ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΘ΄ Ἡ φρόνησις πού πρέπει νά ἔχουμε στήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον, γιά νά μή μᾶς προκαλέση ἐνόχλησι στήν εἰρήνη αὐτή.
Ο Κύριος μας είπε στο Ευαγγέλιο ότι ήλθε να βάλη την φωτιά της αγάπης του στη γη, δηλαδή στην καρδιά και μας έδειξε πόσο θέλει και επιθυμεί να ανάβη αυτή: «Ήλθα να βάλω φωτιά πάνω στη γη, και δε θέλω τίποτε άλλο παρά να είναι αναμμένη αυτή» (Λουκ. 12,29). Έτσι (όθεν) η αγάπη του Θεού δεν έχει όριο, όπως δεν έχει όριο και μέτρο και ο ίδιος ο Θεός που αγαπάται, η αγάπη όμως προς τον πλησίον πρέπει να έχη. Γιατί αν δεν την χρησιμοποιήσης με το μέτρο που πρέπει, μπορεί να σε χωρίση από την αγάπη του Θεού, να σου προξενήση μεγάλη ζημία και να καταστρέψης τον εαυτό σου, για να κερδίσης άλλους. Ναί, να αγαπάς τον πλησίον σου, αλλά μέχρι το σημείο που δεν θα ζημιώσης την ψυχή σου. Είσαι υποχρεωμένος βέβαια να του δίνης το καλό παράδειγμα, δεν πρέπει όμως ποτέ να κάμνης κάθε πράγμα μόνον γι αυτό.Διότι με τον τρόπο αυτόν, δεν θα έκαμνες τίποτε άλλο, παρά θα προξενούσες ζημία στον εαυτό σου. Να κάνης όλα τα πράγματα σωστά και άγια, χωρίς να αποβλέπης πουθενά αλλού, παρά μόνο στο να αρέσης στον Θεό.
Ταπεινώσου σε όλα σου τα έργα, και θα καταλάβης πόσο λίγο μπορείς με αυτά να ωφελήσης τους άλλους. Σκέψου ότι δεν πρέπει να έχης τόση πολλή θερμότητα και ζήλο της ψυχής σου, σε σημείο που γι αυτό να χάνης την ησυχία και την ειρήνη της καρδιάς (113)· να διψάς πολύ και να επιθυμής δυνατά να γνωρίσουν όλοι την αλήθεια, όπως την καταλαβαίνεις και την εννοείς εσύ, και να μεθύσουν από το κρασί εκείνο που υπόσχεται και χαρίζει στον καθένα ο Θεός χωρίς πληρωμή: «Και θα αγοράσετε χωρίς χρήματα κρασί και λίπος» (Ησ. 55,1). Αυτήν την δίψα για την σωτηρία του πλησίον πρέπει να την έχης πάντοτε. Αλλά πρέπει να προέρχεται από την αγάπη που έχεις προς τον Θεό και όχι από τον αδιάκριτο ζήλο σου. Ο Θεός είναι εκείνος που μπορεί να φυτέψη την αγάπη αυτήν στη νοητή μοναξιά της ψυχής σου, και όταν θέλη, να συγκεντρώση τον καρπό. Εσύ από μόνος σου μην σπείρης τίποτε, αλλά πρόσφερε στον Θεό την γη της ψυχής σου αγνή και καθαρή από κάθε πράγμα, και αυτός τότε, όπως θέλει, θα σπείρη μέσα της τον σπόρο, και έτσι θα καρποφορήση.
Να θυμάσαι πάντοτε ότι ο Θεός θέλει την ψυχή σου αυτήν μόνη και ελεύθερη από κάθε δεσμό, για να την ενώση με τον εαυτό του. Μόνον άφησέ τον να σε εκλέξη και μη τον εμποδίσης με το ελεύθερο αυτεξούσιο που έχεις. Να κάθεσαι χωρίς να έχης κανένα λογισμό για τον εαυτό σου, εκτός από εκείνον που πρέπει να αρέσης τον Θεό, αναμένοντας να σε καλέσουν για να εργάζεσαι. Γιατί ο οικοδεσπότης ήδη βγήκε από το σπίτι του και ψάχνει να βρή εργάτες για το αμπέλι του, σύμφωνα με την παραβολή του Ευαγγελίου. Διώξε μακριά σου κάθε φροντίδα και λογισμό, απογυμνώσου από κάθε μέριμνα του εαυτού σου και από κάθε αγάπη για τα πρόσκαιρα πράγματα, για να σε ντύση ο Θεός μόνος του και να σου χαρίση εκείνο που δεν μπορείς να φαντασθής. Λησμόνησε όσο μπορείς εντελώς τον εαυτό σου και ας ζη στην ψυχή σου μόνον η αγάπη του Θεού.
Ακόμη με κάθε φροντίδα πρέπει να καταπραύνης τον ζήλο και την θέρμη που έχεις για τους άλλους, για να σε φυλάη ο Θεός με κάθε ειρήνη και γαλήνη. (Στοχάσου) Φρόντισε να μη στερηθή η ψυχή σου από το δικό της κεφάλαιο (που είναι η ειρήνη της καρδιάς), για να το βάλη χωρίς διάκρισι στη θέσι των άλλων. Διότι μόνη πανήγυρις κατά την οποία πρέπει να εμπορεύεσαι για να γίνης πλούσιος, είναι η υποταγή της ψυχής σου στον Θεό, ελεύθερη από κάθε πράγμα. Πλήν όμως και αυτό να το κάνης χωρίς να το αποδίδης στον εαυτό σου ή να έχης την εντύπωσι ότι κάνεις κάποιο πράγμα, γιατί ο Θεός τα κάνει όλα και από τον εαυτό σου δεν θέλει τίποτε, παρά να ταπεινώνεσαι μπροστά του και να του προσφέρης ελεύθερη εντελώς από τα επίγεια την ψυχή σου, επιθυμώντας μέσα σου να γίνεται σε όλα στην τελειότητα και για όλα το θέλημα του Θεού.
113. Γιά παράδειγμα: όπως είναι μερικοί ευλαβείς και που κατανύσσονται εύκολα, όπως οι γυναίκες, και όσοι έτυχε από την φύσι τους να έχουν ιδιοσυγκρασία απαλή.
Αναδημοσίευση από: http://www.phys.uoa.gr/~nektar/