Πολλοὶ οἱ ὑπερήφανοι, λίγοι οἱ ταπεινοί
Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση
Στὴν κοινωνία συναντοῦμε σὲ κάθε βῆμα μας ὑπερήφανους ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν μεγάλη ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό τους καὶ ἐκτιμοῦν μὲ ὑπερβολικὸ τρόπο τὰ ἔργα τους, ποὺ συνήθως εἶναι ἄδικα καὶ ἁμαρτωλά. Εἶναι ἄνθρωποι ποὺ δὲν μποροῦν νὰ ξεπεράσουν τὰ ὀχυρά τοῦ ἐγωισμοῦ τους, γιὰ νὰ δοῦν εὐρύτερα τὴ ζωὴ καὶ τοὺς συνανθρώπους τους.
Ἀντίθετα, δύσκολα συναντοῦμε ταπεινοὺς ἀνθρώπους μὲ ὀρθὴ ἐκτίμηση τῶν ἱκανοτήτων τους καὶ μὲ μικρὴ ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό τους. Εἶναι συνεργάσιμοι, ἀνεκτικοί, ἐξυπηρετικοὶ καὶ κινοῦνται πάντα μὲ γνώμονα τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, παρὰ τὶς ἀδυναμίες τους, οἱ ὁποῖες κάποτε τοὺς ὁδηγοῦν σὲ ἀποφάσεις καὶ ἐπιλογὲς μὴ θεοφιλεῖς. Ὡστόσο δὲν δυσκολεύονται νὰ ἀναθεωρήσουν, νὰ διορθώσουν τὰ λάθη τους καὶ νὰ μετανοήσουν.
Αὐτὸ δὲν συμβαίνει μὲ τοὺς ὑπερήφανους, οἱ ὁποῖοι δὲν ἔχουν ἴχνος ἀρετῆς καὶ ταπεινοφροσύνης. Δὲν συναισθάνονται τὶς ἁμαρτωλές τους πράξεις. Ἐπιμένουν στὴν πρόκληση, μιλοῦν δημοσίως γι’ αὐτὲς καὶ θέλουν νὰ δεχθοῦμε ὅτι εἶναι σπουδαῖα «κατορθώματα», ποὺ δὲν συναντοῦμε συχνὰ στὴν κοινωνία!
Ὁ ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε ὅτι «μπορεῖ κάποιος νὰ μιλᾶ γιὰ τὶς ἁμαρτίες του καὶ νὰ εἶναι ὑπερήφανος καὶ ἄλλος νὰ μιλᾶ γιὰ τὶς ἀρετές του καὶ νὰ εἶναι ταπεινός».
Ὁ ὑπερήφανος ἂν ἐνεργοῦσε ὀρθά, ἔπρεπε νὰ ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια καὶ στοχαζόμενος λίγο τὶς ἀδυναμίες του, θὰ διαπίστωνε ὅτι ἡ ἰδέα του ὅτι εἶναι μεγάλος δὲν ἔχει καμιὰ σχέση μὲ τὴν πραγματικότητα.
Ὁ ταπεινὸς ὅμως καὶ ὅταν χρειαστεῖ νὰ μιλήσει γιὰ τὶς ἀρετές του, παραμένει στὸ ταπεινὸ φρόνημα καὶ συνεχίζει νὰ ζεῖ μὲ ὁδηγὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ εἶναι προσιτὸς στοὺς ἄλλους. Γνωρίζει ὅτι ἡ ταπείνωση εἶναι ἡ βάση τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Δίχως αὐτή, ὅ,τι ἄλλο νὰ πετύχει ὁ ἄνθρωπος ἔχει σχετικὴ ἀξία.
Ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος ἀναφέρει σχετικά: «θεμέλιο τῆς δικῆς μας, τῆς χριστιανικῆς πνευματικῆς ζωῆς, εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη. Κι ἂν ἀκόμη οἰκοδομήσεις πρὶν ἀπ’ αὐτὴ ἄπειρα, εἴτε ἐλεημοσύνη, εἴτε προσευχές, εἴτε νηστεία, εἴτε ὅλες τὶς ἀρετές, ἂν δὲν θέσεις πρῶτα αὐτὴ ὡς θεμέλιο, ὅλα θὰ πέσουν κάτω εὔκολα, ἀκόμη καὶ ἡ σωφροσύνη καὶ ἡ παρθενία καὶ ἡ περιφρόνηση τῶν χρημάτων καὶ ὁ,τιδήποτε ἄλλο ἀναφέρεις, ὅλα εἶναι ἀκάθαρτα καὶ μολυσμένα καὶ σιχαμερά, ὅταν ἀπουσιάζει ἡ ταπεινοφροσύνη».
Στὴν ἐποχή μας, ποὺ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κρατοῦν τὸ κινητό τους στὸ χέρι καὶ φωτογραφίζονται καὶ ἐπιδιώκουν τὴν προβολή, πόση ταπείνωση ὑπάρχει; Ἀκόμη καὶ ἀσήμαντες λεπτομέρειες ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ τὶς δραστηριότητές τους, τὶς κάνουν γνωστὲς καὶ χαίρονται οἱ δυστυχεῖς, γιατί ὅλος ὁ κόσμος θὰ τὶς δεῖ καὶ θὰ τοὺς θαυμάσει! Καὶ ἂς ὑποθέσουμε ὅτι γίνεται αὐτὸ, ποιὸ τὸ πνευματικὸ ὄφελος; Νὰ σὲ θαυμάσουν οἱ ἄλλοι, νὰ σὲ ἐπαινέσουν, τὴν ὥρα ποὺ εἶσαι ἠθικὸ ἐρείπιο καὶ καὶ ἀδειανὸς ἀπὸ κάθε ἀρετή; Καὶ ὅμως οἱ σημερινοὶ ἄνθρωποι «τρελλαίνονται» γι’ αὐτό!…
https://aktines.blogspot.com/2024/09/blog-post_857.html