Δείτε το ἐδῶ :
Ἐρ. : Τί ἐννοεῖ ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς ὅταν γράφει, π. Σάββα, «μή φοβοῦ τό μικρόν ποίμνιον, ὅτι αὐτό εὐδόκησεν ὁ πατήρ ὑμῶν δοῦναι ὑμῖν τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν»[1];
Ἀπ. : Εἶναι μία προτροπή σέ ὅλους μας -νομίζω- αὐτό νά μή δειλιάζουμε. Μπορεῖ νά φαινόμαστε λίγοι, ἀλλά δέν ἔχει σημασία ὁ ἀριθμός. Μπορεῖ νά εἶναι καί ἕνας μόνος του ὁ Χριστιανός! Ὅπως ἤτανε ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής στά χρόνια ἐκεῖ τῆς αἱρέσεως, πού σχεδόν ὅλοι εἴχανε προσχωρήσει στήν αἵρεση. Καί τοῦ λέγανε, ἐσύ μέ ποιόν εἶσαι;.. μέ ποιά Ἐκκλησία εἶσαι;.. Καί λέει, ἐγώ εἶμαι μέ τήν Ἐκκλησία, γιατί εἶμαι μέ τήν Ἀλήθεια. Καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς θά μᾶς πεῖ «ὅσοι εἶναι μέ τήν Ἀλήθεια, αὐτοί εἶναι μέ τήν Ἐκκλησία».
Λοιπόν, μπορεῖ φαινομενικά νά εἴμαστε λίγοι, ἀλλά δέν εἴμαστε λίγοι. Εἴμαστε πάρα πολλοί! Γιατί Ἐκκλησία δέν εἶναι μόνο οἱ πιστοί πού εἴμαστε ἐδῶ στή γῆ, ἡ λεγόμενη στρατευόμενη Ἐκκλησία, ἀλλά εἶναι καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι στόν οὐρανό. Εἶναι πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἡ Ἁγία Τριάδα, εἶναι οἱ Ἅγιοι Ἄγγελοι, εἶναι ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης καί ὅλοι οἱ δίκαιοι, ὅλοι οἱ σεσωσμένοι∙ τόσο αὐτοί πού πίστεψαν στό κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ μας, ὅταν κατέβηκε στόν Ἅδη, ὅσο κι αὐτοί πού μετά ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας ἐντάχθηκαν στήν Ἐκκλησία καί ἔζησαν σωστά. Ἄρα εἴμαστε πάρα πολλοί.
Ἀλλά πάλι λέω, ὅτι ἡ δύναμή μας δέν εἶναι στό ὅτι εἴμαστε πολλοί ἤ λίγοι, ἀλλά στό ὅτι ἔχουμε τόν Χριστό. Κεφαλή μας εἶναι ὁ Χριστός καί ὁ Χριστός εἶναι πού δίνει δύναμη καί κάνει τήν Ἐκκλησία ὅλη ἕνα σῶμα παντοδύναμο. Γιατί ὁ ἴδιος εἶναι παντοδύναμος.
Ἔχουμε κεφαλή λοιπόν στήν Ἐκκλησία μας τόν Χριστό καί δέν ἔχουμε νά φοβηθοῦμε τίποτα. Καί εὐδόκησε, λέει, ὁ Θεός, νά δώσει σέ μᾶς τή Βασιλεία Του. Ὅσο κι ἄν δέν τό ἀξίζουμε, μᾶς ἔδωσε αὐτή τή δυνατότητα, νά γίνουμε τέκνα Θεοῦ. Κάθε φορά πού βαφτιζόμαστε τό ἀκοῦμε αὐτό, καί συμμετέχουμε σέ μιά βάφτιση. Ἔχουμε πάρει αὐτή τή δυνατότητα καί καλούμαστε νά τήν πραγματοποιήσουμε. Γι’ αὐτό -πολύ τό παρακαλῶ- νά μή δειλιάζουμε, ἀκόμα κι ἄν μείνουμε μόνοι μας. Ἀκούω πολλές φορές τό ἐπιχείρημα, «πάτερ, ἄν τά κάνω αὐτά πού μοῦ λές, θά μέ ἀπορρίψουν ὅλοι..». Ἄς σέ ἀπορρίψουν, αὐτό φοβᾶσαι; Καί τόν Χριστό μας τόν ἀπέρριψαν καί τούς Ἁγίους μας τούς κατεδίωξαν καί τούς Ἱεράρχες μας τούς καθαίρεσαν, ἔσφαξαν πολλούς.. Ἀνοίξτε τά Συναξάρια, κάθε μέρα ἔχουμε Μάρτυρες, ἀνθρώπους πού ἔχουν δώσει τή ζωή τους γιά τόν Χριστό. Σᾶς εἶπα γιά τούς 100.000 Μάρτυρες στήν Τιφλίδα! Χιλιάδες Μάρτυρες, ἑκατομμύρια!
Λοιπόν, αὐτή εἶναι ἡ δύναμή μας. Δύναμή μας εἶναι ὁ Χριστός. Καί δέν θά δειλιάσουμε, ἀκόμα κι ἄν μείνουμε μόνοι μας. Εἶναι πολύ ἀστεῖο αὐτό πού λένε μερικοί, δέν μπορῶ νά μείνω μόνος μου. Γιατί δέν μπορεῖς; Σημαίνει ὅτι δέν ἔχεις βρεῖ τόν Χριστό.
Ἐρ. : Τό Εὐαγγέλιο βεβαίωνει ὅτι ἡ ἀγάπη διώκει τόν φόβο. Παρακαλῶ, π. Σάββα, νά μᾶς ἐξηγήσετε πῶς νά τό πετύχουμε αὐτό στή ζωή μας;
Ἀπ. : Νομίζω τό εἴπαμε στήν ὁμιλία. Ἡ τέλεια ἀγάπη εἶναι ἡ τέλεια τήρηση τῶν ἐντολῶν. «Ἐκεῖνος», λέει, «πού Μέ ἀγαπάει, εἶναι αὐτός πού ἔχει τίς ἐντολές Μου καί τίς τηρεῖ»[2], λέει ὁ Χριστός μας. Ὅποιος λοιπόν τηρεῖ τίς ἐντολές σωστά, καί ὅ,τι δέν τηρεῖ, μετανοεῖ, δέν τό δικαιολογεῖ, δέν λέει ὅτι δέν γίνεται αὐτό.. Λέει ὅτι ἐγώ δυσκολεύομαι.. αὐτό, ναί. Δυσκολεύομαι, θά προσπαθήσω ὅμως. Καί ἄν πέσω, πάλι θά μετανοήσω. Αὐτό ναί. Ἀλλά τό ἄλλο πού λένε μερικοί, ὅτι δέν γίνεται σήμερα, γιά παράδειγμα, νά εἶναι ὁ νέος ἁγνός, νά φτάσει στόν γάμο ἁγνός… Δέν γίνεται; Βλασφημεῖς δηλαδή τό Πνεῦμα τό Ἅγιο πού λέει ὅτι αὐτό πρέπει νά κάνετε; Καί λές ὅτι τό Πνεῦμα τό Ἅγιο σοῦ ζητάει κάτι ἀδύνατο; Αὐτό, προσέξτε, εἶναι βλασφημία στό Ἅγιο Πνεῦμα. Εἶναι ἕνα εἶδος βλασφημίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γίνεται, ἀλλά ἐγώ δυσκολεύομαι, αὐτό ναί, δεκτό.
Λοιπόν, θά ἀγωνιζόμαστε καί ὅπου φτάσουμε. Αὐτό θέλει ὁ Θεός, νά μή σταματᾶμε ν’ ἀγωνιζόμαστε. Καί ὅσο περισσότερο ἀγωνίζεσαι καί τηρεῖς τίς ἐντολές πληρέστερα καί καλύτερα, καί αὐτό δέν ἔχει τέλος, δέν ὑπάρχει ἕνα ὅριο, νά πεῖς, ἔφτασα τώρα στήν ταπείνωση, ἔφτασα τώρα στήν πραότητα.. Ὄχι, γιατί ἡ πραότητα καί ἡ ταπείνωση εἶναι ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Χριστοῦ καί τό ἄκτιστο δέν ἔχει τέλος, δέν ἔχει πέρας. Καί οἱ ἀρετές δέν ἔχουν τέλος, γιατί ὁ Θεός, οἱ ἐνέργειές Του δέν ἔχουν τέλος, εἶναι ἄπειρες. Λοιπόν, δέν σταματᾶς νά προχωρᾶς καί ὅπου σέ βρεῖ ὁ θάνατος. Ἄν σέ βρεῖ λοιπόν στόν ἀγῶνα, στήν προσπάθεια, στήν μετάνοια, θά σέ σώσει ὁ Θεός. Καί ὅσο περισσότερο καί πληρέστερα ζεῖς τίς ἐντολές, τηρεῖς τίς ἐντολές, τόσο περισσότερο καί πληρέστερα ἀγαπᾶς τόν Χριστό, καί τόσο περισσότερο καί πληρέστερα νικᾶς τόν φόβο καί δέν φοβᾶσαι τίποτα.
Ἐρ. : Μετά τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἐπισκέφθηκαν τό κενό μνημεῖο ἡ Μαρία ἡ Μαγδαληνή καί οἱ ἄλλες μαθήτριες, καί λέει τό Εὐαγγέλιο, «οὐδενί οὐδέν εἶπον· ἐφοβοῦντο γάρ»[3]. Μπορεῖτε νά μᾶς τό ἀναλύσετε;
Ἀπ. : Αὐτός ὁ φόβος βέβαια δέν εἶναι ὁ φόβος -πῶς νά ποῦμε;- ὁ χαμερπής καί δαιμονικός. Εἶναι ἔκπληξη γι’ αὐτό τό ἔκτακτο, αὐτό τό παράδοξο, αὐτό τό μή ἀναμενόμενο! Εἴχανε μείνει ἐκστατικές οἱ Μυροφόρες! Ὁ τάφος κενός… τί ἔγινε;.. Ὅλο αὐτό τούς εἶχε, κατά κάποιο τρόπο πῶς λέμε.. ἀποσβολωμένος λέμε αὐτός, ἐνεός.. ἔκπληκτος μπροστά σ’ αὐτό πού βλέπει, πού δέν εἶχε ξαναγίνει ποτέ! Ἤ πολύ σπάνια… εἶχαν δεῖ καί τόν τάφο τοῦ Λαζάρου ἐνδεχομένως πού ἀναστήθηκε. Κενός κι αὐτός. Καί τώρα βλέπουν καί τόν τάφο τοῦ Χριστοῦ κενό. Εἶναι κάτι καταπληκτικό, ἐκπληκτικό! Μ’ αὐτή τήν ἔννοια λέει «ἐφοβοῦντο».
Πολλές ἁγιογραφικές ἀπορίες!
Ἐρ. : Κι ἄλλη μία σχετική λειτουργική ἀπορία, τήν ἔχουμε ἀκούσει πολλές φορές: «Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης προσέλθετε». Γιατί πρῶτα ὁ φόβος, μετά ἡ πίστη καί μετά ἡ ἀγάπη;
Ἀπ. : Γιατί ὁ φόβος σημαίνει τήν κάθαρση. Φοβᾶμαι τόν Θεό σημαίνει τηρῶ τίς ἐντολές καί ἔτσι καθαρίζομαι. Δέν μπορεῖ κάποιος νά μήν τηρεῖ τίς ἐντολές καί ἔτσι νά πάει νά κοινωνήσει. Δηλαδή, θά πεῖτε, ὅσοι πᾶνε νά κοινωνήσουνε δέν ἔχουν κάνει καμιά ἁμαρτία; Ἔχουν κάνει, ἀλλά μετανοοῦν καί ἔχουν καθαριστεῖ. Μ’ αὐτή τήν ἔννοια. Φοβοῦνται τόν Θεό, σέβονται τίς ἐντολές καί μετανοοῦν. Ζητᾶνε τό ἔλεος, παίρνουν τήν εὐλογία ἀπό τόν πνευματικό καί κοινωνοῦν. Αὐτό εἶναι ἀπαραίτητο. Δέν μπορεῖ νά πεῖ κανείς, ἐγώ συζῶ.. ἐγώ ἔχω κάνει πολιτικό γάμο.. δέν ξέρω τί ἄλλο.. ἔ, δέν πειράζει νά εἶσαι καί λίγο ὁμοφυλόφιλος ξέρω ’γω, καί κάτι τέτοιο, καί αὐτοί καλοί ἄνθρωποι εἶναι.. Δέν λέω ὅτι δέν εἶναι καλοί. Ὅλοι καλοί εἶναι, ἀλλα ἐν Χριστῷ καλοί εἶναι αὐτοί πού τηροῦν τίς ἐντολές. Κι ἄν δέν εἶσαι ἐν Χριστῷ καλός δέν μπορεῖς νά κοινωνήσεις. Ἄν δέν ἔχεις φόβο Θεοῦ, δηλαδή δέν σέβεσαι τόν Θεό, δέν τηρεῖς τίς ἐντολές.
Πίστις μετά, ὅτι αὐτό πού κοινωνεῖς εἶναι ὄντως σῶμα καί αἷμα Χριστοῦ. Καί ὄχι μόνο αὐτό, πίστις γενικῶς ὀρθόδοξη, νά πιστεύεις ὀρθόδοξα. Πόσοι ἄνθρωποι σήμερα δέν πιστεύουνε στήν μετά θάνατον ζωή. Πιστεύουνε μέχρι τήν σταύρωση καί ὅτι ὁ Χριστός ἦταν καλός ἄνθρωπος. Ὅτι ὁ Χριστός νίκησε τόν θάνατο, ὅτι ἀναστήθηκε, πολλοί δέν τό πιστεύουν. Ὅπως δέν πιστεύουν καί στήν μετά θάνατον ζωή. Τά γνωστά, πού εἴπαμε καί στήν ὁμιλία, πού λένε διάφοροι. Ἔ, αὐτοί δέν πιστεύουν ὀρθοδόξως. Αὐτοί δέν μποροῦν νά κοινωνήσουν κανονικά. Κι ἄν κοινωνήσουν, θά βλαφτοῦν.
Αὐτό σημαίνει μέ πίστη. Ὀρθόδοξη πίστη, ὅλα τά δόγματα. «Προσδοκῶ ἀνάσταση νεκρῶν». Εἶναι δόγμα αὐτό. Θά ἀναστηθοῦν οἱ νεκροί. Καί ἐσύ πᾶς στήν κηδεία τῆς μάνας σου, τοῦ παιδιοῦ σου, τοῦ ἀδελφοῦ σου καί ὠρύεσαι σάν εἰδωλολάτρης. Ξεσκίζεσαι.. Ἔ, ποῦ εἶναι ἡ πίστη σου στήν ἀνάσταση;
Καί ἡ ἀγάπη μετά. Ἡ ἀγάπη πρῶτα πρός τόν Θεό, πού σημαίνει τέλεια τήρηση τῶν ἐντολῶν, ὁλοκληρωμένη ὅσο τό δυνατόν μετάνοια καί ἀγάπη στόν πλησίον. Δέν μπορεῖ νά ἔχεις μίσος, ἔστω καί μέ ἕναν ἄνθρωπο στή γῆ καί νά κοινωνᾶς. Δέν μπορεῖς. Γιατί χωρίζεσαι ἀπό ἕναν ἄνθρωπο, πού εἶναι εἰκόνα Χριστοῦ, ἄρα ἀπό τόν Χριστό; Δέν λές, καλημέρα; Πῶς θά κοινωνήσεις; Μά, λέει, οὔτε αὐτός μοῦ λέει. Ἐσύ θά τοῦ λές. Κι ἄν δέν μοῦ λέει; Ἐσύ θά ἐπιμένεις.
Ὅπως ὁ π. Ἐπιφάνιος ὁ Θεοδωρόπουλος εἶχε κάποιον ἱερέα, ὁ ὁποῖος δέν τοῦ ἔλεγε καλημέρα. Ὁ π. Ἐπιφάνιος ἔλεγε, τίποτα ἐκεῖνος! Ὁπότε μιά μέρα συναντήθηκαν σέ ἕνα γεφύρι καί ἀναγκαστικά ἐπάνω στή γέφυρα ἀπό ἀντίθετες κατευθύνσεις, τοῦ λέει ὁ πατήρ, καλημέρα! Τίποτα ἐκεῖνος. Τοῦ λέει, ἄκουσε πάτερ νά σοῦ πῶ, ἅμα δέν λέμε καλημέρα, θά πᾶμε στήν κόλαση! Καί ἀπό τότε ἔλεγε καί ὁ ἄλλος καλημέρα! Καταλάβατε; Πρέπει νά ἐπιμένουμε. Γιά νά ἀποκαταστήσουμε τήν ἀγάπη, εἰ δυνατόν μέ ὅλους. Λέει ὁ Ἀπόστολος: «εἰ δυνατόν, εἰρηνεύετε μετά πάντων»[4]. Ὅ,τι μπορεῖς, ὅ,τι ἐξαρτᾶται ἀπό σένα, θά τό κάνεις, γιά νά ἀγαπηθεῖς καί ν’ ἀγαπήσεις φυσικά τόν ἄλλον. Ν’ ἀγαπᾶς τόν ἄλλον.
Ἀγαπᾶμε τόν ἄλλον. Δέν σημαίνει ὅμως ἀγαπᾶμε τίς ἁμαρτίες του. Προσέξτε το κι αὐτό, ὅτι συμπλέουμε μέ τά πάθη του. Ὄχι, αὐτό δέν εἶναι ἀγάπη. Νά σοῦ λέει τό παιδί σου, στρῶσε μου νά κοιμηθῶ μέ τήν φιλενάδα μου καί νά τοῦ στρώνεις.. Αὐτό δέν εἶναι ἀγάπη. Αὐτό εἶναι συμμετοχή στήν πορνεία. Καί φυσικά καί ἐσύ δέν μπορεῖς νά κοινωνήσεις μετά. Γιατί δέν ἔχεις ἀγάπη. Ἄν εἶχες ἀγάπη, θά τοῦ ἔλεγες, παιδάκι μου, τί κάνεις;.. αὐτοκτονεῖς πνευματικά μ’ αὐτό πού κάνεις.. ἐγώ δέν μπορῶ νά σέ βοηθήσω σ’ αὐτό..
Ἅμα σοῦ ἔλεγε τό παιδί σου, πάρε ἕνα μαχαίρι νά μέ βοηθήσεις νά σφαχτῶ, θά τό ἔκανες; Ὄχι, βέβαια! Αὐτό πῶς τό κάνεις, πού εἶναι χειρότερο σφάξιμο; Σφάζεις τήν ψυχή τοῦ παιδιοῦ σου, τό βοηθᾶς δηλαδή ν’ αὐτοκτονήσει πνευματικά.
Αὐτό σημαίνει λοιπόν μέ φόβο, πίστη καί ἀγάπη. Τηροῦμε τίς ἐντολές, πιστεύουμε ὀρθοδόξως. Γιατί κοιτάξτε, ἄν δέν ζοῦμε σωστά, δέν μποροῦμε καί νά πιστεύουμε σωστά. (Γιατί εἶπε γιατί εἶναι αὐτό πρῶτο καί τό ἄλλο δεύτερο καί τό ἄλλο τρίτο;). Ἄν δέν ζοῦμε σωστά, σιγά-σιγά φτιάχνουμε καί μιά πίστη στά μέτρα μας. Αὐτό κάνανε οἱ παπικοί. Ἡ Δύση γενικά αὐτό ἔχει κάνει. Ἐπειδή εἴχανε ὑπερηφάνεια, τό λένε οἱ Πατέρες, ὑπῆρχε ὑπερηφάνεια στήν δυτική ἐκκλησία, ὑπῆρχε ἀλλοτρίωση στή ζωή, στό ἦθος. Καί μετά ἔγινε ἀλλοτρίωση καί στό δόγμα. Ἀλλοιώσανε τό Πιστεύω, βάλανε τό φιλιόκβε. Καί χίλια δυό ἄλλα αἱρετικά… Ἄν δέν ἔχεις καθαριστεῖ ἀπ’ τά πάθη σου, θά φτιάξεις καί μιά πίστη ἀλλοτριωμένη, αἱρετική, πού θά στεγάζει τήν ἀλλοτριωμένη καί διεφθαρμένη ζωή σου. Ἔλεγε ἕνας Γέροντας, «θεόν κατά διάνοιαν ἕκαστος ἔχει»! Παραποιοῦσε λίγο αὐτό πού λέει, ὅ,τι ἔχει ὁ καθένας στό μυαλό του, καί ἔλεγε, ὁ καθένας ἔχει τόν θεό του.. δηλαδή φτιάχνει ἕναν θεό στά μέτρα του, δυστυχῶς. Ὅταν ἡ ζωή μας δέν εἶναι σύμφωνη μέ τόν Θεό, θέλουμε τόν Θεό νά ὑπηρετήσει τή ζωή μας καί ὄχι νά ὑπηρετήσουμε ἐμεῖς τόν Θεό μέ τή ζωή μας. Καί γι’ αὐτό φτιάχνουμε ἕναν ψεύτικο θεό. Πῶς ἔλεγε ὁ μακαριστός ὁ π. Ἰωάννης ὁ Ρωμανίδης, δέν ὑπάρχει ὁ θεός τῶν παπικῶν, ἤ τῶν προτεσταντῶν.. εἶναι ἀνύπαρκτος. Εἶναι κατά φαντασίαν. Μόνο ὁ Θεός τῶν Ὀρθοδόξων ὑπάρχει. Γι’ αὐτό ἔλεγε καί ὁ μακαριστός ὁ κ. Παναγόπουλος, ὁ Θεός εἶναι Ὀρθόδοξος. Καί ὁ Ἅγιος Πορφύριος τό ἔλεγε, παρόλο πού κάποιοι προσπαθοῦν νά τόν ἐμφανίσουν ὡς οἰκουμενιστή. Δέν ἦταν καθόλου οἰκουμενιστής, ἦταν ὀρθοδοξότατος!
Προηγεῖται λοιπόν ἡ σωστή ζωή, καθαριζόμαστε, ὁπότε μετά διαφυλάττεται καί ἡ σωστή πίστη, ἡ Ὀρθοδοξία, ἀφοῦ ὑπάρχει ἡ Ὀρθοπραξία, καί μετά φτάνουμε καί στήν ἀγάπη, πού εἶναι ἡ τελειότητα. Σήμερα στήν Ἑλλάδα μας ἔχουμε χάσει τήν ὀρθή ζωή, δυστυχῶς. Διαφθορά στό φούλ! Ἔρχονται ἄνθρωποι ἀπό τό ἐξωτερικό καί μοῦ λένε, πάτερ, ἐδῶ εἶστε χειρότερα ἀπό μᾶς. Λέγαμε γιά τήν Ἀμερική, ξέρω ’γώ, διαφθορά.. ἐδῶ εἶστε χειρότερα, ἐμεῖς εἴμαστε καλύτερα ἐκεῖ πέρα. Τό ξέρω, λέω. Πῶς ἔγινε αὐτό; Ὑπάρχει ἐξήγηση ἁγιογραφική. Ἄν θέλετε νά τήν ποῦμε.. νά μήν μακρηγορήσουμε ὅμως..
Γιατί ἐμεῖς ξεπεράσαμε τούς ἄλλους λαούς, πού εἶναι ἀβάφτιστοι ἐν πολλοῖς, στήν διαφθορά; Τό λέει ὁ Κύριος: ὅταν φεύγει ἕνα πονηρό πνεῦμα, πάει σέ ἄνυδρους τόπους, ταλαιπωρεῖται καί μετά λέει, ἄς γυρίσω πάλι στό σπίτι μου.. Ἐμεῖς βαφτιζόμαστε, γινόμαστε ὀρθόδοξοι, τό διώχνουμε τό πονηρό πνεῦμα, τόν ἑσμό τῶν πονηρῶν πνευμάτων μέ τούς ἐξορκισμούς πού κάνουμε στό μωράκι. Μετά ὅμως πῶς τό μεγαλώνουμε τό μωράκι; Γυρνάει τό πονηρό πνεῦμα καί δέν ἔρχεται μόνο του, φέρνει ἄλλα ἑπτά, λέει, πονηρότατα πνεύματα ἀπ΄ αὐτό καί κατοικοῦν μέσα του. Καί γίνονται τά ἔσχατα χείρονα τῶν πρώτων[5]. Αὐτό ἔχουμε πάθει ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι. Δέν ἐκτιμήσαμε τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ, τό βάφτισμά μας, καί ἔχουμε καταντήσει χειρότεροι καί ἀπ’ τούς ἀβάφτιστους.
Ἐρ. : Πατέρα Σάββα, ἐπαναλάβετε σᾶς παρακαλοῦμε πολύ, πῶς ἀποκτᾶται ὁ ἀρχικός φόβος τοῦ Θεοῦ καί πῶς καλλιεργεῖται, γιά νά ὁδηγηθοῦμε στόν τέλειο φόβο, τῶν τελείων μαρτύρων;
Ἀπ. : Ὁ ἀρχικός φόβος ἀποκτᾶται μέ τήν πίστη. Τώρα ἡ πίστη πῶς ἀποκτᾶται; Δέν ἀποκτᾶται. Ἡ πίστη εἶναι κάτι πού τό ἔχεις, τό ἀποδέχεσαι καί δέν χρειάζεται τίποτα ἄλλο ὡς προϋπόθεση. Γι’ αὐτό, βλέπετε, ὁ Κύριος ἔλεγε, πιστεύεις; Δέν χρειάζεται τίποτα ἄλλο γιά νά πιστέψεις! Ἁπλῶς νά τό πιστέψεις, νά τό ἀποδεχθεῖς δηλαδή ὅτι αὐτό εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ἄν θέλεις τό κάνεις. Ἄν θέλεις νά πιστέψεις κάτι, τό πιστεύεις. Ἄν δέν θέλεις, δέν τό πιστεύεις. Ὅπως καί ἕναν ἄνθρωπο. Λές, σέ πιστεύω, ἤ δέν σέ πιστεύω. Μπορεῖς, ἄν θέλεις, νά τόν πιστέψεις. Ἄν δέν θέλεις, δέν τόν πιστεύεις.
Ἄν πιστέψεις, μετά θά πιστέψεις ὅλα ὅσα λέει ὁ Χριστός. Αὐτό σημαίνει πιστεύω, δηλαδή ἐμπιστεύομαι. Τί ἐμπιστεύομαι; Αὐτά πού λέει. Καί αὐτά πού λέει τά παίρνω καί τά ἐφαρμόζω στή ζωή μου ὡς κανόνες ζωῆς. Ὄχι τί λέει ἡ τηλεόραση, τί λέει ἡ κοινωνία, τί ἐπικρατεῖ, τί κάνουν οἱ πολλοί, τί λένε τά media, τί λέει τό κράτος, ὁ καίσαρας.. τί λέει ἀκόμα ὁ δεσπότης, ὁ πατριάρχης, ἡ Σύνοδος.. Ὄχι, τί λέει ὁ Χριστός! Μά, θά μοῦ πεῖτε, ὑπάρχει περίπτωση νά λένε ἄλλα οἱ δεσποτάδες καί οἱ παπάδες; Δυστυχῶς.. Δέν ἔχουμε Συνόδους ληστρικές πού τίς ἔχει ἀπορρίψει ἡ Ἐκκλησία; Ἔχουμε. Γι’ αὐτό ὀφείλεις προσωπικά νά ἐνδιαφερθεῖς καί νά μάθεις τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Θά βρεῖς ἕναν σωστό πνευματικό, διακριτικό, θά μελετήσεις καί θά ζήσεις, θά βιώσεις. Γιατί ἡ γνῶσις δέν εἶναι ἐγκεφαλική, ἡ γνῶσις εἶναι ἐμπειρική στήν Ὀρθοδοξία. Ὅσο ἀρχίζεις καί τηρεῖς τίς ἐντολές, τόσο γνωρίζεις καί τόσο βεβαιώνεσαι γιά τήν ἀλήθεια. Ἔρχονται ἄνθρωποι πολύ ἁπλοί, σχεδόν ἀγράμματοι, καί μοῦ λένε, πάτερ, αὐτό πού εἶπε τώρα ὁ παπάς – ὁ δεσπότης δέν μοῦ κάθισε καλά.. Τί εἶπε; Αὐτό.. Ἔχεις δίκαιο, λέω. Πῶς τό κατάλαβε; Δέν μπορεῖ νά στό πεῖ, ἀλλά σοῦ λέει, κάτι μοῦ χτύπησε μέσα μου, ἕνα καμπανάκι. Γιατί ζεῖ σωστά, ἔχει καθαρότητα, καί ἡ δογματική συνείδηση, τό καταστάλαγμα δηλαδή τῆς ζωῆς του, τόν προειδοποιεῖ καί τοῦ λέει, ὤπ, ἐδῶ δέν εἶναι ὀρθόδοξο αὐτό πού ἄκουσες, αὐτό πού κάνει, αὐτό πού λέει… Κάτι δέν πάει καλά ἐδῶ πέρα. Δέν μπορεῖ νά τό διατυπώσει θεολογικά, δέν ἔχει τό λεξιλόγιο, ἀλλά τό καταλαβαίνει. Γιατί τό ἔχει βιώσει τό ὀρθόδοξο καί ξέρει μετά τό ψεύτικο. Ὅταν ἔχεις πιεῖ κρασί, καταλαβαίνεις τί εἶναι τό ξύδι! Μιά χαρά τό καταλαβαίνεις!
Ἑπομένως, ὁ ἀρχικός φόβος ἀποκτᾶται μέ τήν πίστη. Ἡ πίστη δέν χρειάζεται τίποτα. Θέλω, πιστεύω. Ἀφοῦ πιστεύεις, τηρεῖς αὐτά πού λέει αὐτός πού πιστεύεις, πού ἐμπιστεύεσαι. Τά τηρεῖς ὅλα ὅμως, ὄχι μερικά. Καί μεταξύ τῶν ἄλλων πού ἔχει πεῖ ὁ Χριστός, ἔχει πεῖ καί γιά τήν αἰώνια κόλαση. Κι αὐτό πρέπει νά τό πιστέψεις. Ἔχει πεῖ γιά τήν ἀνταπόδοση τῶν δικαίων καί γιά τήν ἀνταπόδοση τῶν ἁμαρτωλῶν. Κι αὐτό πρέπει νά τό πιστέψεις. Ἔχει πεῖ ὅτι ἄν δέν θέλετε νά πᾶτε στήν κόλαση καί θέλετε νά πᾶτε στόν παράδεισο, πρέπει νά κάνετε αὐτά κι αὐτά κι αὐτά. Πρέπει νά τά πιστέψεις αὐτά. Κι ἀπό κεῖ καί μετά προχωρᾶς. Ὅσο τηρεῖς τίς ἐντολές, τόσο αἰσθάνεσαι μέσα σου πόσο σ’ ἀγαπάει ὁ Θεός. Ἀρχίζεις καί γνωρίζεις Αὐτόν πού πίστεψες, Αὐτόν πού ἐμπιστεύτηκες. Γιατί; Κινητοποιεῖται μέσα σου ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Κι αὐτό, ξέρετε, δέν ἀργεῖ. Πολύ γρήγορα γίνεται.
Μοῦ λέγανε γιά ἕνα παιδί πού ἤτανε μέσα στήν διαφθορά, μέσα στά ναρκωτικά κλπ. καί κάποιος τοῦ ἔδωσε ἕνα κομποσκοίνι. Βαφτισμένο παιδί καί δέν ἤξερε τίποτα.. τίποτα! Καί τοῦ λέει, κοίτα, αὐτό τό κομποσκοίνι θά τό κάνεις ἔτσι στό χέρι σου καί σέ κάθε κόμπο θά λές, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με. Ἐντάξει, λέει. Ἄρχισε, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με… καί ἄρχισαν νά τρέχουν τά μάτια του. Μπά, λέει, τί ἔπαθα; Γιατί τρέχουν τά μάτια μου; Δάκρυα! Εἶχε ἐνεργοποιηθεῖ τό βάφτισμα! Καταλάβατε; Μέ τό πού ἄρχισε νά μιλάει στόν Χριστό, ἄρχισε νά ἐνεργοποιεῖται ἡ Χάρις μέσα του. Γιά σκέψου αὐτό νά τό κάνεις συνέχεια! Νά, πῶς γνωρίζεις τόν Χριστό, πῶς γνωρίζεις τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, γιατί φυσικά μέ τά δάκρυα ἔρχεται ἡ ἀγαλλίαση, ἔρχεται ἡ χαρά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔρχεται ὁ παράδεισος! Καί λές, βρέ παιδί μου, καλά ἐγώ τόσα χρόνια τί ἔκανα;.. ἔχω αὐτό τό πράγμα μέσα μου καί τό ἔχω καταφρονήσει;.. Καί ἀρχίζεις λοιπόν νά ἐργάζεσαι πνευματικά. Νά προσεύχεσαι, νά νηστεύεις, ν’ ἀγαπᾶς, νά συγχωρεῖς, νά ἔχεις πραότητα, νά ἔχεις σιωπή, νά ἔχεις κατάνυξη, νά κοινωνᾶς, νά ἐξομολογεῖσαι, ὅλα αὐτά. Καί σιγά-σιγά αἰσθάνεσαι ὅλο καί περισσότερο Αὐτόν πού ἔχεις μέσα σου καί σ’ ἀγαπάει καί ἔχει πεθάνει γιά σένα. Καί μετά φτάνεις καί λές, Θεέ μου, καί ἐγώ νά πεθάνω γιά Σένα! Δέν μπορῶ νά κάνω κάτι πιό μεγάλο.. νά δώσω τά πάντα γιά Σένα! Καί δέν σέ φοβίζει ὁ θάνατος οὔτε ὁποιοσδήποτε τύραννος, πού σέ ἀπειλεῖ νά σοῦ πάρει τά λεφτά σου ἤ τή ζωή σου. Καί ἔτσι φτάνουμε καί στήν τέλεια ἀγάπη πού βγάζει ἔξω τόν ἀρχικό φόβο, τόν φόβο τῆς κόλασης. Ἀλλά γιά νά ξεκινήσει ὁ ἄνθρωπος, χρειάζεται νά φοβηθεῖ τήν κόλαση, νά πιστέψει ὅτι ὑπάρχει, νά τήν φοβηθεῖ καί νά κάνει ὅ,τι μπορεῖ γιά νά μήν πάει. Πολύ ἁπλά πράγματα, λογικά, λογικότατα..
Ἐρ. : Ἔχουμε μία διπλή ἐρώτηση. Ρωτάει μία νέα μητέρα, γιατί σέ κάθε ἀσθένεια προσωπική ἤ οἰκογενειακή, πανικοβάλλομαι καί βάζω στό μυαλό μου τή χειρότερη ἔκβαση. Καί ἡ δεύτερη ἐρώτηση εἶναι: πόσο πολύ συμβάλλουν τά μέσα, τά σύγχρονα μέσα ἐπικοινωνίας, τηλεόραση, κινητό, τάμπλετ, στό νά δημιουργεῖται μέσα στήν παιδική ψυχή ἕνας ὑπερβολικός φόβος, πού πολλές φορές καταλήγει σέ ψυχασθένεια;
Ἀπ. : Γιατί βάζουμε ὅλο τό κακό στό μυαλό μας, νά τό ποῦμε ἁπλά. Γιατί δέν ἔχουμε καταλάβει ποιό εἶναι τό κακό! νά τό πῶ καί ἐγώ ἁπλά.. Εἶναι κακό νά εἶσαι ἄρρωστος; Ποιός τό εἶπε αὐτό; Εἶναι κακό νά πεθάνεις; Ποιός τό εἶπε αὐτό; Εἶναι πολύ καλό καί νά εἶσαι ἄρρωστος καί πολύ καλό καί νά πεθάνεις, θά σᾶς ἔλεγα ἐγώ! Γιά νά τό ποῦμε πιό σωστά, εἶναι κάτι οὐδέτερο. Μπορεῖ νά εἶναι καί καλό, μπορεῖ νά εἶναι καί κακό. Πόσοι ἄνθρωποι πού ἔχουν τήν ὑγεία τους καί σκοτώνουν κάθε μέρα τήν ψυχή τους; Μέ τήν κραιπάλη, τήν μέθη, τήν ἀνηθικότητα, τίς διαστροφές, τίς ἀνωμαλίες, ὅλα αὐτά. Τούς ὠφελεῖ ἡ ὑγεία; Εἶναι καλό ἡ ὑγεία; Ὄχι. Ἄν αὐτός ἦταν καθηλωμένος σ’ ἕνα καροτσάκι καί δέν μποροῦσε νά κάνει τίποτα ἀπ’ αὐτά, δέν θά ἦταν καλό; Πολύ καλό θά ἦταν. Θά πεῖς, γιατί δέν τό κάνει ὁ Θεός; Ἔ, ξέρει ὁ Θεός. Δέν θά ποῦμε ἐμεῖς, γιατί δέν τό κάνει.. Σέ κάποιους τό κάνει, πού μποροῦνε νά τό ἀντέξουν.
Ἄρα, πρέπει νά ξεχωρίσουμε, λέει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, ποιά εἶναι τά ἀληθινά καλά, ποιά εἶναι τά ἀληθινά κακά, καί ποιά εἶναι τά ἐνδιάμεσα. Λοιπόν, ἀληθινό καλό εἶναι μόνο ὁ Θεός. Καί ἡ ἀρετή. Τίποτα ἄλλο. Οὔτε ἡ ὑγεία οὔτε ὁ πλοῦτος οὔτε ἡ πολυτέλεια τῶν ἐνδυμάτων οὔτε τά ἀξιώματα οὔτε ἡ ἀγάπη τῶν ἄλλων, ἡ ἐκτίμηση, ἡ δόξα, ἡ εὐχαρίστηση ἡ σαρκική, τίποτα ἀπ’ αὐτά δέν εἶναι καλό. Ὅλα αὐτά εἶναι οὐδέτερα. Ἐξαρτᾶται, πῶς θά σταθεῖς ἐσύ ἀπέναντι σ’ αὐτά. Εἶσαι πλούσιος; Μπορεῖ νά καταστραφεῖς, ἐπειδή εἶσαι πλούσιος. Πόσοι ἄνθρωπποι πού ἤτανε φτωχοί καί ξαφνικά πλούτισαν καί διαλύθηκε σέ λίγο ἡ οἰκογένειά τους. Ἕνας πῆγε ἀπό κεῖ, ἡ γυναίκα πῆγε ἀλλοῦ, τά παιδιά ἀλλοῦ.. δέν μιλιοῦνται.. μπορεῖ νά σφαχτοῦν κιόλας στό τέλος ἀπό τόν πλοῦτο!
Καλό λοιπόν, μόνο καλό, εἶναι ὁ Θεός καί ἡ ἀρετή, ἡ ἀγάπη, ἡ ταπείνωση, ἡ πίστις, ἡ ἐλπίδα, ἡ ὑπομονή.. αὐτά εἶναι τά καλά. Γι’ αὐτά ν’ ἀγωνίζεσαι. Αὐτά νά ποθεῖς. Κακά; Ἕνα εἶναι μόνο τό κακό, ἡ ἁμαρτία. Δέν ὑπάρχει ἄλλο κακό. Ἡ ἁμαρτία καί ὁ διάβολος ἐντάξει, πού ἄς τό ποῦμε σέ σπρώχνει στήν ἁμαρτία. Ἀλλά κι αὐτός δέν φτιάχτηκε κακός. Ἔγινε κακός μέ τήν κακή του προαίρεση. Ὅλα τά ἄλλα εἶναι ἐνδιάμεσα, αὐτά πού εἴπαμε προηγουμένως, ὑγεία, ἀρρώστια, φτώχεια, πλοῦτος, ζωή, θάνατος.. Ἕνας θάνατος πού σέ πάει στόν Θεό εἶναι κακός; Εἶναι μεγίστη εὐλογία! Πᾶς ἐκεῖ πού λατρεύεις, ἐκεῖ πού ποθεῖς. Ἔχεις ἕναν ἄνθρωπο στήν Ἀμερική, τόν ἀγαπᾶς πολύ, καί λές, λαχταράω νά πάω νά τόν δῶ! Καί κάνεις τό πᾶν νά πᾶς νά τόν δεῖς. Ἔ, ἅμα ἀγαπήσεις ἔτσι τόν Χριστό, δέν θά λαχταρᾶς νά πᾶς νά Τόν δεῖς, νά Τόν βρεῖς;
Οἱ πρῶτοι Χριστιανοί ἔτσι μεγαλώνανε καί ἔτσι μεγαλώνανε καί τά παιδιά τους. Μαθαίνανε οἱ μανάδες τά παιδιά ν’ ἀγαπᾶνε τό μαρτύριο! Διαβάστε τήν «Φαβιόλα», ἕνα ὡραῖο βιβλίο ἀπό τούς χρόνους τῶν μαρτύρων, πού ἀρχίζει μ’ αὐτό τό περιστατικό, μιά μητέρα ἔχει ἕνα μικρό μπογαλάκι -πῶς τό λέμε αὐτό- πορτοφολάκι μικρό, πουγκί πού λέμε, καί ἐκεῖ μέσα εἶχε αἷμα καί χῶμα ἀπό τόν μάρτυρα σύζυγό της καί τό κρέμασε στό παιδάκι της καί λέει, παιδί μου, αὐτό εἶναι ἀπό τόν πατέρα σου.. ἔτσι νά τοῦ μοιάσεις, νά γίνεις κι ἐσύ.. μάρτυρας δηλαδή! Ὄχι, ἔ τώρα τό παιδί μου ἐμένα πῶς θά γίνει νά μήν πάει στόν Ἕβρο;.. κάνε μιά προσευχή, πάτερ.. Καί ποιός θά πάει στόν Ἕβρο δηλαδή; Νά μήν πάει τό δικό μου παιδί, νά πάει τῆς ἀλληνῆς.. γιατί τό δικό μου εἶναι πολύτιμο! Βλέπετε πῶς σκεφτόμαστε; Ὄχι, νά πάει καί στόν Ἕβρο καί νά σκοτωθεῖ, ἅμα θέλει ὁ Θεός καί νά γίνει καί μάρτυρας! Γιατί; Αὐτό θά πεῖ Χριστιανός.
Ἑπομένως, νά ξεχωρίσουμε τό ἀληθινό καλό καί τό ἀληθινό κακό ἀπ’ ὅλα τά ἄλλα τά ἐνδιάμεσα καί νά στεκόμαστε σωστά ἀπέναντι στά ἐνδιάμεσα. Καί μετά ἀλλάζει ἡ ζωή μας τελείως καί πανηγυρίζουμε συνεχῶς. Καί ζοῦμε τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀπό τώρα.
Ὅσων ἀφορᾶ στό δεύτερο ἐρώτημα γιά τά ἠλεκτρονικά μέσα, ὑπάρχουν ὁμιλίες στό διαδίκτυο. Γιά τό τί ζημιά κάνουν δέν λέγεται! Τεράστια ζημιά! Γιατί τό παιδί ἔχει τόν ἐγκέφαλό του σέ ἀνάπτυξη και, ὅταν ὁ ἐγκέφαλος βλέπει εἰκόνες, ἀδρανεῖ. Καί τό παιδάκι τό μικρό πού παίζει συνέχεια ἠλεκτρονικά, μαθαίνει μόνο αὐτό ὁ ἐγκέφαλός του, τίποτα ἄλλο, καί οὐσιαστικά ἀναπτύσσεται ἀνάπηρο. Δέν ἀναπτύσσεται ὁ ἐγκέφαλός του σωστά. Αὐτό εἶναι ἐπιστημονικό, πού σᾶς λέω.
Ἀφῆστε τώρα τό πνευματικό κομμάτι τί ζημιά γίνεται.. πού τά παιδιά δέν μαθαίνουν πλέον τήν κοινωνική πραγματικότητα, νά βλέπουν τό πρόσωπο τοῦ ἄλλου. Τώρα βέβαια καί μέ τίς μάσκες ἕνας ἀκόμα λόγος.. καί πολύ καλά λέει ὁ Σεβασμιότατος Μόρφου, ὅτι αὐτά τά παιδιά πού θά συνηθίσουν τίς μάσκες, σέ λίγα χρόνια θά γίνουν δαίμονες. Διότι ἡ ἐπικοινωνία γίνεται ὄχι λεκτικά. Κυρίως γίνεται μή λεκτικά. Βλέπεις τήν ἔκφραση τοῦ ἄλλου, βλέπεις τίς ρυτίδες, τούς σπασμούς στό πρόσωπο τοῦ ἄλλου, βλέπεις τό γέλιο τοῦ ἄλλου. Ὅλα αὐτά τώρα κρύβονται, καλύπτονται.
Λοιπόν, ἡ τεράστια ζημιά πού κάνουν τά ἠλεκτρονικά εἶναι πανθομολογούμενη. Καί φυσικά δέν εἶναι ἐπικοινωνία αὐτό τό πράγμα νά ἐπικοινωνεῖς μέσα ἀπό τίς μηχανές. Ἴσως τό πιό ἀθῶο εἶναι τό τηλέφωνο. Τέλος πάντων, ἀκοῦς τόν ἄλλον, τοῦ μιλᾶς, σοῦ μιλάει. Ὅλα τά ἄλλα εἶναι πολύ πιό ἀπρόσωπα καί πολύ πιό βάρβαρα, θά ἔλεγα. Καί εἰδικά γιά τά μικρά παιδιά πάρα πολλές ζημιές. Αὐτό ἔλεγα στούς γονεῖς, καί τό λέω καί τώρα, μακριά τά παιδιά ἀπό ὀθόνες, ἀπό κάθε εἴδους ὀθόνες. Εἶναι ἔγκλημα αὐτό πού κάνουν οἱ γονεῖς νά δίνουν στά παιδιά κινητά. Καί μάλιστα κινητά μέ τό διαδίκτυο μαζί, πού νά ἔχουν διαδίκτυο. Κατά ἄκρα συγκατάβαση δῶσ’ του ἕνα ἁπλό κινητό μέ πλήκτρα αὐτά τά παλιά, ἅμα θέλει νά σέ πάρει ἕνα τηλέφωνο ἄς ποῦμε, γιά νά σοῦ πεῖ ποῦ εἶναι.
Τό παιδάκι τά βλέπει ὅλα. Καί ξέρετε τί ὑπάρχει στό διαδίκτυο, ὅ,τι πιό δαιμονικό, ὅ,τι πιό διαστροφικό. Καί πρέπει νά γνωρίζετε, κι αὐτό εἶναι ἐπιστημονικό πού σᾶς λέω, ὅτι ὅ,τι βλέπουμε, τείνουμε νά τό κάνουμε, νά τό μιμηθοῦμε. Ὑπάρχουνε κάποια κύτταρα στόν πρόσθιο λοβό τοῦ ἐγκεφάλου, τά ὁποῖα λέγονται «κύτταρα καθρέφτες», τά ὁποῖα ἐνεργοποιοῦνται, ὅταν βλέπει ὁ ἄνθρωπος κάτι, ἐνεργοποιοῦνται αὐτά τά κύτταρα καί σπρώχνουν τόν ἄνθρωπο νά κάνει κι αὐτός αὐτά πού βλέπει. Γιατί νομίζετε συνέχεια μᾶς προβάλλουν τά ΜΜΕ ἀνθρώπους μέ μάσκες, παπάδες, δεσποτάδες, φωτογραφίες, ὅλο τέτοια; Γιά νά συνηθίσουμε αὐτή τήν εἰκόνα καί νά τούς μιμηθοῦμε. Δέν εἶναι τυχαῖα ὅλα αὐτά. Γιά νά ἐπιβάλλουν αὐτό πού θέλουν.
Ἐρ. : Πῶς ἑρμηνεύεται τό «μή φοβοῦ Μαριάμ»[6] τοῦ Ἀγγέλου στήν Παναγία;
Ἀπ. : Ὅταν ἐμφανίζεται ἕνας Ἄγγελος, ἕνα χαρακτηριστικό γιά νά καταλάβεις ὅτι εἶναι Ἄγγελος καί δέν εἶναι δαίμονας, γιατί καί ὁ δαίμονας «μετασχηματίζεται εἰς Ἄγγελον φωτός»[7], εἶναι ὅτι σοῦ παίρνει τόν φόβο. Ἄν δεῖτε ὅλες οἱ ἀγγελοφάνειες ἔχουν αὐτό τό στοιχεῖο, καθησυχάζουν οἱ Ἄγγελοι αὐτούς στούς ὁποίους ἐμφανίζονται. Ἔτσι καί ὁ Ἀρχάγγελος στήν Παναγία μας. Μήν φοβᾶσαι, τῆς λέει. Γιατί, ἄν δεῖς μπροστά σου ξαφνικά ἕναν Ἄγγελο, λίγο συστέλλεσαι. Δέν εἶναι συνηθισμένο πράγμα. Ἐντάξει, δέν εἶναι ἄνθρωπος… Εἶναι Ἄγγελος! Ἀμέσως σοῦ παίρνει τόν φόβο. Ἐνῶ ὁ διάβολος δέν σοῦ παίρνει τόν φόβο. Ὁ διάβολος εἶναι ὁ πιό μεγάλος τρομοκράτης, σέ θέλει φοβισμένο, σέ θέλει νά τρέμεις. Γι’ αὐτό καί τά ΜΜΕ ὑπηρετοῦν τόν πονηρό τώρα. Ἐνῶ εἶναι κάτι οὐδέτερο, εἶναι μιά ἐφεύρεση. Ἀλλά ἔχουν πέσει στά χέρια σκοτεινῶν ἀνθρώπων καί συνεχῶς μᾶς τρομοκρατοῦν. Θά πέσει μιά βροχούλα σέ λίγο καί θά σοῦ λένε, ἔρχεται τυφώνας, καιρικό φαινόμενο μέ τό τάδε ὄνομα, πάντα εἰδωλολατρικά ὀνόματα δίνουνε.. δέν εἶναι τυχαῖο κι αὐτό ἔτσι; Γιατί θέλουν νά μᾶς μυήσουνε στήν εἰδωλολατρία. Καιρικά φαινόμενα ἔκτακτα.. προσέξτε.. καί τελικά εἶναι μιά συνηθισμένη βροχούλα τοῦ φθινοπώρου! Ἀλλά σέ ἔχουνε τρομάξει. Τό ἔχουν κάνει αὐτό πού θέλουνε! Καί σέ ἔχουν ἐκεῖ στήν πρίζα, πού λέμε, νά τρέμεις..
Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ἔχεις ἕναν ὡραῖο στρατιώτη ἄς ποῦμε, δυνατό, ἔχει ἕνα πολύ καλό ὅπλο καί τό κρατάει στό χέρι του, ἀλλά τρέμει. Γιά σκέψου, ἕναν στρατιώτη πού νά ἔχει τό ὅπλο τό καλό καί νά τρέμει! Ἄχρηστος εἶναι, δέν μπορεῖ νά κάνει τίποτα! Ἔτσι μᾶς θέλουν, ἄχρηστους. Ὅταν τρέμεις, εἶσαι ἄ-Χριστος, γιά τόν Χριστό.. γιατί ὁ φόβος.. δέν τόν θέλει ὁ Χριστός τόν φόβο. Ὁ Χριστός εἶναι χαρά, εἶναι εἰρήνη. «Ἡ ἀγάπη ἔξω βάλλει τόν φόβο»[8].
Ἑπομένως, μήν ὑποκύπτουμε στήν τρομοκρατία τοῦ διαβόλου. Οἱ Ἄγγελοι καί οἱ Ἅγιοι πάντα παίρνουν τόν φόβο. Πάντοτε. Αὐτό σημαίνει «μή φοβοῦ Μαριάμ»[9]. Μήν φοβᾶσαι, μή δειλιάζεις, μή διστάζεις, μήν ἐκπλήττεσαι. Ἡσύχαζε, εἰρήνευσε, εἶμαι ἀγαθό πνεῦμα, δέν εἶμαι πονηρό πνεῦμα. Ἡ Παναγία εἶχε γνώση πνευματική. Ἤξερε τίς δαιμονικές ἀπάτες. Ἤξερε πολύ καλά! Ἦταν πολύ προχωρημένη, καί σοῦ λέει, τί εἶναι αὐτό τώρα πού βλέπω;.. μήπως εἶναι κανένας διάβολος πού θέλει νά μέ ἀπατήσει; Ἀμέσως ὁ Ἄγγελος τῆς ἀπαντάει, δέν θά σέ ἀπατήσω.. εἶμαι εἰλικρινής.. εἶμαι ἀπό τόν Θεό.
Ἐρ. : Εὑλογεῖτε, πάτερ Σάββα. Θά ἤθελα νά ρωτήσω, πῶς ἕνα παιδί πού βιώνει πολύ δύσκολες καί ὀδυνηρές καταστάσεις, εἴτε λόγω κάποιου πολέμου πού γίνεται στή χώρα του εἴτε λόγω ἐμπόλεμης κατάστασης μέσα στό σπίτι του, πού τοῦ προκαλοῦν αὐτές οἱ καταστάσεις πάρα πολύ φόβο, πῶς μπορεῖ νά ξεπεράσει αὐτόν τόν φόβο, νά τόν ὑπερβεῖ; Ἐπίσης πῶς ἕνας ἐνήλικας, πού ἔχει βιώσει τέτοιες καταστάσεις σάν παιδί, πού τοῦ ἔχουνε προκαλέσει μόνιμο φόβο καί στήν ἐνήλικη ζωή του, πῶς μπορεῖ νά ὑπερβεῖ αὐτόν τόν φόβο ἀπό τήν παιδική του ἡλικία;
Ἀπ. : «Ἐν τῷ Θεῷ ὑπερβήσομαι τεῖχος»[10]. Μέ τόν Θεό …
Ἐρ. : Συγγνώμη γιά τήν ἐρώτηση… Ἐπειδή ἀναφερθήκατε… ὑπάρχει σήμερα ἐκτός ἀπό τήν κρίση τοῦ κορωνοϊοῦ, ὑπάρχει καί ἡ ἐθνική κρίση. Μιλᾶνε γιά φοβικό σύνδρομο. Δέν θά μποροῦσε νά εἶχε μετριαστεῖ ἡ ἐλαττωματική πολιτική βούληση, ἄν θεολόγοι, ἱστορικοί, φιλόλογοι.. κάνανε ἀναρτήσεις σέ ξένες ἱστοσελίδες καί λέγανε τί σημαίνει Τουρκία καί τί σημαίνει Ἑλλάδα; Δέν θά μποροῦσε νά εἴχαμε βοηθηθεῖ καί νά εἶχε ξεπεραστεῖ αὐτό τό φοβικό σύνδρομο; Φτάσανε οἱ Τοῦρκοι καί λένε, ὅτι δέν εἴμαστε ἀπόγονοι ἀρχαίων Ἑλλήνων, γιατί δέν μιλάει κανείς γιά τήν ἱστορικότητα τῆς Ἑλλάδος. Ἐγώ εἶμαι στήν καταγωγή μισός Μικρασιάτης καί μισός Πόντιος. Τρεῖς χιλιάδες χρόνια εἴχαμε παρουσίαση στήν Μικρά Ἀσία. Ἡ Ἑλλάδα τά ἔβαλε μέ αὐτοκρατορίες.. Αὐτό ἤθελα νά πῶ.
Ἀπ. : Λοιπόν, γιά τήν πρώτη ἐρώτηση: «Ἐν τῷ Θεῷ ὑπερβήσομαι τεῖχος»[11]. Μέ τόν Θεό, λέει, ξεπερνάω τά πάντα. Μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ λοιπόν καί τό παιδάκι πού ἔχει τραυματιστεῖ, μπορεῖ νά ξεπεράσει τά παιδικά, τά βρεφικά, ἀκόμα καί τά ἐμβρυικά τραύματα, ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, μέ μιά καλή γενική ἐξομολόγηση. Αὐτό, ἔλεγε, εἶναι Θεία ψυχανάλυση. Ὅταν τό κάνεις, λές ὅλη σου τή ζωή, ὄχι μόνο ἁμαρτίες καί περιστατικά κ.λ.π. ἀπ΄ ὅ,τι θυμᾶσαι ἀπό τά μικρά σου χρόνια, ὁ ἱερέας, λέει, καί κάθε ἱερέας ἔχει αὐτή τήν δυνατότητα, σοῦ στέλνει ἀκτίνες Χάρης καί σοῦ κλείνει τά τραύματα. Μέ τήν πνευματική λοιπόν, τήν μυστηριακή ζωή, θεραπεύονται τά τραύματα.
Γιά τό δεύτερο ἐρώτημα, θά σᾶς πῶ κάτι πού διάβασα τελευταῖα καί μοῦ ἔκανε τρομερή ἐντύπωση. Εἴπατε, νά κάνουμε ἀναρτήσεις, στό διαδίκτυο ἐννοεῖται ἤ ἐφημερίδες κλπ. Ναί… περιττό νά σᾶς πῶ, νομίζω τό ξέρετε ὅλοι, ὅτι ὅλες οἱ ἐφημερίδες καί ὅλα τά ΜΜΕ ἀνήκουνε σέ περίπου ἕνδεκα πολυεθνικές, οἱ ὁποῖες ὅλες πληρώνονται ἀπό τούς ἴδιους ἀνθρώπους καί ὅλες περνᾶνε τά ἴδια μηνύματα. Δέν σᾶς κάνει ἐντύπωση, πού ὅλοι μιλᾶνε ὑπέρ τῆς ὁμοφυλοφιλίας; Δέν ὑπάρχει, τέλος πάντων, καί ἕνας νά πεῖ κατά; Δέν ὑπάρχει! Γιατί ὅλοι πληρώνονται ἀπό τό ἴδιο ἀφεντικό! Ἀπό τούς παγκοσμιοποιητές. Καί τελευταῖα διάβασα, ἡ Google, ἡ περίφημη μηχανή ἀναζήτησης, ξέρετε ὅτι εἶναι ἐλεγχόμενη; Ὅταν γράφεις μιά ἐρώτηση, δέν σημαίνει ὅτι θά πάρεις τίς ἀπαντήσεις ἀπ’ ὅλες τίς πλευρές. Θά πάρεις τίς ἀπαντήσεις μόνο ἀπό τήν πλευρά πού ἐξυπηρετεῖ τούς παγκοσμιοποιητές. Καί ἔκανα ἕνα πείραμα: ἔγραψα μία φράση, ὅτι ἡ μάσκα προκαλεῖ κακό καί βλάβη στόν ἄνθρωπο. Οὔτε μία ἀπάντηση σχετική δέν ὑπάρχει! Ὅλες οἱ ἀπαντήσεις τῆς Google εἶναι ὑπέρ τῆς μάσκας! Καταλάβατε; Κάτι λέει αὐτό.. Ὅλα τά ἄλλα τά σβήνουνε, καταλάβατε; Μᾶς περνᾶνε ὅ,τι θέλουνε. Λίγο πρέπει νά ξυπνήσουμε! Νά μήν κοιμόμαστε μέ τά τσαρούχια..
[1] Λουκ. 12, 32.
[2] Ἰωάν. 14, 21.
[3] Μάρκ. 16, 8.
[4] Ρωμ. 12, 18.
[5] Πρβλ. Ματθ. 12, 43-45.
[6] Λουκ. 1, 30.
[7] Β΄Κορ. 11, 14.
[8] Α΄Ἰωάν. 4, 18.
[9] Λουκ. 1, 30.
[10] Β΄Βασ. 22, 30.
[11] Ὅ.π.