Μοῦ θέσατε τρία ἐρωτήματα καί εἶναι τά ἑξῆς:
α) Ποιά εἶναι ἡ μέγιστη σκέψη ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου;
β) Ποιά εἶναι ἡ μέγιστη μέριμνα ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου;
γ) Ποιά εἶναι ἡ μέγιστη προσδοκία ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου;
α) Ἡ μέγιστη σκέψη ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τό νά σκέπτεται περί τῆς πρόνοιας τοῦ Θεοῦ στήν ἀνθρώπινη ζωή.
β) Ἡ μέγιστη μέριμνα ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τό νά μεριμνᾶ περί τῆς σωτηρίας τῆς ψυχῆς.
γ) Ἡ μέγιστη προσδοκία ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τό νά προσδοκᾶ τό θάνατο.
α ) Πῶς πρέπει νά σκέπτεται περί τῆς πρόνοιας τοῦ Θεοῦ στήν ἀνθρώπινη ζωή;Πρέπει ὡς μέτρο νά πάρετε τόν ἠθικό νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἀναλόγως μ᾿ αὐτό τό μέτρο νά παρατηρεῖτε τί συμβαίνει στίς ζωές τῶν ἀνθρώπων, τούς ὁποίους γνωρίζετε καί μέ τούς ὁποίους ἔχετε σχέση. Τό σημαντικότατο ἀπ᾿ ὅλα εἶναι νά ἐξετάζετε τίς ἠθικές αἰτίες σέ ὁτιδήποτε συμβαίνει σέ κάποιον. Τοῦτο δέν εἶναι πάντα εὔκολο, ἀφοῦ καμιά φορά οἱ αἰτίες βρίσκονται μακριά καί κρυμμένες στό μακρύ παρελθόν ἑνός ἀνθρώπου καί ἄλλοτε μποροῦν νά βρεθοῦν μόνο στίς ζωές τῶν γονέων του. Ἡ χριστιανική ἐξομολόγηση θεμελιώνεται στήν ἀποκάλυψη αὐτῶν τῶν αἰτιῶν. Ὁ ψαλμωδός λέει στόν Θεό: «Ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου ἀδολεσχήσω καί κατανοήσω τάς ὁδούς σου» (Ψαλμ. 118 : 15) καί «Ὡς ἠγάπησα τόν νόμον σου, Κύριε· ὅλην τήν ἡμέραν μελέτη μου ἐστί» (Ψαλμ. 118 : 97). Ἀφοῦ οἱ ἐντολές τοῦ Κυρίου βρίσκονται στή βάση ὅλων τῶν συμβάντων στούς υἱούς τοῦ Ἀδάμ. Καί ὁ νόμος τοῦ Κυρίου εἶναι φῶς πού φωτίζει ἐκεῖνο πού συμβαίνει σέ κάποιον.
β ) Πῶς πρέπει νά μεριμνᾶ περί τῆς σωτηριας τῆς ψυχῆς; Νά μήν σᾶς ἀπαριθμῶ· διαβάζετε τό Εὐαγγέλιο καί ρωτᾶτε τήν Ἐκκλησία. Ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει μεγαλύτερο θησαυρό σ᾿ αὐτό τόν κόσμο ἀπό τήν ψυχή του. Καί ἀκριβῶς αὐτό τόν θησαυρό εἶναι τό μόνο πού μπορεῖ νά σώσει ἀπό τήν καταστροφή καί τό θάνατο. Ὅλα τ᾿ ἄλλα πού δέν εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἀλλά εἶναι τά τοῦ ἀνθρώπου, πού ὁ ἄνθρωπος τιμᾶ καί φυλᾶ, ἐκτός ἀπό τήν ψυχή, ἀναπόφευκτα καταστρέφονται καί πεθαίνουν. Ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου στά μάτια τοῦ Θεοῦ εἶναι τό μεγαλύτερο, τό πολυτιμότερο ἀπ᾿ ὅλο τόν ὑλικό κόσμο, κατά τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ: «Τί γάρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐάν τόν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τήν δέ ψυχήν αὑτοῦ ζημιωθῇ;» (Ματθ. ιστ΄ : 26). Δέν μπορεῖ, λοιπόν, νά ὑπάρξει μεγαλύτερη μέριμνα ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τή μέριμνα περί τῆς σωτηρίας τῆς ψυχῆς του.
γ ) Πῶς πρέπει νά προσδοκᾶ τόν θάνατο; Ἔτσι ὅπως ὁ στρατιώτης στόν πόλεμο. Ἤ σάν μαθητής, ο ὁποῖος μέ μέριμνα ἑτοιμάζεται προσδοκώντας κάθε στιγμή νά τόν ρωτήσει ὁ δάσκαλος. Τήν ἀσταμάτητη προσδοκία τῆς στιγμῆς τοῦ θανάτου μᾶς ὑπενθυμίζει ὁ Σωτήρας μέ τήν ἱστορία περί τοῦ ἐλαφρόμυαλου πλουσίου, ὁ ὁποῖος ἔφτιαχνε καινούργιες ἀποθῆκες καί προετοιμαζόταν γιά μακρά καλοπέραση στή γῆ, ὥσπου ξαφνικά τοῦ εἶπε ὁ Θεός: «Ἄφρων, ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ· ἅ δέ ἡτοίμασας τίνι ἔσται;» (Λουκ. ιβ΄: 20).
Γιατί ἡ σκέψη γιά τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ μέγιστη σκέψη ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου; Ἐπειδή αὐτή φέρνει στόν ἄνθρωπο τή σοφία καί τή μακαριότητα.
Γιατί ἡ μέριμνα γιά τή σωτηρία τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ μέγιστη μέριμνα ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου; Ἐπειδή ἡ ψυχή εἶναι ὁ μέγιστος θησαυρός στή γῆ, ὁπότε εἶναι φυσικό ὅτι στόν μέγιστο θησαυρό πρέπει νά χαριστεῖ ἡ μέγιστη μέριμνα.
Γιατί ἡ προσδοκία τοῦ θανάτου εἶναι ἡ μέγιστη προσδοκία ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου; Ἐπειδή Ἡ προσδοκία τοῦ θανάτου καθαρίζει τή συνείδηση καί ὠθεῖ τόν ἄνθρωπο σέ κάθε καλό ἔργο. Ὅταν ρώτησαν ἕναν καλό καί ἐργατικό ἄνθρωπο, τί τόν ὠθοῦσε περισσότερο στή ζωή σέ κόπο καί ἀγαθοεργίες, ἐκεῖνος ἀπάντησε: ὁ θάνατος.
Αὐτά τά τρία πράγματα δέν μποροῦν νά παρατηρηθοῦν στά ζῶα. Εἶναι χαρακτηριστικά μόνο τοῦ ἀνθρώπου, καί μάλιστα ἀνώτερου τύπου τοῦ ἀνθρώπου. Ὅλα τ᾿ ἄλλα εἶναι κοινά στόν ἄνθρωπο καί στό κτῆνος.
Ἀπό τό βιβλίο: “Δρόμος δίχως Θεό δέν ἀντέχεται…”
Ἱεραποστολικές ἐπιστολές Α΄
Ἐκδόσεις “Ἐν πλῷ”
