Κελλίον Τιμίου Προδρόμου. Ι.Μ. Καρακάλλου. Ἅγιον Ὄρος
Οἱ Ἀσκητικοὶ Λόγοι τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ συνεγράφησαν στὴν Συριακὴ γλῶσσα ἀπὸ τὸν Ἅγιο Ἰσαὰκ τὸν Σύρο τὸν 6ον αἰῶνα. Τὸν 9ο αἰῶνα μεταφράσθηκαν στὰ Ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ ἀπὸ δύο μοναχοὺς τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου ἀπὸ ἀντίγραφο τοῦ πρωτοτύπου συριακοῦ χειρογράφου ποὺ ὑπῆρχε ἐκεῖ. Αὐτὸ τὸ κλασσικὸ παραδοσιακὸ ἀρχαῖο ἑλληνικὸ κείμενο τῶν Λόγων τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ, ἀφοῦ παρέμεινε στὴν Μονὴ τοῦ Ἁγίου Σάββα ὡς χειρόγραφο γιὰ αἰῶνες, ἐκδόθηκε ὡς παλαίτυπο ἀπὸ τὸν διδάσκαλο τοῦ Γένους Νικηφόρο Θεοτόκη τὸ ἔτος 1770 στὴν Λειψία, καὶ ἐπανεκδόθηκε ἀπὸ τὸν ἱερομόναχο Ἰωακεὶμ Σπετσιέρη τὸ ἔτος 1895 καὶ τὸ 1871 ἐπανεκδόθηκε σὲ δημώδη γλώσσα ἀπὸ τὸν Καλλίνικο Παντοκρατορινό. Ἀργότερα, τό παραφρασμένο αὐτό κείμενο τοῦ Καλλινίκου Παντοκρατορινοῦ ἐπανεκδόθηκε, τό 1961, ἀπό τόν ἐκδοτικό οἶκο ”Ἀστήρ”, καί τά ἔτη 1976 καί 1997 ἀπό τόν ἐκδοτικό οἶκο Ρηγοπούλου – ἡ τελευταία του ἔκδοσις ἔγινε τό 2011 – μέ τίτλο: «Τά Εὑρεθέντα Ἀσκητικὰ τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἰσαάκ, Ἐπισκόπου Νινευΐ, τοῦ Σύρου». Τό ἔτος 1991, ἐξεδόθησαν στήν Θεσσαλονίκη οἱ Λόγοι τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ, σέ τρεῖς τόμους, ἀπό τίς Πατερικές Ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς» συνοδευόμενοι ἀπὸ μετάφραση στὴν Νεοελληνική. Τό ἔτος 2012, ἡ Ἱ. Μ. Ἰβήρων τοῦ Ἁγίου Ὄρους προέβη σέ κριτική ἔκδοσι τῶν Ἀσκητικῶν Λόγων τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου. Ὁ λογιώτατος Ἱερομόναχος Βενέδικτος τῆς συνοδείας τοῦ Ἱεροῦ Κελλίου τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος τῆς Νέας Σκήτης τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀπέδωσε στήν καθομιλουμένη Νεοελληνική γλῶσσα τό ἀνωτέρω ἀναφερθέν κείμενο τοῦ ἱεροδιδασκάλου Καλλινίκου Παντοκρατορινοῦ, καί τό ἐξέδωσε τόν Μάϊο τοῦ ἔτους 2018 μέ τίτλο «ΑΒΒΑ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ – ΛΟΓΟΙ ΑΣΚΗΤΙΚΟΙ».
Ἐκτὸς τώρα ἀπὸ αὐτὸ τὸ παραδοσιακὸ ἑλληνικὸ κείμενο τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ ποὺ ἀναφέραμε, ἐμεῖς ἐπεξεργασθήκαμε τὸ ἀρχαῖο ἑλληνικὸ κείμενο ποὺ ἐξέδωσε ὁ Νικηφόρος Θεοτόκης τὸ ἔτος 1770, καὶ τὸ ἀναδιατάξαμε κατὰ θέματα. Τὸ ἀναδιατεταγμένο κατὰ θέματα ἀρχαῖο ἑλληνικὸ αὐτὸ κείμενο, ἐκδώσαμε τὸ ἔτος 2022, καὶ εἶναι σήμερα διαθέσιμο, εἴτε σὲ ἠλεκτρονικὴ μορφή, ὡς pdf, εἴτε ὡς τυπωμένο βιβλίο, μέσα ἀπὸ τὴν διεύθυνση καὶ τοὺς συνδέσμους ποὺ παρατίθενται στὸ ἱστολόγιο ποὺ ἔχει δημιουργηθῆ γιὰ τὴν προβολὴ αὐτῶν τῶν Ἀσκητικῶν Λόγων τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ (ta2bibliamou.blogspot.com).
Ἐπὶ πλέον, αὐτὸ τὸ ἀρχαῖο ἀναδιατεταγμένο ἑλληνικὸ κείμενο τὸ ἀποδώσαμε φωνητικά, στὴν καθομιλουμένη, ὥστε νὰ γίνει προσιτὸ σὲ ὅσους δυσκολεύονται νὰ τὸ κατανοήσουν. Αὐτὴ ἡ φωνητικὴ ἀπόδοσις τοῦ ἀρχαίου ἀναδιατεταγμένου κειμένου στὴν καθομιλουμένη, εἶναι διαθέσιμη στοὺς ἐνδιαφερομένους, εἴτε σὲ μορφὴ mp3, εἴτε σὲ μορφὴ mp4 (βίντεο), ἀπὸ συνδέσμους ποὺ παρατίθενται στὸ ἴδιο ὡς ἄνω ἱστολόγιο.
Αὐτὴν τὴν περίοδο, ἐπεξεργαζόμεθα τὸ ἀρχαῖο ἀναδιατεταγμένο ἑλληνικὸ κείμενο καὶ τὸ ἀποδίδομε γραπτῶς στὴν Νεοελληνική, σὲ πολυτονικὴ γραφή. Ἡ νεοελληνικὴ ἀπόδοσις θὰ περιέχῃ τρεῖς τόμους. Ἤδη, ἔχει τελειώσει ἡ νεοελληνικὴ ἀπόδοσις τοῦ Α´ Τόμου, τὸν ὁποῖο μπορεῖ νὰ κατεβάσῃ κάποιος στὸν ὑπολογιστή του, σὲ μορφὴ pdf, ἀπὸ τὸν παρακάτω σύνδεσμο.
Ἄν κάποιος θέλῃ νὰ ἀποκτήσῃ αὐτὸν τὸν Α´ Τόμο σὲ μορφὴ βιβλίου, μεγέθους 15Χ23 ἑκατοστῶν, μπορεῖ νὰ τὸν παραγγείλῃ ἀπὸ τὸν παρακάτω σύνδεσμο:
Ὅσο περισσότερο μελετᾶ κάποιος τὸν Ἀββᾶ Ἰσαὰκ καὶ ἀνεβαίνει τὰ πνευματικὰ σκαλοπάτια του, τόσο περισσότερο συνειδητοποιεῖ τὴν πνευματική του φτώχεια, δηλαδὴ τὴν ἀπόστασή του ἀπὸ τὰ μέτρα τῶν ἁγίων, καὶ πόσο ἀπέχει ἀπὸ τὴν τελειότητα τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς ἀγάπης. Καὶ μάλιστα, ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ τοῦ δίνει τὴν δυνατότητα νὰ φθάσει, ἐὰν τὸ ἐπιθυμεῖ, αὐτὴν τὴν τελειότητα, συνεργούσης τῆς Χάριτος.
Ἀλλὰ ἐδῶ πρέπει νὰ ἐπισημάνωμε καὶ τὸ ἑξῆς:
Ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ ἀποκαλύπτει στὸν ἀναγνώστη τὴν πλήρη ἀλήθεια περὶ τοῦ πῶς ὁ Θεὸς κινεῖται γιὰ νὰ σώσει τὸν ἄνθρωπο. Τονίζει, ὅτι ὁ Θεὸς κινεῖται ὅπως ἕνας πατέρας, ὁ ὁποῖος ἀγαπᾶ καὶ παιδαγωγεῖ τὸν γυιό του, ὄχι μόνο γιὰ νὰ τὸν προφυλάξει ἀπὸ τοὺς κινδύνους τῆς ζωῆς, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ τὸν ἐκπαιδεύσει πνευματικὰ καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσει σὲ πνευματικὴ τελειότητα. Καὶ ἐπισημαίνει, ὅτι ὁ Θεός, ἐνῶ γενικὰ εἶναι ἐλεήμων, φιλάνθρωπος καὶ φιλεύσπλαγχνος πρὸς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἀπέναντι ὅμως στὰ δικά Του παιδιά, στοὺς ἐκλεκτούς Του, ἐνῶ προνοεῖ σὲ ὅλα γιὰ τὴν βιολογικὴ καὶ πνευματική τους ἐπιβίωση, ταυτόχρονα ἐπιθυμεῖ νὰ ἀκολουθοῦν πάντα τὴν στενὴ καὶ τεθλιμμένη ὁδό, γιὰ νὰ τοὺς ἐξασφαλίζει τὴν πνευματική τους πρόοδο καὶ νὰ τοὺς ἀξιώσει τῆς μετοχῆς στὴν Βασιλεία Του. Δηλαδή, ἐπιθυμεῖ αὐτοὶ νὰ ζοῦν συνεχῶς μέσα σὲ θλίψη, μὲ μικρὲς μόνο ἀνάπαυλες ἀνέσεως. Αὐτὸ εἶναι ἐξ ἄλλου καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου, τὸ ὁποῖο εἶναι τελείως ἀντίθετο μὲ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ὁ ὁποῖος θέλει καὶ ἐπιδιώκει οἱ ἄνθρωποι νὰ ζοῦν συνεχῶς μέσα σὲ ἀνέσεις καὶ νὰ ἀποφεύγουν τὶς δυσκολίες καὶ τὶς θλίψεις.
Αὐτὸ ἀκριβῶς τονίζει καὶ ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ, ὁ ὁποῖος ἀποκαλύπτει ἀπερίφραστα τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ τοὺς δούλους Του. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἐμεῖς συνιστοῦμε, εἶναι ἀπαραίτητο θὰ λέγαμε, πρὶν κάποιος ἀποφασίσει νὰ ἀκολουθήσει τὴν στενὴ καὶ γεμάτη θλίψεις ὁδὸ τοῦ Θεοῦ, νὰ μελετήσει μὲ προσοχὴ τὸν Ἀββᾶ Ἰσαάκ, καὶ μετὰ νὰ πάρει τὶς ἀποφάσεις του.
Αὐτὸς εἶναι ὁ Ἀββᾶ Ἰσαάκ. Εἶναι ἕνας πλήρης ὁδηγὸς αὐτογνωσίας καὶ ἕνας πλήρης ὁδηγὸς γιὰ κάθε ἄνθρωπο ποὺ θέλει νὰ μεταβεῖ ἀπὸ τὴν γῆ στὸν οὐρανό, ἀπὸ ἐδῶ στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Παίρνει τὸν πεσμένο ἄνθρωπο, ποὺ θέλει ὅμως ἀπὸ αὐτὴν τὴν ζωὴ νὰ εἰσέλθει στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸν ἀνεβάζει στὸ ὄρος Θαβώρ, ἐφ᾽ ὅσον βέβαια αὐτὸς ἐφαρμόσει τὰ ὅσα λέει ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ καὶ συνεργήσει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
Ἀλλὰ ὁ κάθε ἀναγνώστης ἤ ἀκροατὴς τῶν λόγων τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ θὰ πρέπει νὰ γνωρίζει καὶ νὰ ἐμπεδώσει, πρᾶγμα ποὺ γνωρίζει ὁ κάθε μοναχός, ὅτι ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ μπορεῖ μὲν νὰ μελετηθεῖ ἐλεύθερα ἀπὸ ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο, δὲν ἐφαρμόζεται ὅμως χωρὶς καθοδήγηση πνευματικοῦ πατρὸς ἢ Γέροντος. Καὶ τοῦτο, διότι ὁ ἀρχάριος στὴν πνευματικὴ ζωὴ δὲν ἔχει οὔτε τὴν ἐμπειρία, οὔτε τὴν διάκριση νὰ ἐφαρμόσει ὅσα λέει ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ μὲ τρόπο ποὺ νὰ ἀποκομίζει πάντοτε ὠφέλεια. Γι’ αὐτὸ χρειάζεται ὁ λαϊκὸς νὰ ἔχει εὐλογία, δηλαδὴ ἄδεια, καὶ καθοδήγηση ἀπὸ ἔμπειρο καὶ διακριτικὸ πνευματικὸ πατέρα, ὅταν θελήσει νὰ ἐφαρμόσει τοὺς λόγους τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ στὴν προσωπικὴ του ζωή.
Καὶ τοῦτο συμβαίνει, διότι ὁ Ἀββᾶς Ἰσαὰκ ἀπευθύνεται κατὰ κύριον λόγον σὲ ἡσυχαστὲς μοναχούς, ἢ σὲ ἐκείνους ποὺ ποθοῦν τὴν ζωὴ τῆς ἡσυχίας, ὅπως ἀκριβῶς ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος ἀπευθύνεται σὲ κοινοβιάτες μοναχούς. Καὶ ὅταν λέμε ”ζωὴ τῆς ἡσυχίας”, δὲν ἐννοοῦμε τὴν ζωὴ ποὺ εἶναι ἀπηλλαγμένη ἀπὸ θορύβους καὶ ἀπὸ μέριμνες μόνο, ἀλλὰ ἐννοοῦμε τὴν ζωὴ τῆς προσευχῆς, τὴν ζωὴ κατὰ τὴν ὁποία ἐφαρμόζεται ἡ πρακτικὴ τοῦ Ἡσυχασμοῦ, δηλαδὴ τῆς παραδόσεως τοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανικοῦ τρόπου ἀσκήσεως. Δηλαδή, τὸ κείμενο τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ εἶναι τὸ Εὐαγγέλιο ἐφαρμοσμένο στὴν πράξη μόνο στὴν περίπτωση τοῦ ἡσυχαστοῦ μοναχοῦ, δηλαδὴ ἐκείνου ποὺ θὰ ἐπιλέξει νὰ ἐφαρμόσει τὸ Εὐαγγέλιο στὴν ἔρημο.
Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ὑπάρχει κατατεθειμένος στὴν Ἐκκλησία ἕνας ἀντίστοιχος συστηματικὸς ὁδηγὸς καθάρσεως καὶ ἁγιασμοῦ γιὰ λαϊκούς, οἱ Ἀσκητικοὶ Λόγοι τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ, ὅπως καὶ ἡ Κλίμακα τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, θὰ μποροῦσαν νὰ χρησιμεύσουν σὰν ἕνας τέτοιος ὁδηγὸς καὶ σὲ ἕναν λαϊκό, ὁ ὁποῖος ἐπιθυμεῖ νὰ ἐφαρμόσει τὸ Εὐαγγέλιο στὴν ζωή του, ἐφ᾽ ὅσον ὅμως, ὅπως εἴπαμε, ἔχει λάβει τὴν εὐλογία καὶ ἔχει ἐξασφαλίσει τὴν καθοδήγηση ἔμπειρου καὶ διακριτικοῦ πνευματικοῦ πατέρα.
Σημειώνομε ἐπίσης, ὅτι ἡ ἀπόδοσις τοῦ ἀρχαίου κειμένου στὴν Νεοελληνικὴ ποὺ θὰ ἀκολουθήσει δὲν περιέχει τὴν Εἰσαγωγὴ ποὺ περιέχει τὸ ἀρχαῖο ἀναδιατεταγμένο κείμενο, καὶ κατὰ μείζονα λόγο δὲν περιέχει οὔτε τὸν Ὑπομνηματισμὸ τοῦ ἀρχαίου κειμένου, ποὺ ἔχει τεθεῖ στὸ τέλος του, καὶ ποὺ περιέχει ρήσεις καὶ ἄλλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας στὰ θέματα μὲ τὰ ὁποῖα ἐνασχολεῖται ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ. Στὸ τέλος αὐτοῦ τοῦ νεοελληνικοῦ κειμένου παραθέτομε καὶ τὸ ἀρχαῖο ἀναδιατεταγμένο κείμενο, πρὸς ἀντιπαραβολή, γιὰ ὅσους ἐπιθυμοῦν νὰ ἀνατρέχουν καὶ σὲ αὐτό.
Τέλος, ἐκ τῶν προτέρων ζητοῦμε τὴν συγγνώμη τῶν ἀναγνωστῶν γιὰ τὰ ὅποια λάθη μας, ποὺ ἀσφαλῶς θὰ ὑπάρχουν, κυρίως στήν ἀπόδοσι τῶν νοημάτων τοῦ κειμένου, καὶ διατελοῦμε μετ᾽ εὐγνωμοσύνης πρὸς ὅλους τοὺς εὐλαβεῖς ἀναγνῶστες, οἱ ὁποῖοι θὰ λάβουν τὸν κόπο, διὰ τῆς καλοπροαιρέτου κριτικῆς των, νὰ μᾶς τὰ ὑποδείξουν, καὶ τοὺς ὁποίους παρακαλοῦμε νὰ εὔχωνται γιὰ τὴν εὐτέλειά μας, νὰ μᾶς φωτίσει καὶ ἐλεήσει ὁ Θεός, ἐπειδὴ ἀπετολμήσαμε κάτι ἐπάνω ἀπὸ τὶς δυνάμεις μας.
Δαμασκηνός μοναχός Ἁγιορείτης
https://alopsis.gr/τα-ευρεθέντα-ασκητικά-του-οσίου-ισα-2/