ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ

Ἀριθμ. Πρωτ. 953

Ἐντιμότατε κ. Νικόλαε,

Καθολικέ Ἀρχιεπίσκοπε Νάξου, Τήνου, Ἄνδρου καί Μυκόνου

Χαίρετε καί ὑγιαίνετε!

1. Ἔλαβα τήν ἐπιστολή Σας, ἀπάντηση σέ ἰδική μου. Ἡ ἐπιστολή Σας μέ βρῆκε σέ μία ἀγωνία γιά ἕνα ἑρμηνευτικό ἔργο σέ ἕνα ἕκαστο βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς κεχωρισμένο, πού θέλω νά παρουσιάσω μέ τήν νέα χρονιά, καί γι᾽ αὐτό ἀργοπόρησα νά σᾶς ἀπαντήσω. Μέ πονάει, πραγματικά, τό ὅτι πολλοί ἀδελφοί μου χριστιανοί δέν γνωρίζουν ἑρμηνευτικῶς τήν Ἁγία Γραφή καί πιστεύω ὅτι, ὅταν ἀπουσιάζει ἡ βιβλική θεολογία, μέ τήν πατερική της ἑρμηνεία, τότε χωλαίνει καί ἡ πνευματική ζωή. Ἡ ὀρθόδοξη θεολογία μας, Ἐντιμότατε, ἔχει ὡς δόγμα τήν ἀλήθεια ὅτι: «Ὁ θεολόγος γεννᾶται στίς Γραφές, ὅπως αὐτές τίς ἑρμήνευσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες»! Πιστός ἐγώ, ὡς ὀρθόδοξος Ἀρχιερεύς, στήν βάση αὐτή, στήν προηγούμενή μου ἐπιστολή ὅ,τι σᾶς ἔγραψα τό ἐστήριζα σέ ἁγιογραφικά καί πατερικά χωρία. Σᾶς ζητῶ συγγνώμη γι᾽ αὐτό πού θά Σᾶς πῶ τώρα, Ἐντιμότατε, ἀλλά εἶδα ὅτι ἡ δική σας ἀπαντητική ἐπιστολή πρός ἐμέ ἦταν γυμνή ἀπό βιβλική καί πατερική θεολογία.Ἄν θά ἤθελα νά τήν χαρακτηρίσω, θά ἔλεγα ὅτι ἡ ἐπιστολή Σας περιέχει ἀοριστολογίες, γενικολογίες καί ἀγαπητισμούς. Δέν μοῦ ἀπαντᾶτε σέ σπουδαία θεολογικά θέματα, τά ὁποῖα Σᾶς ἔθιγα.

2. Εἴχατε ὅμως στήν ἐπιστολή σας κάποια γενική ἀναφορά στήν Ἁγία Γραφή, στήν πορεία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μέ τούς δύο μαθητές Του πρός Ἐμμαούς, γράφοντας ὅτι ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι καί ἐσεῖς οἱ Παπικοί «εἴμαστε οἱ σημερινοί μαθητές τοῦ Χριστοῦ, πού βαδίζουμε μέ συνοδοιπόρο τόν συναναστημένο Χριστό, πού μᾶς ἑρμηνεύει τίς Γραφές… ὁδηγώντας μας στό κοινό ποτήριο στήν σύγχρονη Ἐμμαούς, πού εἶναι ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία». Μή ζῆτε μέ αὐτό τό ὄνειρο, Ἐντιμότατε! Ἄν πρῶτα σεῖς οἱ Παπικοί δέν ἀπαρνηθεῖτε τίς πλάνες Σας καί δέν ἐπανέλθετε μέ μετάνοια στήν μάνδρα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀπό τήν ὁποία, ὡς πλανεμένα πρόβατα, ἐφύγατε, δέν πρόκειται νά ἔχουμε κοινό Ποτήριο. Καταλάβατέ το, ἐπί τέλους! Σεῖς ἐφύγατε ἀπό τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί, διά τῶν διαλόγων πού κάνουμε μαζί Σας, Σᾶς καλοῦμε νά ἐπανέλθετε. Τότε, καί μόνο τότε, θά ἔχουμε κοινωνία μαζί Σας, τότε θά εἴμεθα «ἀδελφοί» μέ τήν ἐκκλησιολογική ἔννοια τῆς λέξεως. Ἀλλά κάτι ἄλλο θέλω νά πῶ ἐδῶ. Στήν πορεία ἐκείνη τοῦ Χριστοῦ πρός Ἐμμαούς, στήν ὁποίαν ἀναφέρεστε, ὁ Χριστός ἔκανε χριστολογική ἑρμηνεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης στούς δύο μαθητές Του. Τό κείμενο λέγει: «Ἀρξάμενος ἀπό Μωυσέως καί ἀπό πάντων τῶν προφητῶν ἡρμήνευεν ἐν πάσαις ταῖς Γραφαῖς τά περί ἑαυτοῦ» (Λουκ. 24,27). Καί ὡς «Γραφάς» ἐννοεῖ βέβαια τήν Παλαιά Διαθήκη. Στήν προηγούμενή μου ἐπιστολή Σᾶς ἔγραψα γιά τήν λανθασμένη ἑρμηνεία πού ἔχετε Σεῖς οἱ Παπικοί περί τοῦ «Ἀγγέλου τοῦ Κυρίου» (Ἑβρ. «Μαλ᾽άχ Γιαχβέ») στήν Παλαιά Διαθήκη. Κατά τήν πατερική ἑρμηνεία, ὅπως Σᾶς ἔγραψα στήν προηγούμενή μου ἐπιστολή, πρόκειται ὄχι περί κτιστοῦ ἀγγέλου, ὅπως ἑρμηνεύετε Σεῖς, ἀλλά περί τοῦ ἀκτίστου Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἐνεφανίζετο σέ δίκαια πρόσωπα ὡς Ἄγγελος Θεοῦ καί πρίν ἀκόμη ἀπό τήν γέννησή Του. Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι, οἱ ὁποῖοι δεχόμεθα αὐτήν τήν πατερική ἑρμηνεία, ἔχουμε νά παρουσιάσουμε πολλές προφητεῖες περί τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στήν Πεντάτευχο (αὐτό εἶναι τό «ἀπό Μωυσέως…», πού λέγει τό κείμενο), γιατί ὑπάρχουν σ᾽ αὐτήν πολλές ἐμφανίσεις τοῦ Ἀγγέλου τοῦ Κυρίου. Προσέχετε! Πρῶτα ὁ ἀναστημένος Χριστός ἔκανε τήν σωστή ἑρμηνεία τῶν Γραφῶν στούς μαθητές Του καί ἔπειτα τούς ὁδήγησε στό Ποτήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Σεῖς οἱ Παπικοί, ἀφοῦ δέν ἔχετε τήν σωστή ἑρμηνεία τῶν Γραφῶν, σ᾽ αὐτό μάλιστα τό πολύ σημαντικό δόγμα, γιά τό ὁποῖο μίλησε ὁ ἀναστημένος Χριστός κατά τήν πορεία Του πρός τούς Ἐμμαούς, περί τοῦ Ἀγγέλου τοῦ Κυρίου στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀφοῦ δέν ἑρμηνεύετε σωστά τήν Γραφή, πῶς θέλετε νά κοινωνήσουμε μαζί Σας ἀπό τό Ποτήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας; Λυπᾶμαι, Ἐντιμότατε, γιατί αὐτή ἡ μόνη ἁγιογραφική περικοπή, πού χρησιμοποιήσατε στήν ἐπιστολή Σας, Σᾶς ἦλθε ἐναντίον Σας καί κατακεφαλῆς!

3. Στήν ἐπιστολή Σας, θέλοντας νά μοῦ ἀποδείξετε ὅτι εἴμεθα ἀδελφοί μέ τήν στενή ἐκκλησιολογική ἔννοια, δέν καταφεύγετε στήν ἔρευνα, γιά νά μοῦ ἀπαντήσετε, ἀνατρέποντας – ἐάν μπορεῖτε – τά τόσα ἁγιογραφικά καί πατερικά χωρία πού Σᾶς παρέθεσα ἐγώ στήν προηγούμενή μου ἐπιστολή, ἀλλά θέλοντας, λέγω, νά μοῦ ὁμιλήσετε γιά ἑνότητα καί ἀγαπητισμό, μοῦ παρεμβάλλετε ἀπότομα τόν μακαριστό Οἰκουμενικό Πατριάρχη Ἀθηναγόρα «τοῦ ὁποίου – γράφετε – τήν προσωπικότητα ὅλοι γνωρίζουμε καί ἀναγνωρίζουμε»! Τί εἶναι αὐτό πάλι πού μοῦ γράφετε, Ἐντιμότατε; Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι στά σοβαρά θέματα, ὅπως εἶναι τό θέμα τῆς ἑνότητός μας μέ τούς Παπικούς, καταφεύγουμε στό τί εἶπαν καί τί ἔπραξαν οἱ κεκηρυγμένοι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας καί ὄχι στό τί εἶπε ὁ τάδε Ἐπίσκοπος ἤ ὁ τάδε Πατριάρχης. Κεκηρυγμένοι ἅγιοι τῆς Ἐκκησίας μας, γιά τό θέμα τῆς μεταξύ μας σχέσεως, μεταξύ τῶν ἄλλων πολλῶν ἁγίων πατέρων, εἶναι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός. Σ᾽ αὐτούς θά καταφύγω ἐγώ ὁ Ἐπίσκοπος γιά νά μαθητευθῶ τί πρέπει νά φρονῶ καί πῶς πρέπει νά φέρομαι πρός τούς Παπικούς. Καί αὐτοί οἱ ἅγιοι σέ πάρα-πάρα πολλά χωρία τῶν ἔργων τους, σέ πάμπολλες περικοπές, Σᾶς ὀνομάζουν «αἱρετικούς». Ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας – συγχωρεμένη ἄς εἶναι ἡ ψυχή του – δέν ἔχει κηρυχθεῖ ἅγιος ἀπό τήν Ἐκκλησία μας, ἐνῶ ὁ ἀντιπαπικός ἱερεύς-ἀρχιμανδρίτης πατήρ Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχθηκε ἅγιος. Σωστά δέν τά λέγω, Ἐντιμότατε; Τήν ἀρχιερατική μου συνείδηση τήν βεβαιώνει τούτη τήν ὥρα ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὅτι καλά τά λέγω! Σέ ἡμᾶς τούς Ὀρθοδόξους, κ. Νικόλαε, κάνει πολύ μεγάλη ἐντύπωση τό ἑξῆς: Ὁ Θεός κανένα φιλοπαπικό δέν ἀνέδειξε καί δέν ἐμαρτύρησε ὡς ἅγιο μέ μοσχοβόλημα τῶν λειψάνων του καί μέ θαύματα. Ἀντίθετα, ἔχουμε πλειάδα θαυματουργῶν ἁγίων, οἱ ὁποῖοι στά βιβλία τους καλοῦν Σᾶς τούς Παπικούς «αἱρετικούς» καί ἀντέστησαν δυναμικά στήν ἕνωσή μας μαζί Σας. Αὐτό σέ μᾶς τούς Ὀρθοδόξους λέγει πολλά. Λέγει ὅτι ὁ Θεός δέν συνευδοκεῖ μέ τούς Παπικούς καί δέν πρέπει λοιπόν νά ἑνωθοῦμε μαζί τους, ἄν πρῶτα αὐτοί δέν ἀπαρνηθοῦν τίς πλάνες τους.

Ὥστε λοιπόν, Ἐντιμότατε, μή μέ παραπέμπετε στό τί εἶπε καί ἔπραξε ὁ πατριάρχης Ἀθηναγόρας. Ἡ Ἐκκλησία στήν ὁποία ἀνήκω, ἡ ὁποία εἶναι ἡ «Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία», ἡ Μάνα μου αὐτή Ἐκκλησία, λέγω, δέν ἔχει ἀνακηρύξει τόν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα ὡς ἅγιο, ὥστε ὁ βίος του νά γίνει σέ μένα τόν Ἐπίσκοπο κανών. Ἐπειδή δέ ὁ λόγος τό ἔφερε – τόν φέρατε – Σᾶς λέγω ὅτι ὁ πατριάρχης Ἀθηναγόρας κάνοντας βήματα πρός Σᾶς γιά ἕνωση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ τούς Παπικούς, αὐτό τό μόνο πού πέτυχε ἦταν νά διχάσει τούς Ὀρθοδόξους. Γι᾽ αὐτό καί ἐξήγειρε ἐκκλησιαστικούς ἄνδρας, «δεδιδαγμένους εἰς πόλεμον» (Ἆσμ. 3,8), νά δώσουν θαυμαστή μαρτυρία πίστεως. Ὁ μέν ἀγωνιστής τῶν πατρώων Μητροπολίτης Φλωρίνης πατήρ Αὐγουστῖνος, ἐμός πνευματικός πατήρ καί διδάσκαλος, διέκοψε τό μνημόσυνο τοῦ Πατριάρχου, ὁ δέ ἄλλος σοφός κανονολόγος πατήρ Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος ἔγραψε μέ τήν ἰσχυρή του θεολογική γραφίδα ἐκτενῆ ἐπιστολή πρός τόν Πατριάρχη, τόν ὁποῖο παρουσιάζει ὡς ἐκπεσόντα γιά τά φιλοπαπικά του φρονήματα καί βήματα. Ἡ ἐπιστολή αὐτή τοῦ ἀειμνήστου πατρός πρέπει νά καταχωρηθεῖ στά πατερικά κείμενα ὡς ὁμολογιακό καί ἀγωνιστικό κείμενο πίστεως. Σᾶς παραθέτω περικοπήν τινα ἀπό τήν ἐπιστολή αὐτή. Γράφει πρός τόν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα ὁ μακαριστός Γέροντας ἐλέγχοντάς τον γιά τά φιλοπαπικά του βήματα:

«Παναγιώτατε, προχωρήσατε ἤδη πολύ… Ἡ ὑπομονή χιλιάδων εὐσεβῶν ψυχῶν, κληρικῶν καί λαϊκῶν, συνεχῶς ἐξαντλεῖται… Μή θέλετε νά δημιουργήσετε σχίσματα καί διαιρέσεις στήν Ἐκκλησία. Προσπαθεῖτε νά ἑνώσετε τά διεστῶτα καί τό μόνο τό ὁποῖον θά κατορθώσετε, θά εἶναι νά διασπάσετε τά ἑνωμένα καί νά δημιουργήσετε ρήγματα εἰς ἐδάφη, τά ὁποῖα μέχρι σήμερα εἶναι στερεά καί συμπαγῆ. Σύνετε καί συνέλθετε! Ἀλλά φεῦ! Διανύσατε πολλήν ὁδόν. Εἴθε, εἴθε Αὐτός ὁ ὁποῖος κάποτε παλαιά “ἔστησε τόν ἥλιον κατά Γαβαών καί τήν σελήνην κατά φάραγγα Αἰλών”, νά δευτερώσει τό θαῦμα … καί νά διανοίξει τούς ὀφθαλμούς σας, διά νά ἴδητε, νά κατανοήσετε καί νά ἐπιστρέψετε.

……………………………………………………………………………..

Μυριάκις προτιμότερον, Παναγιώτατε, νά ἐκριζωθεῖ ὁ ἱστορικός θρόνος τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί νά μεταφυτευθεῖ εἰς κάποιαν ἔρημον νησίδα τοῦ πελάγους, ἀκόμη δέ καί νά καταποντισθεῖ εἰς τά βάθη τοῦ Βοσπόρου, παρά νά ἐπιχειρηθεῖ ἔστω καί ἡ ἐλαχίστη παρέκκλιση ἀπό τήν χρυσῆ γραμμή τῶν Πατέρων, οἱ ὁποῖοι ὁμοφώνως λέγουν: “Δέν χωρεῖ συγκατάβασις εἰς τά θέματα τῆς πίστεως”».¹

4. Βλέπετε, κ. Νικόλαε, ἀπό τίς δύο μόνο παραπάνω περικοπές, βλέπετε πόσο ἐλεύθερα ἐκφραζόμαστε ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι; Βλέπετε στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας πόσο ἐλεύθερα καί ἄφοβα καί δυναμικά ἐκφράζεται ἕνας παπάς καί σ᾽ Αὐτόν ἀκόμη τόν Πατριάρχη; Καί ξέρετε γιατί; Θά σᾶς το πῶ ξεκάθαρα: Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι δέν ἔχουμε «πρωτεῖο ἐξουσίας», ὅπως Σεῖς οἱ Παπικοί ἔχετε τό πρωτεῖο τοῦ Πάπα, ἀλλά ἔχουμε «πρωτεῖον ἀληθείας»! «Πρωτεῖον ἀληθείας» σημαίνει ὅτι καί ἕνας ἁπλός ἁγιασμένος μοναχός καί μιά ἀκόμη ἀγράμματη, ἀλλά ἁγιασμένη γιαγιούλα τῆς ἐπαρχίας μου, βλέπουν καί ἀπολαμβάνουν γλυκύτερα τόν Θεό καί ἐννοοῦν καθαρώτερα τά δόγματα τῆς πίστεως ἀπό ὅ,τι τά ἐννοῶ ἐγώ ὁ Ἐπίσκοπος, ἄν δέν ἔχω καθαρή καρδιά, ἤ ἀπό ὅ,τι τά ἐννοοῦσε ὁ πατριάρχης Ἀθηναγόρας μέ τά φιλοενωτικά του βήματα καί ἅλματα καί ἀγκαλιάσματα μέ τόν αἱρετικό Πάπα.

Θαυμᾶστε, Ἐντιμότατε, τίς παραπάνω δύο μόνο περικοπές ἀπό τήν ἐκτενῆ ἐπιστολή τοῦ μακαριστοῦ ἀρχιμανδρίτου π. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου πρός τόν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα. Δεῖτε τήν ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας! Σάν τολμᾶτε, γράψτε Σεῖς στόν Πάπα Σας ἕνα τέτοιο κείμενο. Ἀλλά πῶς νά ἐκφραστεῖτε ἐνάντια πρός τόν Πάπα, ἀφοῦ τόν πιστεύετε ὡς ἀλάθητο;!

Ἀπό τήν πλευρά τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρα πρός τόν ὁμολογητήν τῆς πίστεως πατέρα Ἐπιφάνιο «οὐκ ἦν φωνή, οὐδέ ἀκρόασις»! Οὐδεμία ἀπάντησις! Τολμοῦσε ὁ Ἀθηναγόρας νά τά βάλει μέ τόν μεγάλο θεολόγο καί φημισμένο γιά τήν ἀρετή του πατέρα Ἐπιφάνιο; Τολμοῦσε;

Σ᾽ αὐτούς λοιπόν καί σέ ἄλλους ὁμοίους διδασκάλους τῆς Ὀρθοδοξίας, ὄχι μόνο κληρικούς, ἀλλά καί λαϊκούς (ὅπως εἶναι, γιά παράδειγμα, ὁ πρύτανις τῆς θεολογίας, ὁ μακαριστός Καθηγητής Παναγιώτης Τρεμπέλας, ὁ καταγόμενος ἀπό τήν Ἐπαρχία, τήν ὁποία διακονῶ), σ᾽ αὐτούς ἐμπιστεύομαι πολύ περισσότερο ἀπό τόν Ἀθηναγόρα, ὁ ὁποῖος, κατά τήν ἐπιστολή τοῦ μακαριστοῦ πατρός Ἐπιφανίου πού παρέθεσα, ἄν καί Πατριάρχης, προεξένησε ζημία στίς συνειδήσεις τῶν Ὀρθοδόξων χριστιανῶν. Σᾶς παρακαλῶ σέ ἄλλη Σας ἐπιστολή μή μοῦ ξαναγράψετε γιά κανένα Ἀθηναγόρα, ἀλλά θά μοῦ γράφετε τί λέγει ἡ Ἁγία Γραφή καί τί λέγουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί σύγχρονοι βεβαίως Πατέρες, ὅπως, γιά παράδειγμα, ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ Πόποβιτς.

5. Ἀπομένουν καί πολλά ἄλλα σημεῖα τῆς ἐπιστολῆς Σας, στά ὁποῖα δέν ἀπήντησα. Γιά νά μή Σᾶς κουράσω σταματῶ ἐδῶ καί θά λάβετε σύντομα καί τό δεύτερο μέρος τῆς ἀπαντήσεώς μου, ἀναφερόμενο στά ἄλλα σημεῖα τῆς πρός ἐμέ ἐπιστολῆς Σας.

ΜέτήνδιάπυροεὐχήνάμελετήσετεκαλῶςτήνἘκκλησιαστικήἹστορίακαίνάἴδετεἀπ᾽αὐτήντήνἁμαρτίαΣας, τήνἀποκοπήΣαςδηλαδήἀπότήνἘκκλησία
καίνάἐπιστρέψετεμέεἰλικρινῆμετάνοιασ᾽Αὐτήν,

Σᾶς χαιρετῶ μέ τιμή καί ἀγάπη Χριστοῦ

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Ἐν Δημητσάνῃ 8 Δεκεμβρίου 2013

ΥΓ.: Ἀδίκως μέ κατηγορεῖτε ὅτι τήν ἐπιστολήν μου δέν τήν ἀπηύθυνα κατ᾽ εὐθεῖαν σέ Σᾶς. Ἐρευνήσατε εἰς τά Γραφεῖα Σας καί θά διαπιστώσετε ὅτι πρῶτα τήν ἀπέστειλα στό e–mailτῆς Γραμματείας τῆς Καθολικῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Σύρου (kamipai@cathecclesia.gr) καί ἔπειτα τήν παρέδωσα εἰς τό διαδίκτυο. Τό ἴδιο θά πράξω καί μέ τήν παροῦσα ἐπιστολή μου.

Παραπομπή

1. Οἱ περικοπές εἶναι ὀλίγον τι ἁπαλυμένες ἀπό τήν πρός τήν ἀρχαΐζουσαν γλώσσαν τοῦ μακαριστοῦ Πατρός.