Δ. ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ

Ἡ Πνευματική ζωή καί ὁ πνευματικός ἀγώνας. Περιφρόνηση καί ὄχι ὑποταγή στά πάθη.

Δίδασκε ὁ Ὅσιος Γέροντας Πορφύριος πνευματικό του παιδί ὅτι: «Ὁ πνευματικὸς ἀγώνας εἶναι αὐτός: Νὰ μεταμορφώνεις ὅ,τι σοῦ συμβαίνει σὲ καλό. Ἂν ἔχεις θλίψη, νὰ δίνεσαι στὴν προσευχή. Σιγά-σιγὰ θὰ μπορεῖς νὰ θεραπεύεις ὅλες σου τὶς ἀδυναμίες. Ἡ θλίψη σου γίνεται χαρά. Δὲν εἶναι παραμύθια ὅσα σοῦ λέω. Γίνονται!…ὁτιδήποτε συμβαίνει, μπορεῖς νὰ τὸ μεταμορφώσεις σὲ καλό, ὅταν δοθεῖς στὸν Θεό»[169].

«Ὁ Θεός», δίδασκε ὁ σεβαστός Ὅσιος Γέρων, «ἔχει βάλει μία δύναμη μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Ἀπ’ αὐτόν ἐξαρτᾶται πῶς τήν διοχετεύει, γιά τό καλό ἤ γιά τό κακό. Ἄν τό καλό τό παρομοιάσομε μέ ἀνθόκηπο γεμάτο λουλούδια, δέντρα καί φυτά, ἐνῶ τό κακό μέ ἀγκάθια, καί τήν δύναμη μέ νερό, τότε μπορεῖ νά συμβεῖ τό ἑξῆς: ὅταν τό νερό τό διοχετεύσομε πρός τόν ἀνθόκηπο, τότε ὅλα τά φυτά ἀναπτύσσονται, πρασινίζουν, ἀνθίζουν, ζωογονοῦνται· τήν ἴδια στιγμή τ’ ἀγκάθια, ἐπειδή δέν ποτίζονται, μαραίνονται, χάνονται. Καί τό ἀντίθετο»[170].

Ὅσο ὁ ἄνθρωπος παραμένει ἐκτός τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, ἀμετανόητος, καλλιεργώντας τά πάθη του, κινεῖται μέ ἀμαυρωμένο τό κατ’ εἰκόνα, μέ σκοτισμένο τόν νοῦ, στερημένος ἀπό τήν Θεία Χάρη καί γι’ αὐτό πλανᾶται ὑπό τοῦ διαβόλου, τοῦ κόσμου καί τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου (τῶν παθῶν). «Ποτίζει καί αὐξάνει τά ἀγκάθια», κατά τό παράδειγμα τοῦ Ἁγίου Γέροντος Πορφυρίου, καί προγεύεται τόν αἰώνιο θάνατο, πού εἶναι ὁ χωρισμός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος, διά τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως καί τῆς ὅλης μυστηριακῆς-ἀσκητικῆς ζωῆς, στρέφεται πρός τόν Θεό, τότε «ποτίζει καί αὐξάνει τά λουλούδια, δηλαδή τίς ἀρετές». Τότε, τά δέχεται ὅλα ὡς δῶρα Θεοῦ μέ χαρά καί εὐγνωμοσύνη. Ὅλα ὅσα τοῦ συμβαίνουν γίνονται, κατ’ αὐτόν τόν τρόπο, τά μέσα πού ὁδηγοῦν στή σωτηρία του.

Ἡ μέ χαρά καί εὐχαριστία ἀποδοχή ὅσων μᾶς δίνει ὁ Θεός, εἶναι ἀπόδειξη πίστεως-ἐμπιστοσύνης σ’ Αὐτόν καί ταπεινοφροσύνης. « Ἡ στενοχώρια», δίδασκε, «δείχνει ὅτι δέν ἐμπιστευόμαστε τήν ζωή μας στόν Χριστό…Ὅλα νά τά ἀντιμετωπίζετε μέ ἀγάπη, μέ καλοσύνη, μέ πραότητα, μέ ὑπομονή καί μέ ταπείνωση»[171].

Τόν διάβολο καί τό κακό, τήν ἁμαρτία καί τά πάθη θά πρέπει νά τά περιφρονοῦμε. Ἡ καλλίτερη ἀντιμετώπιση τῶν παθῶν καί τοῦ διαβόλου εἶναι ἡ περιφρόνηση καί ὄχι ἡ κατά μέτωπον ἐπίθεση ἐναντίον τους[172].

Αὐτό βέβαια δέν σημαίνει ὅτι ἐπιτρέπει ὁ Ὅσιος νά καλλιεργοῦμε τά πάθη ἤ νά τά ὑποθάλπουμε ἤ νά μήν θέλουμε νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό αὐτά. Ὁ Ἅγιος Γέροντας δίδασκε νά θέλουμε νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τά πάθη ἀλλά νά μήν ἀγχωνόμαστε οὔτε νά καταπληττόμαστε οὔτε νά ταραζόμαστε ἀπό τίς ἐπιθέσεις τους.

Ἁπλᾶ, ἔλεγε, καί ἁπαλά νά στρεφόμαστε πρός τόν Χριστό, ποτίζοντας μέ ὅλες τίς ψυχοσωματικές μας δυνάμεις τόν ἀνθόκηπο τῶν ἀρετῶν, πράττοντας τό καλό καί προπάντων κάνοντας προσευχή, ἔχοντας ἐμπιστοσύνη καί ἀγάπη στόν Κύριο. Ἔτσι μαραίνονται τά πάθη ἀπό μόνα τους καί ὁ διάβολος φεύγει, διότι δέν ἀνέχεται νά τόν περιφρονοῦμε, ἐπειδή ἔχει μεγάλο ἐγωισμό[173].

Σέ καμμιά περίπτωση ὁ Ἅγιος Γέροντας δέν δικαίωνε μέ τά λόγια του τά πάθη, τήν ἁμαρτία καί τόν διάβολο.

 

Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης

 [169] Ἀπὸ τὸ βιβλίο τῆς Ἄννας Κωστάκου “Συνομιλώντας μὲ τὸν Γέροντα Πορφύριο“ http://www.porphyrios.net/%e1%bd%81-%cf%80%ce%bd%ce%b5%cf%85%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%e1%bd%b8%cf%82-%e1%bc%80%ce%b3%cf%8e%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%b5%e1%bc%b6%ce%bd%ce%b1%ce%b9/

[170] Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 287.

[171]  Βίος καί λόγοι σελ. 306

[172] Πρβλ. Βίος καί λόγοι σελ. 314-319

[173] Πρβλ. Βίος καί λόγοι σελ. 314-319