Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο «ἐγχειρίδιον» – Ἀλληλογραφία, πατρός Ἰωάννου Σ. Ῥωμανίδου & καθηγητή Παναγιώτου Ν. Τρεμπέλα, ἐκδόσεις «Ἁρμός». [1]
…«ἄνθρωποι δίκαιοι ἀναφέρονται εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην, οἵτινες δὲν εἶχον ἀνάγκην τῆς σταυρικῆς θυσίας, διὰ νὰ γίνουν δίκαιοι». Δηλαδὴ ἤσαν δίκαιοι, ἀλλὰ εἶχον ἀνάγκην δικαιώσεως, διότι ἀδίκως ἐκρατοῦντο ὑπὸ τὸ κράτος τοῦ θανάτου. Ἑπομένως ἡ δικαίωσις αὐτῶν τῶν δικαίων ἦτο ἡ ζωοποίησις αὐτῶν καὶ ἡ ζωοποιὸς αὔτη δύναμις καὶ ἐνέργεια ἐξεπήγασεν ἐκ τῆς σταυρικῆς θυσίας.
…ζωοποίησις καὶ δικαίωσις εἶναι ταυτόν. …Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ὑπῆρχον πρὸ τοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ δίκαιοι, ἐν τούτοις ἐκρατοῦντο οὗτοι ἀδίκως ὑπὸ τὸ κράτος τοῦ θανάτου. Ἂν καὶ «ἐλογίσθη τῷ Ἀβραὰμ ἡ πίστις εἰς δικαιοσύνην» (Ρωμ. δ΄ 9), ἐν τούτοις ὁ δίκαιος Ἀβραὰμ δὲν ἐσώθη τότε ποὺ ἐπίστευσε. Ἡ τῷ Ἀβραὰμ δοθεῖσα ἐπαγγελία περὶ σωτηρίας ἐπληρώθη…
ἐν Χριστῷ. Τῷ Ἀβραὰμ ἐδόθη ἡ ἐπαγγελία περὶ σωτηρίας, ὄχι αὐτὴ αὔτη ἡ σωτηρία. Τῷ Μωυσεῖ ἐδόθη νόμος, οὐχὶ ὅμως σωτηρία. Διὰ τοῦτο ἀκριβῶς ἐπιμένει ὁ Παῦλος εἰς τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ νόμος δὲν σώζει. Μόνον ὁ Χριστὸς σώζει.
…Οὕτως ἡ δικαίωσις τῶν ἀδίκως ὑπὸ τὸν θάνατον κρατουμένων εἶναι ἀκριβῶς αὐτὴ αὔτη ἡ ζωοποίησις αὐτών. Λοιπόν, «διὰ τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἀναστάσεώς Του ὁ Χριστὸς ἐζωοποίησε τὰς ψυχᾶς τῶν νεκρῶν καὶ ζωοποιεῖ ἐν τοῖς μυστηρίοις τὰς ψυχᾶς τῶν πιστῶν». 
…Τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ αἰχμαλωσία τῶν ἀνθρώπων χαρακτηρίζεται ὡς μία ὑπὸ τοῦ διαβόλου βιαία διαρπαγὴ ἀνθρώπων μὴ ἀνηκόντων εἰς αὐτὸν (ἀφοῦ μόνον οἱ ἄδικοι ἀνήκουν εἰς αὐτόν), ἀλλὰ καὶ ἀξιοπρόσεκτον εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ στροφὴ τοῦ Θεοῦ κατὰ τοῦ διαβόλου ἐγένετο, «ἴνα μὴ παραβαθῇ ἡ δικαιοσύνη καὶ ἴνα μὴ καταστραφῇ ἡ δημιουργία τοῦ Θεοῦ». Λοιπὸν ἡ θεία δικαιοσύνη δὲν ἀπαιτεῖ ἱκανοποίησιν, ὡσὰν νὰ εἶχε προσβληθῆ ἡ Θεία οὐσία, ὡς διδάσκουν οἱ Ἀνσελμικοί, ἀλλὰ τοὐναντίον ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ φανεροῦται ἐν Χριστῷ διὰ τῆς καταστροφῆς τοῦ διαβόλου καὶ τῆς καταλύσεως τῆς ἀδικίας καὶ διὰ τῆς ζωοποιήσεως τῶν ἀδίκως ὑπὸ τὸν θάνατον κρατουμένων.
Λοιπόν, ἀφοῦ ὑπῆρχον πρὸ Χριστοῦ δίκαιοι οἵτινες δὲν εἶχον ἀνάγκην μιᾶς Ἀνσελμείου σταυρικῆς θυσίας, ἴνα γίνουν δίκαιοι, ἀλλὰ εἶχον μόνον ἀνάγκην Ὀρθοδόξου σταυρικῆς θυσίας, ἴνα ζωοποιηθοῦν, ποῦ σταθήσεται ἡ Ἀνσέλμειος θεωρία περὶ ἱκανοποιήσεως μιᾶς δῆθεν προσβληθείσης θείας οὐσίας; Βάσις καὶ προϋπόθεσις τῆς Ἀνσελμείου θεωρίας περὶ ἱκανοποιήσεως εἶναι ἡ Αὐγουστίνειος καὶ σχολαστικὴ θεωρία περὶ κληρονομικῆς ἐνοχῆς καὶ ἡ αἱρετικὴ διδασκαλία ὅτι ἡ θεία δικαιοσύνη καὶ θεία ἀγάπη εἶναι τῆς θείας οὐσίας, ἥτις ὑπόκειται εἰς τὴν ἀνάγκην νὰ ἀγαπᾷ, νὰ τιμωρῇ καὶ νὰ ἱκανοποιηθῇ. Ἑπομένως, ἐὰν τις ἐπιθυμῇ νὰ εὔρῃ Ἀνσέλμειον τινὰ θεωρίαν περὶ ἱκανοποιήσεως εἰς τοὺς Ἕλληνας Πατέρας, δὲν θὰ βρῆ. …Δὲν ὑπάρχουν εἰς τοὺς Ἕλληνας Πατέρας αἱ προϋποθέσεις τῶν Αὐγουστινειο-Ἀνσελμικῶν θεωριῶν περὶ Θεοῦ, περὶ πτώσεως καὶ σωτηρίας.. οὐδὲν χωρίον ἀναφέρει ὅτι ὁ Θεὸς εἶχεν «ἀνάγκην» ἱκανοποιήσεως, καταλλαγῆς, ἱλασμοῦ ἢ ἐξιλασμοῦ.
…ὁ ψιλὸς ἄνθρωπος, θνητὸς καὶ ἁμαρτωλὸς ὢν, δὲν ἠδύνατο νὰ λυτρώσῃ καὶ προσφέρῃ ἑαυτὸν τῷ Θεῷ. Ἑπομένως ὁ Θεὸς ὁ ἴδιος ἔδωσε τὸν μονογενῆ Υἱὸν αὐτοῦ ὡς μέσον ἀπολυτρώσεως, καταλλαγῆς, ἱλασμοῦ καὶ ἐξιλασμοῦ καὶ τὸ μέσον αὐτὸ εἶναι θυσία εὐάρεστος τῷ Θεῷ ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν. Ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος ἡμάρτησε πρὸς τὸν Θεόν, ἡ θυσία προσεφέρθη ὑπὲρ αὐτοῦ πρὸς Ὃν ἡμάρτησε, ἴνα ἀφεθοῦν αὐτοῦ αἱ ἁμαρτίαι. Ἡ θυσία αὔτη, ὅμως, δὲν προσεφέρθη διὰ τὰς ἀναγκας τοῦ Θεοῦ, ὡσὰν νὰ ἦτο οὗτος ὁ ἁμαρτωλὸς (ἄπαγε), ἀλλ΄ ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἠμῶν. Ὁ Θεὸς δὲν ἔχει καμμίαν ἀνάγκην. Ἠμεῖς ἔχομεν ἀνάγκην. Ὁ ἐν τῷ θανάτῳ καὶ τῇ ἁμαρτίᾳ διατελῶν ἄνθρωπος δὲν ἠδύνατο νὰ ποιήσῃ οὐδὲν διὰ τὴν σωτηρίαν του ἐκ τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἁμαρτίας. Ἑπομένως ὁ εὔσπλαχνος Θεὸς ἐν Χριστῷ ἀνέλαβεν ὁ ἴδιος τὰς ἁμαρτίας ἠμῶν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ καὶ ἐξηφάνισεν αὐτᾶς διὰ τῆς καταπατήσεως τῆς ἐν τῷ θανάτῳ βασιλευούσης ἀρχῆς τῆς ἁμαρτίας. Ὁ Χριστὸς ἐσταυρώθη, ἴνα «ἀνέλῃ μὲν τὴν φθοράν, ἀποστήσῃ δὲ σὺν αὐτῇ καὶ τὴν καθ΄ ἠμῶν τυραννήσασαν ἁμαρτίαν». Ὁ Χρυσόστομος σαφῶς ἀποκλείει τὴν Ἀνσέλμειον θεωρίαν λέγων: «Καταλλάγητε τῷ Θεῷ. Καὶ οὐκ εἶπε, καταλλάξατε ἐαυτοῖς τὸν Θεόν, οὐ γὰρ ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἐχθραίνων, ἀλλ΄ ἡμεῖς· Θεὸς γάρ οὐδέποτε ἐχθραίνει».
Ἀπόσπασμα τῆς α΄ ἐπιστολῆς τοῦ π. Ἰ. Ῥωμανίδου, δηλ. τῆς ἀνασκευῆς τῶν ἐνδοιασμῶν τοῦ Π. Τρεμπέλα περὶ τῆς αἰνεσίμου ἐπὶ διδακτορίᾳ διατριβῆς τοῦ π. Ἰ. Ῥωμανίδου ὑπὸ τὸν τίτλον «Τὸ Προπατορικὸν Ἁμάρτημα». Στὴν διατριβὴ του μεταξὺ τῶν ἄλλων, ὁ π. Ἰωάννης κατακρίνει καὶ τὴν περὶ ἀπολυτρώσεως θεωρία τοῦ αἱρετικοῦ παπικοῦ θεολόγου Ἀνσέλμου. Στὶς ἐπιστολὲς του ὅμως ὁ κ. Τρεμπέλας, προσπαθεῖ νὰ συνηγορήσει ὑπὲρ τοῦ αἱρετικοῦ ἐχθροῦ τῆς Ὀρθοδόξου ἠμῶν πίστεως! Οἱ ἐπιστολὲς βεβαιώνουν περὶ τοῦ περιέργου τῆς ἐπιχειρηματολογίας καὶ ἰδίως τοῦ φιλοαιρετικοῦ ὕφους τοῦ Π. Τρεμπέλα. Ἀντιτίθεται κατὰ τῆς Ὀρθοδόξου Πατερικῆς Θεολογίας καὶ συνεχῶς ἀναφέρει ἐπιχειρήματα αἱρετικὰ γιὰ νὰ στηρίξει τὶς πλάνες του.
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2019/04/blog-post_92.html#more