκκλησία ἀφουγκραζόμενη τὶς πνευματικὲς καὶ ὑλικές, τὶς σωματικὲς καὶ ψυχικὲς ἀνάγκες τῶν παιδιῶν της υἱοθέτησε μέσα στὸ λειτουργικὸ της βιβλίο ποὺ λέγεται «Εὐχολόγιον» πολλὲς καὶ διάφορες εὐχές. Αὐτὲς ὅμως οἱ εὐχὲς συνήθως δὲν εἶναι αὐτονομημένες.
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι δὲν διαβάζονται ἀπὸ τὸν Ἱερέα ἁπλῶς ὡς ἔχουν ἀλλὰ προστίθενται σὲ κάποια προηγηθεῖσα ἀκολουθία. Συνήθως οἱ περιστατικὲς εὐχὲς διαβάζονται συναπτὰ μὲ τὴν ἀκολουθία τοῦ Μικροῦ Ἁγιασμοῦ. Στὸ τέλος τῆς ἀκολουθίας μετὰ τὸ πέρας τῆς διὰ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἐμβαπτίσεως καὶ ραντισμοῦ ὅλων ὅσων μετέχουν τῆς ἀκολουθίας, ἀλλὰ καὶ τοῦ ῥαντισμοῦ ὅλου τοῦ τόπου ὅπου τελεῖται ὁ Ἁγιασμὸς ὁ Ἱερέας διαβάζει τὶς περιστατικὲς εὐχές. Μερικὲς φορὲς ὅμως συμβαίνει ὁ ἱερεὺς νὰ καλεῖται νὰ διαβάσει κάποιον ἀσθενοῦντα ἀδελφὸ σὲ νοσοκομεῖο ὅπου εἶναι δύσκολο νὰ τελεσθεῖ μιὰ ὁλόκληρη ἀκολουθία.
Τότε ὁ Ἱερεὺς ἀφοῦ φορέσει σταυρώνοντας τὸ ἐπιτραχήλιόν του καὶ βάλει Εὐλογητός, διαβάσει τὸ Τρισάγιον, λέγει ἀπολυτίκια ἐπίκαιρα ἐπὶ τῆς περιστάσεως, π.χ. ἐὰν εἶναι ἀσθενὴς λέγει τό « Ἅγιοι Ἀνάργυροι…». Ἀκολούθως κάνει μιὰ σύντομη ἐκτενὴ μὲ τὰ γνωστὰ αἰτήματα: «Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεός… Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ ἐλέους, ὑγείας, σωτηρίας, ἀναρρώσεως… τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ κτλ.». «Ἐπάκουσον ἡμῶν ὁ Θεός…» καὶ ἀκολούθως: «Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν» καὶ ἀκολουθεῖ ἡ περιστατικὴ εὐχή. Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς εὐχῆς ὁ ἱερέας τοποθετεῖ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς τοῦ αἰτοῦντος τὴν περιστατικὴ εὐχή, τὸ ἱερὸν ἐπιτραχήλιόν του. Μετὰ τὸ πέρας τῆς εὐχῆς κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ὁποίας βαστᾶ ὁ Ἱερεὺς συνεχῶς τὸν Τίμιον Σταυρὸν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς π.χ. τοῦ ἀσθενοῦντος, ὁ Ἱερεὺς ἐπιδίδει τὸν Τίμιον Σταυρὸν καὶ τὸ Ἱερὸν ἐπιτραχήλιον πρὸς ἀσπασμὸν καὶ κάνει ἀπόλυση.
Ἐὰν ἡ περιστατικὴ εὐχὴ πρέπει νὰ διαβαστεῖ σὲ ἰδιαίτερο χῶρο, π.χ. σὲ μαγαζί, σὲ σπίτι κ.ἄ. τότε καλὸν θὰ εἶναι νὰ συνοδευθεῖ μετὰ τοῦ Μικροῦ Ἁγιασμοῦ. Ἐὰν δὲν μπορεῖ νὰ τελεσθεῖ μικρὸς ἁγιασμός, τότε ἀπαραιτήτως καλὸν θὰ εἶναι νὰ ὑπάρχει στὸν χῶρο μία εἰκόνα, ἕνα ἀναμμένο κεράκι ἤ κανδηλάκι καθὼς καὶ τὸ θυμιατό (μὲ ἀναμμένο καρβουνάκι καὶ θυμίαμα).
Οἱ εὐχὲς τοῦ Εὐχολογίου τῆς Ἐκκλησίας μας διαβάζονται ἀπὸ τὸν ἱερέα ἐκφώνως καὶ ποτὲ μυστικῶς. Ὁ πιστὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ ἀκούει τὶς εὐχὲς καὶ δι’ αὐτῶν νὰ προσεύχεται. Ἐπίσης ποτὲ ὁ ἱερεὺς δὲν πρέπει νὰ λέγει μυστικῶς τὶς εὐχές, διότι ὁ λαὸς παρεξηγεῖ τέτοιου εἴδους διαβάσματα.
Ἐν πάσῃ περιπτώσει ὁ ἱερεὺς ὀφείλει νὰ ἔχει μαζί του πάντοτε εἰς τὴν ἱερατικήν του τσάντα τὰ κάτωθι:
1. Τὸ Ἱερὸν Ἐπιτραχήλιον.
2. Τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον, μικρὸν σχῆμα (γνωστὸν ὡς Τετραευαγγέλιον).
3. Τὸν Τίμιον ἐπιτραπέζιον Σταυρόν, καὶ τέλος
4. Τὸ Εὐχολόγιον.
Τέλος, ὀφείλουμε νὰ σημειώσουμε ὅτι ὁ ἱερεὺς κατὰ τὴν ἐπιτέλεση ὁποιασδήποτε ἀκολουθίας ἤ μυστηρίου, ὅπου δὲν πρέπει νὰ εἶναι ἐνδεδυμένος μὲ ἅπασα τὴν ἱερατική του στολή, ἀπαραιτήτως ὀφείλει νὰ φορᾶ τὸ Ἐξώρασον. Ἐπ’ αὐτοῦ φορεῖ τὸ ἱερὸν ἐπιτραχήλιον καὶ ὅπου ἀπαιτεῖται π.χ. εἰς γάμον, εἰς κηδείαν κ.ἄ. καὶ τὸ φελόνιον.
http://www.orthmad.gr/node/262#19