Η προσευχή της βαθείας μετανοίας δύναται να οδηγήση τον άνθρωπον εις κατάστασιν κατά την οποίαν ούτος λαμβάνει πείραν της ελευθερίας εν τω Πνεύματι της Αληθείας: “…και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς” (Ιω. η’ 32). Η αγία αύτη ελευθερία είναι δυστυχώς άγνωστος εις την πλειονότητα των ανθρώπων. Το πρώτον γνώρισμα της ελευθερίας είναι η απροθυμία ημών να εξουσιάζωμεν οιουδήποτε. Η επομένη βαθμίς αυτής είναι η εσωτερική ημών χειραφέτησις από της εξουσίας των άλλων εφ’ ημών ‘ και τούτο ουχί εκ καταφρονήσεως προς τας τεταγμένας υπό του Θεού αρχάς και εξουσίας της εξωτερικής ζωής των λαών, αλλ’ ένεκα του Θείου φόβου, όστις δεν επιτρέπει να παραβώμεν την εντολήν της προς τον πλησίον αγάπης.

Η αληθινή ελευθερία υπάρχει εκεί «όπου είναι το Πνεύμα Κυρίου» και γι’ αυτό σκοπός της υπακοής, όπως και της Χριστιανικής ζωής εν γένει, είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος.

Ο πνευματικός οδηγός δεν φονεύει την θέληση του υποτακτικού, και δεν την υποδουλώνει αυθαίρετα στην δική του ανθρώπινη θέληση, αλλ’ αναλαμβάνει υπεύθυνα το βαρύ φορτίο της ιερής υπηρεσίας, δια της οποίας μετέχει στην θεία πράξη της δημιουργίας του (πνευματικού) ανθρώπου. Αλλ’ εάν στις Μονές ο Ηγούμενος και οι άλλοι οδηγοί αναγκασθούν να προσφεύγουν στον ανθρώπινο εξαναγκασμό της αδελφότητας, δηλ. την «πειθαρχία», αυτό είναι σαφές σημείο κατάπτωσης του μοναχισμού, ίσως η τελεία λήθη του σκοπού και της ουσίας αυτού.

Οφείλουμε να είμαστε άκρως ευαίσθητοι στις ανάγκες των άλλων. Τότε θα είμαστε ένα και η ευλογία του Θεού θα μένει πάντοτε μαζί μας άφθονη!

Πως μπορούμε να γνωρίσουμε τον Θεό «καθώς εστι»; Ο Χριστός μας δείχνει την οδό παροτρύνοντας μας να παραμένουμε στην αγιότητα για να μη βλάπτουμε τον πλησίον, να προτιμούμε τους άλλους από τον εαυτό μας, να μην επιδιώκουμε να τους εξουσιάζουμε.