ΚΗΡΥΓΜΑ π. ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Τέτοια µέρα, χριστιανοί µου, µᾶς ὑπενθυµίζεται τό πόσο συχνά, ἴσως καί καθηµερινά, δοκιµάζεται ἡ πίστις µας. Εἴδαµε τόν ἀπόστολο Θωµᾶ νά µήν πιστεύη στήν ἐµφάνισι καί στήν Ἀνάστασι τοῦ Κυρίου, ὅταν ὅλοι οἱ µαθητές ὁµολογοῦσαν ὅτι ¨ἑωράκαµεν τόν Κύριον¨ (Ἰωάν. 20, 25). Γι’ αὐτό, χρειάστηκε µετά ἀπό ὀκτώ ἡµέρες, νά δῆ ¨ἰδίοις ὄµµασι¨ τόν Κύριο, νά Τόν ψηλαφήση, νά δῆ τήν λογχισµένη Του πλευρά καί τούς τύπους τῶν ἥλων στά χέρια Του, γιά νά µπορέση νά πιστέψη.
Ὁ Κύριος ὅµως δέν τόν µακάρισε. Δέν εἶπε ¨εἶσαι µακάριος, τώρα, πού µέ εἶδες καί µέ πίστευσες¨. Ἀλλά εἶπε: ¨µακάριοι οἱ µή ἰδόντες καί πιστεύσαντες¨ (Ἰωάν. 20, 29). Αὐτό τό ¨µακάριοι οἱ µή ἰδόντες καί πιστεύσαντες¨ (Ἰωάν. 20, 29) πολλές φορές τό ζοῦµε σέ κάθε Θεία Λειτουργία, ὅπου µυστικά βιώνεται τό µυστήριο τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν καί ὅλα ἐκεῖνα τά δραµατικά γεγονότα πού ζήσαµε πρίν ἀπό λίγες ἡµέρες, τήν Μεγάλη Ἑβδοµάδα, ἄν καί µέ τά αἰσθητά µάτια µας, ὅπως καί µέ τά φυσικά αὐτιά µας, οὔτε βλέπουµε οὔτε ἀκοῦµε οὔτε καί ψηλαφοῦµε τίποτα. (Ἐξαίρεσι ἀποτελεῖ ἡ ψηλάφησις τοῦ Σώµατος καί τοῦ Αἵµατος τοῦ Κυρίου διά τῶν χειλέων κατά τήν διάρκεια τῆς Θείας Κοινωνίας.)
Γιά νά µπορέσουµε ὅµως νά καταλάβουµε ὁρισµένες ἀλήθειες, καί µάλιστα σέ συνδυασµό µέ τήν µεγάλη σηµερινή ἡµέρα, θά ἀναφερθοῦµε σέ κάποιους προσκυνητές, οἱ ὁποῖοι ἐπισκέφθηκαν ἕναν ἔµπορο, ἕναν διδάσκαλο, ἕναν δηµοσιογράφο, ἕναν µεγάλο πολιτικό ἄρχοντα κι ἕναν Γέροντα ἀσκητή στό Ἅγιον Ὄρος. Καί ὅλους αὐτούς τούς παρακάλεσαν, ἐπειδή πολύς λόγος γίνεται γιά τήν παγκοσµιοποίησι, νά τούς ποῦν τόν ὁρισµό της ἤ πῶς τήν φαντάζονται νά ἐξαπλώνεται µέχρι καί τήν δύστυχη πατρίδα µας.
Ὁ ἔµπορος ἄνοιξε τά χαρτιά του, πού περιελάµβαναν τιµολόγια, ἀποδείξεις προϊόντων ἀνατολικῆς προελεύσεως, πολυτελῶν ἀποστολῶν ἀπό τήν Δύσι (Ἀµερική), εἰσαγωγές καί ἐξαγωγές, µεταφορές, fax, internet, διεθνεῖς ἐκθέσεις, ἰσοτιµίες διαφόρων νοµισµάτων, ἐνηµερώσεις τοῦ χρηµατιστηρίου, τήν κίνησι τῶν Τραπεζῶν κλπ, καί εἶπε: ¨Αὐτό εἶναι παγκοσµιοποίησις. Τίποτε ἄλλο δέν γνωρίζω πέρα ἀπό αὐτό¨.
Ρώτησαν τόν δάσκαλο κι ὁ δάσκαλος ἄνοιξε τό λεξικό καί µέ ἔµφασι διάβασε µέσα τόν ἑξῆς ὁρισµό, ἐπί λέξει: ¨Παγκοσµιοποίησις εἶναι ἡ οἰκουµενική διεύρυνσις µιᾶς καταστάσεως, ἑνός θεσµοῦ, µιᾶς ἰδέας, µιᾶς φιλοσοφίας. Εἶναι ἐπίσης ἡ δηµιουργία µιᾶς παγκόσµιας οἰκονοµικῆς ζώνης, µιᾶς παγκόσµιας ἀγορᾶς. ἡ µετατροπή τῆς οἰκουµένης σέ µιά ἑνιαία οἰκονοµική, πολιτική καί πολιτιστική ἐπικράτεια.
Ὁ δηµοσιογράφος πάλι, χωµένος µέσα σ’ ἕνα χαρτοµάνι ἀπό ἐφηµερίδες καί ἄρθρα µέ ἀναλύσεις καί ἀνταποκρίσεις, εἶπε: ¨Παγκοσµιοποίησις εἶναι ἡ νέα τάξις πραγµάτων, ἡ ὁποία ἁπλώνεται καί ἦρθε καί στήν πατρίδα µας καί σάν χταπόδι µέ τά πλοκάµια της µᾶς σφίγγει σιγά σιγά, ὄχι µόνο τόν λαιµό ἀλλά καί τήν καρδιά µας. Φυσικά, προβλέπεται ἕνας ἑνιαῖος στρατός, µιά παγκόσµια κυβέρνησις καί µιά ἰδεολογία πού θά τινάζη στόν ἀέρα ὅλες τίς ἄλλες. Ἐπιπλέον, µία θά εἶναι καί ἡ θρησκεία καί ὁ Θεός θά ἀντιπροσωπεύεται ἀπό µία ἀνώτερη δύναµι. Παγκόσµιες συσκέψεις θά δροµολογοῦν τίς οἰκουµενικές ἐξελίξεις. Γιά σταθῆτε µιά στιγµή ὅµως…, εἶπε ὁ δηµοσιογράφος. Τώρα µιλῶ µέ τήν Νέα Ὑόρκη… Ἄ, χτυπάει τό τηλέφωνο καί ἀπό τό Χόνγκ Κόνγκ… Νά, τώρα µέ καλοῦν στό κινητό καί ἀπό τό Λονδίνο… Αὐτό εἶναι παγκοσµιοποίησις.¨
Ρώτησαν κατόπιν κι ἕναν πολιτικό, ἄρχοντα τῆς Εὐρώπης, πολύ ἰσχυρό καί πολύ γνωστό, ὁ ὁποῖος πρίν ἀπό λίγο καιρό εἶχε κάνει ἐπίσκεψι στήν πατρίδα µας. Τόν ρώτησαν λοιπόν τί σηµαίνει παγκοσµιοποίησις κι ἐκεῖνος ἀπάντησε: ¨Ὅταν ἕνας ἱκανότατος πολιτικός µπορέση νά συγκεντρώση µιά ἀπόλυτη στρατιωτική, οἰκονοµική, πολιτική καί θρησκευτική παγκόσµια δύναµι στόν ἑαυτό του, µέ τήν ὁποία θά κυβερνᾶ ὡς ἀπόλυτος ἐξουσιαστής καί δυνάστης ὅλο τόν κόσµο καί ὅλα τά ἔθνη τῆς γῆς, ἀνεξαρτήτως θρησκεύµατος καί χρώµατος, ἐπιβάλλοντας δικτατορικά τίς ἰδέες τῆς Νέας Ἐποχῆς, αὐτό εἶναι παγκοσµιοποίησις.¨
Οἱ ἴδιοι αὐτοί εὐλαβεῖς χριστιανοί, πῆγαν στήν συνέχεια ὡς προσκυνητές στό Ἅγιον Ὄρος. Καί ρώτησαν ἕναν Γέροντα Ἁγιορείτη πού τόν βρῆκαν µέσα στήν Ἐκκλησία, στό κέντρο τοῦ Ναοῦ, τί γνώµη ἔχει αὐτός γι’ αὐτό πού λέγεται παγκοσµιοποίησις.
Κι ὁ Γέροντας, παίρνοντάς τους ἀπό τό χέρι, τούς ὁδήγησε ἀπό τήν βόρεια πύλη τοῦ Ἱεροῦ στό πλάϊ τῆς ἱερᾶς Προθέσεως καί τούς ἔδειξε τό ἅγιο Δισκάριο. Καί τούς εἶπε:
– «Ἐδῶ κάθε µέρα τελεῖται ἡ Θεία Λετιουργία. Ἄρα, ἔχουµε πάνω σ’ αὐτόν τόν ἅγιο Δίσκο µιά παγκόσµια σύναξι! Στήν µέση εἶναι ὁ Ἀµνός τοῦ Θεοῦ, ¨ὁ αἴρων τήν ἁµαρτίαν τοῦ κόσµου¨, ὁ Χριστός, ὁ Σωτῆρας τοῦ κόσµου, πού προσφέρεται ¨εἰς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν καί εἰς ζωήν αἰώνιον¨. Δεξιά εἶναι ἡ Παναγία καί ἀριστερά ὅλοι οἱ ἄγγελοι, ὅλα τά τάγµατα τῶν ἀγγέλων, καί ὅλοι οἱ ἅγιοι τῆς θριαµβεύουσας Ἐκκλησίας, µαζί µέ τούς προφῆτες καί τούς δικαίους. Καί στό κάτω µέρος ὅλοι ἐµεῖς, ζωντανοί καί πεθαµένοι, µέ τά ψιχουλάκια ἐκεῖνα τά ὁποῖα βγάζει µέ τήν ἁγία Λόγχη ὁ Ἱερέας, ὅταν µνηµονεύη τά ὀνόµατα πού φέρνουν οἱ χριστιανοί.
Ἀλλά καί στήν Μεγάλη Συναπτή, δηλαδή ὄχι µόνο στήν Θεία Λειτουργία ἀλλά καί στόν Ἑσπερινό καί στόν Ὄρθρο καί στούς Ἁγιασµούς καί σ’ ὅλα τά ἄλλα Μυστήρια, ἡ Ἐκκλησία µας εὔχεται συνεχῶς ¨ὑπέρ τοῦ σύµπαντος κόσµου¨. Γιά τήν ἀκρίβεια: ¨ὑπέρ τῆς σωτηρίας τοῦ σύµπαντος κόσµου¨.
Ἑποµένως, αὐτό εἶναι παγκοσµιοποίησις, καί µάλιστα ἡ τελειότερη µορφή της, γιατί ἔχει γιά κυβερνήτη τόν Κύριο ἡµῶν Ἰησοῦ Χριστό, τόν Θεό Παντοκράτορα, τόν Δηµιουργό τοῦ σύµπαντος κόσµου, οὐρανίου καί ἐπιγείου, ὁρατοῦ καί ἀοράτου, ἔµψυχου καί ἄψυχου, ὑλικοῦ καί πνευµατικοῦ.»
Ἄρα, ἐµεῖς ὡς Ὀρθόδοξοι χριστιανοί, µιά παγκοσµιοποίησι γνωρίζουµε, πού τήν ζοῦµε καί τήν χαιρόµαστε πνευµατικά. Καί αὐτή εἶναι ἡ Θεία Λειτουργία! Αὐτό ἔχουµε ἐµεῖς! Ὅλοι οἱ ἄλλοι µπορεῖ νά ἔχουν ὅ,τι θέλουν. Ἐµεῖς ὅµως, ὡς Ὀρθόδοξοι χριστιανοί, ἔχουµε τήν Θεία Λειτουργία καί µόνον τήν Θεία Λειτουργία! Αὐτή µᾶς ἀνεβάζει ἀπό τήν γῆ στόν οὐρανό. Ἀπό ἀνθρώπους τῆς ἁµαρτίας µᾶς κάνει πολίτες τοῦ οὐρανοῦ. Αὐτή µᾶς προσφέρει τό Σῶµα καί τό Αἷµα τοῦ Χριστοῦ, ¨εἰς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν καί εἰς ζωήν αἰώνιον¨, πού εἶναι γιά ὅλους τό αἰώνιον φῶς, ἡ αἰώνια ζωή, ἡ ἀνάστασι καί ἡ σωτηρία µας, εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Σωτῆρας Ἰησοῦς Χριστός…
Ματαιοπονοῦν λοιπόν, ἀδελφοί µου, οἱ σκοτεινές δυνάµεις, πού στά πλαίσια τῆς δικῆς τους παγκοσµιοποίησης καταργοῦν ὄχι µόνο τίς θρησκευτικές µας ἑορτές ἀλλά καί τίς ἐθνικές, προσπαθῶντας νά µᾶς ἐπιβάλουν µέ τό ζόρι τήν κάθε µέρα χωριστά ὡς παγκόσµια ἑορτή, ἀφιερωµένη σέ ὁ,τιδήποτε ἄλλο, ἐκτός ἀπό τόν Σωτῆρα Χριστό.
Ἔτσι ἔχουµε παγκόσµια ἡµέρα γιά τήν µητέρα (ἄν καί στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία µας ὡς ἡµέρα ἀφιερωµένη στήν µητέρα ἐθεωρεῖτο ἡ ἡµέρα τῆς Ὑπαπαντῆς), γιά τό παιδί, γιά τόν πατέρα, γιά τό περιβάλλον, γιά τήν καταπολέµησι τοῦ καρκίνου κάθε εἴδους, γιά τήν καταπολέµησι τοῦ aids, γιά τήν καταπολέµησι τῆς πείνας, παγκόσµια ἡµέρα κατά τῶν ναρκωτικῶν, κατά τοῦ τσιγάρου. Καί γενικά γιά 365 ξεχωριστά εἴδη πραγµάτων καί καταστάσεων.
Δέν ἔβαλαν ὅµως καί δέν ὅρισαν µιά ἡµέρα πένθους, παγκόσµια ἡµέρα πένθους κατά τῶν ἐκτρώσεων! ®
Ἡµέρα πένθους κατά τῶν ὕβρεων, καί εἰδικώτερα σέ µᾶς στήν Ἑλλάδα, διότι νέοι, γέροι καί παιδιά, µικροί καί µεγάλοι, βρίζουν ἀπό τό πρωί µέχρι τό βράδυ τά θεῖα, τά ὅσια καί τά ἱερά τῆς πίστεώς µας. (Ναί, τά βρίζουµε, γι’ αὐτό καί θά τό πληρώσουµε…) ®
Δέν ἔχουµε ἡµέρα πένθους κατά τῶν πυρηνικῶν ἐξοπλισµῶν. ®
Δέν ἔχουµε ἡµέρα πένθους κατά τῆς αὐξανοµένης καθηµερινά ἐγκληµατικότητος. (Τώρα φοβόµαστε νά µείνουµε µόνοι µας ἀκόµα καί στά σπίτια µας, εἰδικώτερα οἱ µεγαλύτεροι στήν ἡλικία.) ®
Οὔτε ἡµέρα πένθους κατά τῆς παιδεραστίας. ®
Ἐπίσης, παγκόσµια ἡµέρα πένθους ἐναντίον ὅλων ἐκείνων πού ἁρπάζουν τά παιδιά, ἀκόµα καί µεγάλους, καί ἀπό ξένες χῶρες καί ἀπό τήν Ἑλλάδα, γιά νά τούς ἀφαιρέσουν ὄργανα τοῦ σώµατος καί νά τά δώσουν σ’ αὐτούς πού ἔχουν τό χρῆµα καί τήν δύναµι. ®
Ἡµέρα πένθους κατά τοῦ πανσεξουαλισµοῦ µέ τίς κάθε εἴδους ἐπίσηµες διαστροφές… (θά τά πῶ, γιατί τά λέει ἡ Ἁγία Γραφή): τήν ἀρσενοκοιτία, τούς λεγοµένους ¨γάµους¨ τῶν ὁµοφυλοφίλων καί χίλια δυό ἄλλα αἴσχη. Ἡ Ἁγία Γραφή µᾶς βεβαιώνει ξεκάθαρα ὅτι ¨οὔτε πόρνοι …οὔτε µοιχοί οὔτε µαλακοί οὔτε ἀρσενοκοῖται… οὔτε µέθυσοι… βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονοµήσουσι¨ (Α΄ Κορ. 6, 9 – 10). ®
Ἑποµένως, ἀδελφοί µου, στῶµεν καλῶς!… Στῶµεν µετά φόβου Θεοῦ!
Κάποιο πρωϊνό, ξηµέρωνε Κυριακή τοῦ Θωµᾶ, γύρω στίς 4.00 τήν νύχτα, ἕνας ἱερεύς, Ρουµάνος στήν καταγωγή, πού ὀνοµαζόταν π. Κλεόπας Ἠλίε, βρισκόταν στό ἱερό Βῆµα ἑνός µοναστηριακοῦ Ναοῦ καί διάβαζε γονατιστός τήν ἀκολουθία τῆς θείας Μεταλήψεως. Μετά ἀπό λίγη ὥρα, µπῆκε στήν Ἐκκλησία γιά νά προσευχηθῆ µιά γυναῖκα, πού εἶχε ἔρθει στό µοναστῆρι ἀπό τό βράδυ.
«Προσκύνησε ὅλες τίς εἰκόνες καί ἔκανε παντοῦ µετάνοιες, διηγεῖται ὁ ἴδιος ὁ π. Κλεόπας. Δέν γνώριζε ὅτι κάποιος ἦταν µέσα στήν Ἐκκλησία. Τήν παρατηροῦσα συνεχῶς ἀπό τήν Ὡραία Πύλη. Ἐκείνη, ἀφοῦ προσκύνησε τίς εἰκόνες, γονάτισε στό µέσον τοῦ Ναοῦ, ὕψωσε τά χέρια της καί ἔλεγε ἀπό τήν καρδιά της αὐτά τά λόγια:
– Κύριε, µή µέ ἐγκαταλίπης! Μή µέ ἐγκαταλίπης! Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν µε… Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσε µε τήν ἁµαρτωλή… Σῶσε καί ὅλο τόν κόσµο ἀπό τήν ἁµαρτία…
Καί τότε, στά λόγια αὐτά, εἶδα ξαφνικά ἕνα ὁλόλαµπρο Φῶς γύρω της καί τρόµαξα. Ἡ γυναῖκα ἔπεσε µέ τό πρόσωπο στή γῆ καί προσευχόταν σιωπηλά, µέσα σέ λυγµούς. Ἡ φωτεινή νεφέλη πού τήν περιέλουζε, µεγάλωσε περισσότερο καί µετά σιγά – σιγά ἐξαφανίστηκε. Ἀφοῦ ἔσβησε τό θεῖο Φῶς, σηκώθηκε στά πόδια της καί βγῆκε ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ἦταν µιά ἁπλῆ γυναῖκα ἀπό τά γειτονικά χωριά µας.»
Καί συνεχίζει ὁ σύγχρονος αὐτός ἅγιος Ὀρθόδοξος Ρουµάνος ἱερεύς: «Ἰδού, λοιπόν, ποιός ἔχει τό δῶρο τῆς προσευχῆς καί τῆς πίστεως. Νά, πού µερικοί λαϊκοί, ἁπλοί χριστιανοί, ξεπερνοῦν καµµιά φορά καί µοναχούς καί ἐρηµίτας καί ἐπισκόπους καί διακόνους καί πολλούς ἀπό τούς ἐν τῷ κόσµῳ ἱερεῖς.
Ἐγώ ἔκανα µετά Προσκοµιδή, καί ἀπό τήν µεγάλη µου συγκίνησι ἄρχισα νά κλαίω καί ἔτρεµα µέ τά χαρτιά µνηµονεύσεως στά χέρια. Μόνον ὁ Θεός γνωρίζει πόσοι τέτοιοι ἐκλεκτοί Του ὑπάρχουν σ’ αὐτόν τόν κόσµο! (Καί οἱ ὁποῖοι εἶναι αὐτοί πού θά τόν σώσουν ἀπό τήν µεγάλη καταστροφή καί τόν µεγάλο πειρασµό πού ἔρχεται ¨πειράσαι ὅλη τήν οἰκουµένη¨, ὅπως τονίζει ἡ ἱερά Ἀποκάλυψις.) Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν µε τόν ἁµαρτωλόν καί ὅλον Σου τόν κόσµον.
Ἐκεῖ στόν ἅγιο Δίσκο µνηµόνευσα καί τήν ἀνώνυµη ἐκείνη χωρική. Ἦταν γιά µένα ὁλόκληρος ὁ κόσµος. Ἡ Λειτουργία πού ἔγινε ἐκείνη τήν ἡµέρα, Κυριακή τοῦ Θωµᾶ, θά µοῦ µείνη ἀξέχαστη! Τό ὁλόλαµπρο φῶς πού τύλιξε τήν ὕπαρξι τῆς προσευχοµένης αὐτῆς γυναικούλας, τό ἴδιο φῶς τύλιξε ὡς φωτεινή νεφάλη καί τά τίµια Δῶρα. Καί τό γνώριζα πολύ καλά. Εἰσῆλθε αὐτή ἡ οὐράνια γλυκύτητα µαζί µέ τήν θεία Γνῶσι βαθειά µέσα στήν ψυχή µου. Ἦταν τό ἴδιο οὐράνιο φῶς πού τύλιξε κι ἐκείνη τήν ἁπλῆ γυναίκα. Μοῦ τό χάρισε ὡς δῶρο καί τήν εὐγνωµονῶ.»
Ἡµέρα µεγάλη ἐκείνη ἡ Κυριακή τοῦ Θωµᾶ, διότι ἦταν ἡµέρα θριάµβου τῆς πίστεως, µιᾶς καί µόνο ψυχούλας. Ὁµολογία πίστεως. Ποιός τήν εἶδε; Ποιός τήν ἄκουσε; Ἕνας καί µόνο ἱερεύς καί ὁ παρών ζῶν Θεός, ὅπως καί ὁλόκληρη ἡ θριαµβεύουσα Ἐκκλησία.
Ἐκείνη ὅµως, µέ τήν δική της δυνατή πίστι, ἤλεγξε ὅλους µας γιά τήν ἀπιστία µας, τήν ὀλιγοπιστία µας, τήν χλιαρότητά µας, τήν ἄρνησί µας νά τηροῦµε τίς εὐαγγελικές ἐντολές, νά καλλιεργοῦµε τίς ἀρετές, νά καταπολεµοῦµε τά πάθη καί τίς ἀδυναµίες µας, νά ἔχουµε εἰρήνη στήν ψυχή µας καί στά σπίτια µας. Ἄραγε, ἀφοῦ δέν κάνουµε προσευχή καί δέν µελετᾶµε τήν Ἁγία Γραφή, πῶς θά ἀποκτήσουµε τέτοια πίστι; Ἀφοῦ δέν προσπαθοῦµε νά γνωρίσουµε τόν Κύριο ἀπό αὐτή τή ζωή, πῶς θά ἐλπίζουµε νά Τόν συναντήσουµε αἰώνια;
Ἀδελφοί µου,
θέλω νά πιστεύω πώς τέτοιες ψυχούλες ὑπάρχουν ἀρκετές. Πιστεύω ἐπίσης πώς οἱ σπηλιές καί τά βράχια καί οἱ τρύπες τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τά ἐρηµητήρια καί τά ἀναχωρητήρια, κρύβουν πολλούς τέτοιους ἁγίους. Καί χάριν αὐτῶν τῶν ὀλίγων σωζόµαστε καί µεῖς ὅλοι. Γι’ αὐτό καί, παρ’ ὅλα τά δεινά πού µᾶς ἦρθαν τά τελευταῖα τριάντα χρόνια καί τά ὁποῖα τώρα φαίνονται πόσο σκοτεινά εἶναι, ὑπάρχουµε ἀκόµα ὡς ἔθνος.
Εἴθε λοιπόν, ἄν δέν µποροῦµε νά µοιάσουµε σ’ αὐτούς τούς ἁγίους πού βρίσκονται στήν ἔρηµο, νά µοιάσουµε σ’ αὐτήν τήν ἁπλῆ γυναικούλα, πού µᾶς παρέδωσε τέτοια µέρα, ὥρα 4.00 τό πρωί, µάθηµα δυνατῆς πίστεως καί ἀληθινῆς προσευχῆς. Ἀµήν.