Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
Α΄ ΜΕΡΟΣ
Ναί, καλοί μου φίλοι, ὑπάρχει κι αὐτὴ ἡ περίπτωση. Ἡ μοναξιὰ νὰ εἶναι ὄντως καλή. Δόξα σοι ὁ Θεός! Πρόκειται γιὰ τὴ μοναξιὰ ἐκείνη ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἠρεμία, στὴ γαλήνη, στὴν ἀνάπαυση, στὴν αὐτογνωσία, στὸν αὐτοέλεγχο. Εἶναι ἐκείνη ποὺ μᾶς φέρνει ἐμπνεύσεις μεγάλες, ἀνώτερες, δημιουργικές, οὐράνιες. Ποὺ μᾶς ἑνώνει μὲ τὸν Θεό! Τὴ μοναξιὰ αὐτὴ ἔρχονται στιγμὲς ποὺ τὴν ἀποζητᾶμε καὶ πρέπει νὰ τὸ κάνουμε! Ὁπότε τὸ νὰ ζεῖ κανεὶς μόνος, γιὰ λίγο ἢ πολύ, δὲν σημαίνει ὅτι εἶναι καὶ «μόνος» στὴ ζωή του καὶ πάσχει ὁπωσδήποτε. Χαρεῖτε! Ἀλλ’ ἂς πάρουμε τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά τους …
Τὰ δύο εἴδη τῆς μοναξιᾶς
Τὴ μοναξιὰ ἄλλοτε τὴν ἐπιλέγει κανεὶς καὶ ἄλλοτε ὄχι. Ἄλλοτε μᾶς ἐπιβάλλεται καὶ μᾶς καταδυναστεύει κι ἄλλοτε τὴν ἐπιδιώκουμε, γιατί μᾶς λυτρώνει!
Ἡ ἐπιβεβλημένη μοναξιὰ εἶναι καταναγκαστική, δὲν τὴν θέλει κανεὶς μὲ τίποτα, δὲν τὴν διαλέγει, εἶναι ἡ μοναξιὰ τῆς θλίψης! Ὁ ἄνθρωπος στὴν περίπτωση αὐτὴ λυπᾶται ποὺ εἶναι μόνος, συχνὰ πάσχει ἀπὸ κατάθλιψη, ὑποφέρει, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ κάνει διαφορετικά.
Στὴν ἄλλη μοναξιά, στὴν ἑκούσια, τὰ πράγματα εἶναι ἐντελῶς διαφορετικά. Ἔχει ἀνάγκη κανεὶς ἀπὸ ὁρισμένες μοναχικὲς στιγμές, τὶς ὁποῖες καὶ ἐπιδιώκει, τὶς ἐπιθυμεῖ κι αἰσθάνεται πολὺ ὄμορφα, ὅταν εἶναι μόνος του. Τούτη τὴν ἀνάγκη μπορεῖ νὰ τὴν αἰσθάνεται εἴτε ζεῖ μόνος του, εἴτε συμβιώνει μὲ κάποιον ἄλλον ἢ καὶ μὲ πολλούς. Ὑπάρχει, δηλαδή, ἡ ἀνάγκη γιὰ κάποιες στιγμές, ὧρες ἢ καὶ ἡμέρες, ἀκόμη, δικές του. Ὧρες ποὺ θὰ μείνει μόνος μὲ τὸν ἑαυτό του.
Πρόκειται ἀσφαλῶς ἐδῶ γιὰ τὴν «καλὴ» μοναξιά.
Εἶναι ἐκείνη ἡ μοναξιὰ ποὺ μᾶς συνιστᾶ ὁ Χριστὸς ὅταν λέγει: «Ὅταν πρόκειται νὰ προσευχηθεῖς, μπὲς στὸ ἰδιαίτερο δωμάτιό σου καὶ ἀφοῦ κλείσεις τὴν πόρτα σου προσευχήσου στὸν Πατέρα σου, ὁ ὁποῖος εἶναι παρὼν ἐκεῖ στὸ κρυφὸ μέρος…» (Ματθ. στ΄ 6).
Πάνω σ’ αὐτὴ τὴν καλὴ μοναξιὰ ἔχει οἰκοδομηθεῖ ὁ μοναχισμὸς καὶ ὁ ἀσκητισμός.
Ἡ μοναξιὰ αὐτὴ πραγματικὰ ἀναπτερώνει τὸν ἄνθρωπο. Τὸν βοηθᾶ νὰ προσευχηθεῖ, νὰ συναντηθεῖ μὲ τὸν Θεό, ἀλλὰ καὶ νὰ σκεφθεῖ, νὰ δημιουργήσει καὶ νὰ φτάσει στὸν αὐτοέλεγχο καὶ στὴν αὐτογνωσία. «Ἄλλωστε ὁ ἄνθρωπος, πέραν ἀπὸ τὶς ἐπαφές του μὲ τοὺς ἄλλους, ὀφείλει ν’ ἀπομονώνεται σὲ ὁρισμένες χρονικὲς στιγμὲς γιὰ νὰ ἀνανεώσει τὴν ἐσωτερική του ζωή», γράφει σύγχρονος μελετητής.
Μὲ τὴν καλὴ μοναξιὰ συναντᾶμε τὸν ἑαυτό μας!
Εἶπε κάποιος ἀσκητής: «Φεύγω γιὰ τὴν ἔρημο. Πηγαίνω νὰ συναντήσω τὸν ἑαυτό μου». Πόσο σοφὸ εἶναι!
Συνάντηση μὲ τὸν ἑαυτό μας!
Αὐτὸ εἶναι τὸ νόημα κι αὐτῶν τῶν λόγων ποὺ Πασκάλ: «Ὅλες οἱ δυστυχίες τοῦ ἀνθρώπου ἀπορρέουν ἀπὸ τὴν ἀνικανότητά του νὰ καθίσει σπίτι του μόνος καὶ σιωπηλός»!
Ἔλεγε ὁ Ἑρρῖκος Ἴψεν: «Πρέπει νὰ εἶμαι σὲ μοναξιά, γιὰ νὰ μελετήσω καλὰ τὸν ἑαυτό μου καὶ τὸν κόσμο ὅπου ζῶ»!
Σωστὰ εἶπαν, λοιπόν, πὼς «μοναξιὰ σημαίνει καὶ ἐνδοσκόπηση».
Ναί, ἡ ἀνάγκη γιὰ ἀπομόνωση, δηλώνει μία οὐσιαστικὴ σχέση μὲ τὸν ἑαυτό μας ἢ τουλάχιστον μία προσπάθεια γιὰ οὐσιαστικὴ σχέση. Ὅταν μένουμε μόνοι, εἴμαστε ἐμεῖς καὶ ὁ ἑαυτός μας. Ἔτσι, ἐπικοινωνώντας μαζί του προσπαθοῦμε νὰ τὸν γνωρίσουμε καλύτερα, νὰ δοῦμε τὶς ἀνάγκες μας καὶ τὰ προβλήματά του. Μέσα ἀπ’ τὴν (καλὴ αὐτὴ) μοναξιὰ προσπαθοῦμε νὰ ἀποκτήσουμε ὅ,τι δυσκολότερο μπορεῖ νὰ πετύχει ἕνας ἄνθρωπος, τὴν αὐτογνωσία του. Ἄλλωστε, γι’ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν λόγο, χρειάζεται κουράγιο, γιὰ νὰ μείνει κανεὶς μόνος του, μίας καὶ οἱ φόβοι, οἱ ἀνασφάλειες καὶ οἱ ἐξαρτήσεις ἀπὸ τοὺς ἄλλους «μπλοκάρουν» τὴν ἐπιθυμία μας γιὰ μοναξιά.
Καὶ γιὰ ἕναν ἄλλο λόγο ἀκόμη, χρειάζεται δύναμη, γιὰ νὰ μείνουμε μόνοι μας. Ἡ γνωριμία μὲ τὶς ἄσχημες πλευρὲς τοῦ ἑαυτοῦ μας δὲν εἶναι εὐχάριστη ὑπόθεση. Ἡ ἀνακάλυψη τῶν ἀτελειῶν καὶ τῶν λαθῶν μας, τῶν ἴδιων τῶν ἁμαρτιῶν μας, τραυματίζει τὴν ἰδανικὴ εἰκόνα ποὺ φτιάξαμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας ἢ καὶ τὸν ἐγωισμό μας κι αὐτὸ μᾶς πληγώνει. Νὰ γιατί ἀποφεύγουμε νὰ μένουμε μόνοι…
Ρώτησαν ἕνα ὅσιο γέροντα ἀσκητή, οἱ περίεργοι ἐπισκέπτες του:
― Πάτερ Ἀρσένιε, πῶς ζεῖς μόνος σου, τόσα χρόνια στὴν ἔρημο, κλεισμένος στὴ σκήτη σου; Δὲν πλήττεις;
― Εὐλογημένοι, ἀπάντησε ἐκεῖνος, δὲν εἶμαι μόνος. Δὲ βλέπετε γύρω μου, τί συντροφιὰ ἔχω; Καὶ τοὺς ἔδειξε τὶς εἰκόνες, ποὺ ἦταν κρεμασμένες στὸ πτωχικὸ κελλί του, μὲ τὸν Χριστό, τὴν Παναγία καὶ τοὺς Ἁγίους.
Ἀκατανόητο αὐτό, πράγματι, γιὰ τοὺς «ἄσχετους» κοσμικούς!
Μὲ τὴν καλὴ μοναξιὰ ἀνεβαίνουμε πνευματικὰ
Κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειο «ἡ ἐρημία μᾶς παρέχει μέγιστο ὄφελος, κατευνάζουσα τὰ πάθη μας καὶ δίνοντας στὸ λογικὸ τὴν ἄνεση νὰ τὰ ξεριζώσει τελείως ἀπὸ τὴν ψυχή».
Ἐν συνεχείᾳ τὸ ἀναλύει αὐτὸ ὡς ἑξῆς: «Ἀρχὴ καθάρσεως τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἡσυχία, κατὰ τὴν ὁποία οὔτε ἡ γλῶσσα συζητεῖ τὶς ἀνθρώπινες ὑποθέσεις, οὔτε τὰ μάτια κοιτάζουν τὰ ροδαλὰ καὶ ἁρμονικὰ σώματα, οὔτε ἡ ἀκοὴ προσελκύει τὴν προσοχὴ τῆς ψυχῆς σὲ ἀκρόαση μελῳδιῶν ποὺ εἶναι συντεθειμένες χάριν ἡδονῆς ἢ σὲ λόγους εὐτράπελων καὶ ἀστείων ἀνθρώπων, κάτι ποὺ ἔχει κατ’ ἐξοχὴν τὴ δύναμη νὰ παραλύει τὴν προσήλωση τῆς ψυχῆς. Γιατί ὁ νοῦς, ὅταν δὲν διασκορπίζεται πρὸς τὰ ἔξω καὶ δὲν διαχέεται διὰ τῶν αἰσθητηρίων πρὸς τὸν κόσμο, ἐπιστρέφει πρὸς τὸν ἑαυτό του καὶ ἀπὸ τὸν ἑαυτό του ἀναβαίνει πρὸς τὴν ἔννοια τοῦ Θεοῦ…».
Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἴδιος ἐξομολογεῖται τὸ ἑξῆς: «Ἐγκατέλειψα τὴ ζωὴ τῆς πόλης, ὡς πρόξενο χιλιάδων κακῶν»!
Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος τονίζει: «Δὲν εἶναι καλὸ νὰ βγαίνεις ἔξω χωρὶς νὰ ὑπάρχει ἀνάγκη. Τὴν ἡσυχία ἀγάπα ὅσο μπορεῖς»!
Ὁ ἱ. Χρυσόστομος ἀναρωτιέται ὡς ἑξῆς: «Πολλὲς φορὲς ὁ Χριστὸς ἀνεβαίνει στὸ ὄρος μόνος Του καὶ διανυκτερεύει καὶ προσεύχεται, γιὰ νὰ μᾶς διδάξει, ὅτι γιὰ νὰ πλησιάσουμε τὸν Θεό, πρέπει νὰ εἴμαστε ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ κάθε θόρυβο καὶ νὰ ζητᾶμε καιρὸ καὶ τόπο ἥσυχο ἀπὸ θόρυβο».
Νὰ καὶ μία ὡραία παρατήρηση: Τὸ ἀηδόνι τὰ καλύτερα τραγούδια του τὰ τραγουδάει στὸ σκοτάδι. Τότε ποὺ εἶναι ἡ ἀπόλυτη ἡσυχία καὶ αὐτὸ ἐντελῶς μόνο!
Ἔτσι μποροῦμε νὰ καταλάβουμε τὸ «ἀκραῖο» παράδειγμα τοῦ Ἁγίου Παύλου τοῦ Θηβαίου ποὺ ἔζησε κάπου ἐνενῆντα χρόνια χωρὶς νὰ δεῖ ἄνθρωπο!
Ἔλεγε ὁ π. Ἀνανίας Κουστένης: «Ἡ μοναξιά, πολλὲς φορές, εἶναι καὶ προνόμιο. Δὲν εἶναι ἀπελπισία καὶ καταδίκη καὶ κατάντημα. Εἶναι καὶ προνόμιο. Διότι, ὅταν εἴμεθα μόνοι, τελείως μόνοι, ἔχομε τὴν καλύτερη παρέα. Τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Ὁποῖος, μὲ τὸ Θεϊκό Του βλέμμα καὶ τὴν ἀνείπωτη ἀγάπη Του, μᾶς ἀγκαλιάζει. Μᾶς συντροφεύει. Μᾶς ἐμψυχώνει. Μᾶς παρηγορεῖ. Καὶ μᾶς στηρίζει»
Ἡ καλὴ μοναξιὰ εἶναι καὶ δημιουργική!
Ἐπιπλέον, ἡ μοναξιὰ τοῦ εἴδους αὐτοῦ εἶναι καὶ δημιουργική! Σαφῶς!
Ὁ Γκαῖτε ἔλεγε: «Στὴν κοινωνία διδάσκεται κανείς, ἀλλὰ μόνο στὴ μοναξιὰ ἐμπνέεται». Τὸ ἴδιο καὶ ὁ Θ. Ἔντισον: «Ἡ γνώση ἀποκτιέται μόνο μὲ τὴ μελέτη, καὶ ἡ μελέτη πραγματοποιεῖται μόνο στὴ μοναξιά».
Κι ἄλλοι τέτοιοι ἄνθρωποι τοῦ πνεύματος εἶπαν: «Ἡ μεγαλύτερη συντροφιὰ γιὰ τὸν ποιητὴ εἶναι ἡ μοναξιά». Καὶ πὼς «δὲν μπορεῖ ἔργο μεγάλο, ὅπως καὶ ἐπιστημονικό, νὰ γίνει ἀπὸ ἄνθρωπο ποὺ δὲν ἀγαπᾶ τὴ μοναξιά».
Ὁ Πασκάλ, ὡς ἐπιστήμονας ποὺ ἦταν, ἔλεγε: «Ἡ ἀπομόνωση εἶναι γιὰ τὸ πνεῦμα, ὅ,τι ἡ δίαιτα γιὰ τὸ σῶμα».
Ναί, τὰ μεγάλα ἔργα θέλουν τὴ γαλήνη τῆς μοναξιᾶς. Κι ἔτσι, ἐνῷ ἄλλοι τὴν φοβοῦνται καὶ τρέμουν στὸ ἄκουσμά της, ὑπάρχουν κι ἐκεῖνοι ποὺ ψάχνουν νὰ τὴ βροῦν, προκειμένου νὰ ἱκανοποιήσουν τὶς βαθύτερες ἐφέσεις τῆς ψυχῆς τους. Ἡ μοναξιὰ γίνεται γι’ αὐτοὺς μία καθαρότητα μεγάλη, μία ἀπέραντη γαλήνη, ἕνας ἄφθαστος πλοῦτος.
Γιὰ τοὺς φιλοσόφους εἶναι ἀφορμὴ γιὰ στοχασμό, γιὰ τοὺς ἐρευνητὲς πηγὴ ἔμπνευσης καὶ δημιουργίας, γιὰ τοὺς ἀθλητὲς ἡ ἴδια τους ἡ προετοιμασία γιὰ τὸν μεγάλο ἀγῶνα, γιὰ τοὺς πνευματικοὺς ἀνθρώπους τὸ μυστικὸ τῆς ἐπιτυχίας τους. Γιὰ τοῦ ἁγίους τὸ ἐφαλτήριο γιὰ τὴ Θέωση.
Ἡ ὑγιὴς μοναξιὰ εἶναι χαρακτηριστικὸ γνώρισμα ὅλων τῶν ἀνθρώπων ποὺ θέλουν νὰ δημιουργήσουν. Οἱ ἐπιστήμονες ἐρευνητὲς ἀπομονώνονται στὰ ἐργαστήριά τους, οἱ καλλιτέχνες ὡριμάζουν μέσα στὴν σιωπὴ καὶ τὴν ἡσυχία. Ὅσοι κατέχουν θέσεις μέσα στὴν κοινωνία, στὴν μοναξιὰ στὴν ὁποία εἴτε εἶναι ἀναγκασμένοι νὰ ζοῦν εἴτε εἶναι ἡ ζωὴ ποὺ ἐπιλέγουν, βρίσκουν λύσεις σὲ διάφορα προβλήματα.
Πόσα δὲν χρωστᾶ ὁ κόσμος σὲ τέτοιες ἀπομονώσεις ποὺ γίνονται μὲ ἀγάπη καὶ ἀπὸ ἀγάπη!
Ἐξ’ ἄλλου ἡ «καλὴ μοναξιὰ» εἶναι καὶ μία διαδικασία ὡρίμανσης, ὅπως λένε. ‘Ἄλλο εἶναι ἡ βιολογικὴ ὡριμότητα καὶ ἄλλο εἶναι ἡ ψυχολογικὴ ὡριμότητα. Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ ὡριμάζει συνεχῶς καὶ σὲ αὐτὸ βοηθᾶ ἀποτελεσματικὰ ἡ μοναξιά, τὸ νὰ τὰ βρεῖ κανεὶς μὲ τὸν ἑαυτό του.
Μέσα στὴν μοναξιὰ ὁ ἄνθρωπος βρίσκει τὸν ἑαυτό του. «Θὰ κάτσεις νὰ βρεῖς τὸν ἑαυτό σου, νὰ τὸν μετρήσεις», λένε πολὺ σωστά. Σὲ περίοδο ἔντονης κοινωνικῆς καὶ ἐπαγγελματικῆς δραστηριότητας ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ τὰ βρεῖ μὲ τὸν ἑαυτό του, νὰ δεῖ τὶς ἐσωτερικές του πλευρές. Τὸ νὰ καθησυχάσει κανεὶς γιὰ λίγες ὧρες στὸ σπίτι του μόνος βοηθιέται πάρα πολύ. Τότε ἔρχονται ἀπὸ τὰ βάθη τοῦ ἑαυτοῦ του ὅλες οἱ πραγματικές του καταστάσεις καὶ τουλάχιστον τὶς γνωρίζει.
Δυστυχῶς, ὁ ἄνθρωπος αὐτὴν τὴν δημιουργικὴ μοναξιά, ποὺ εἶναι διαδικασία ὡρίμανσης, ἀφοῦ στὶς ὧρες τις ὄχι μόνο γνωρίζει τὸν ἑαυτό του, ἀλλὰ καταλαβαίνει καὶ τὴν ἀξία τοῦ ἄλλου, τὴν ἀποφεύγει. «Σήμερα ὁ ἄνθρωπος τὴν ἀποφεύγει ὅσο τίποτε ἄλλο”, καὶ αὐτὸ γιατί “φοβᾶται τὸν ἑαυτό του στὴν πραγματικότητα», εἶπαν πολὺ σωστά.
Ὅλοι μας χρειαζόμαστε ὧρες δημιουργικῆς μοναξιᾶς, γιὰ νὰ πραγματοποιήσουμε αὐτὰ ποὺ πρέπει, ἀλλὰ κυρίως γιὰ νὰ ἑνοποιήσουμε τὸν τραυματισμένο καὶ τεμαχισμένο ἑαυτό μας καὶ νὰ ἀποκαταστήσουμε τὶς πραγματικὲς διαπροσωπικὲς σχέσεις.
Ὁπωσδήποτε ἰσχύει κι αὐτὸ ποὺ εἶπαν: «Ἡ μοναξιὰ χρειάζεται πλούσια ψυχή. Καὶ ἡ πλούσια ψυχὴ ἐπιζητεῖ τὴ μοναξιά». Καὶ πὼς «Ἡ μοναξιὰ γαληνεύει τὸν ἄνθρωπο. Καὶ ὁδηγεῖ τὸ πνεῦμα μας στοὺς κόσμους τοῦ ἀληθινοῦ, τοῦ ὡραίου καὶ τοῦ ἁγίου. Ἡ λίμνη πρέπει νὰ εἶναι ἤρεμη, γιὰ νὰ καθρεφτίσει τὸν οὐρανό. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ ψυχή μας. Ὅπου ὀμορφιὰ καὶ μεγαλεῖο στὴ μοναξιὰ κυοφορήθηκε»
Ἡ εὐλογημένη κατὰ Θεὸν μόνωση
Ἂς προσέξουμε τούτη τὴ σοφὴ διαπίστωση: «Ὁ μοναχισμὸς ἔκανε τὴ μοναξιὰ ἔργο». Ἡ νηπτικὴ θεολογία ἀσχολεῖται προπάντων μὲ τὴν κατὰ Θεὸ μόνωση.
Εἶναι ἀξιοσημείωτο πὼς ὁ Θεὸς ζήτησε ἀπ’ τὸν Μωϋσῆ νὰ εἶναι μόνος, προκειμένου νὰ τοῦ παραδώσει στὸ ὄρος Σινᾶ τὸν νόμο Του.
Ὁ Ἅγ. Ἰω. ὁ Πρόδρομος στὴ μοναξιὰ τῆς ἐρήμου ἑτοίμασε «τὴν ὁδὸν τοῦ Κυρίου».
Ὁ Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Θεολόγος στὴ μοναξιὰ τῆς Πάτμου ἔγραψε τὴν Ἀποκάλυψη. Καὶ σ’ αὐτὴ τὴν εὐλογημένη μοναξιὰ τοῦ ἀποκαλύφθηκε ὁ Θεός.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀπομονώθηκε τρία χρόνια στὴ Ἀραβία πρὶν ἀρχίσει ἐκεῖνο τὸ μοναδικὸ ἔργο τοῦ «εὐαγγελισμοῦ τῶν ἐθνῶν».
* * *
Μετὰ ἀπ’ ὅλα αὐτὰ μπορεῖ πλέον νὰ γίνει καλύτερα κατανοητὸ αὐτὸ ποὺ εἶπαν: «Μοναξιὰ εἶναι ἡ ἔλλειψη τοῦ ἄλλου. Μοναχικότητα εἶναι ἡ πληρότητα τοῦ ἑαυτοῦ». Καὶ ἐνῷ ἡ μοναξιὰ εἶναι συναίσθημα, ἡ μοναχικότητα εἶναι κατάσταση. Μεγάλη. Ἀνώτερη!
Καὶ μὲ τὸν ἑαυτό μας μόνοι, ἀλλὰ καὶ μὲ τοὺς ἄλλους μαζί!
Ὄντως πρωτότυπη εἶναι τούτη ἡ ἄποψη τοῦ μακαριστοῦ Μητρ. Λευκάδος καὶ Ἰθάκης Νικηφόρου. Γράφει τὰ ἑξῆς ἀξιοπρόσεκτα:
«Δὲν πρέπει νὰ παραθεωρεῖται καὶ ἡ ἑξῆς ἀλήθεια. Ὅτι σὲ πολλὲς περιπτώσεις, γιὰ νὰ δημιουργηθοῦν ἀδιάσπαστοι δεσμοὶ ἀγάπης καὶ ἐπικοινωνίας, χρειάζεται βέβαια τὸ πλησίασμα. Ἀλλὰ καὶ τὸ ἀντίθετο. Ἡ ἀπόσταση! Εἶπαν ὅτι: «Ὅταν εἴμαστε μακριὰ ἀπ’ τοὺς ἄλλους, τότε τοὺς ξαναβρίσκουμε. Στὴ μοναξιὰ γεννιέται καὶ στερεώνεται ἡ ἐκτίμηση πρὸς τοὺς ἄλλους, πρὸς τοὺς ἀπόντες». Πρέπει νὰ ζοῦμε καὶ μὲ τοὺς ἄλλους, καὶ χωρὶς τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ πάντοτε γιὰ τοὺς ἄλλους! Εἶναι ὁ καλύτερος τρόπος, γιὰ νὰ ἀναπτυχθοῦν οἱ διαπροσωπικὲς σχέσεις σὲ ὀρθὴ βάση.
Τὸ περισσότερο ἔργο τοῦ Χριστοῦ γινόταν στὶς πόλεις καὶ στὰ χωριά. Ὁ Ἰησοῦς ἔζησε ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους. Ὅμως πολλὲς φορὲς ἔφευγε μακρυά τους. Κι ἀπ’ αὐτοὺς ἀκόμη τοὺς Μαθητές Του! «Γιὰ νὰ ἀγαπήσεις τοὺς ἀνθρώπους, εἶπαν, καλὸ εἶναι ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρὸ νὰ τοὺς ἀποχωρίζεσαι»!
Οἱ ἱεροὶ Εὐαγγελιστὲς ἀσχολοῦνται μὲ τό θέμα τῆς μονώσεως τοῦ Ἰησοῦ. Ὁ Ὁποῖος «ἦν ὑποχωρῶν ἐν τοῖς ἐρήμοις…», «κατὰ μόνας», λέει ὁ Λουκᾶς. Καὶ ὁ Ματθαῖος σημειώνει πὼς ὁ Κύριος «ἀπολύσας τοὺς ὄχλους, ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ’ ἰδίαν προσεύξασθαι. Ὀψίας δὲ γενομένης μόνος ἦν ἐκεῖ».
Καὶ ἀπὸ τότε, δύο χιλιάδες χρόνια τώρα, τόσοι καὶ τόσοι μιμοῦνται τὸ παράδειγμά Του. Καταφεύγουν σὲ ἥσυχα μέρη. Σὲ ἐρημοκκλήσια, στὴ φύση –ἢ καὶ στὸ «ταμεῖον». Κι ἐκεῖ βυθίζονται στὰ ἐρημικὰ βάθη τῆς προσευχῆς. Γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ γιὰ τὸν ἑαυτό τους. Καὶ κατόπιν ξαναγυρίζουν στὰ καθημερινά τους ἔργα. Τονωμένοι καὶ θετικοί.
Αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι καὶ τὸ μυστικὸ τοῦ ὥριμου ἀνθρώπου. Μοιράζοντας τὸν χρόνο του ἀνάμεσα σὲ μοναξιὰ καὶ συντροφικότητα, ἀποκτᾶ τὴ δυνατότητα νὰ εἶναι πάντοτε εὐεργετικὸς πρὸς τοὺς ἄλλους καὶ δημιουργικὸς»
* * *
Ἔ, λοιπόν, ναί! Ὑπάρχει καὶ ἡ καλὴ μοναξιά, ἡ εὐλογημένη ἐνδοστρέφεια. Αὐτὴ ποὺ τὴν ἐπιζητοῦμε μόνοι μας, γιὰ νὰ ἠρεμήσουμε, νὰ σκεφτοῦμε, νὰ δημιουργήσουμε, νὰ προσευχηθοῦμε. Τὶς ὧρες ἐκεῖνες ἡ ψυχὴ γνωρίζει καλύτερα τὸν ἑαυτό της καὶ τὸν Θεό. Εἶναι ὁ προθάλαμος τοῦ Θεοῦ, λένε. Ἀκόμη ἕνα βῆμα καὶ μπορεῖ νὰ εἶναι κανεὶς στὴν ἄμεση παρουσία Του …
Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος
https://aktines.blogspot.com/2024/08/blog-post_32.html