Στην πρώτη Εκκλησία την παραμονή των Θεοφανείων γινόταν η Βάπτιση των Κατηχουμένων, δηλαδή των νέων χριστιανών (όπως την παραμονή του Πάσχα και της Πεντηκοστής). Τα μεσάνυχτα τελούνταν ο Αγιασμός του ύδατος για την τελετή του Βαπτίσματος. Τότε εισήχθη η συνήθεια (όπως μας πληροφορεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) οι χριστιανοί να παίρνουν από το αγιασμένο…

  Mέχρι τον 10ο περίπου αιώνα όταν ο Ιερέας έλεγε «τας θύρας τας θύρας εν σοφία πρόσχωμεν» έμεναν μέσα στον Ναό μόνον οι μυημένοι, οι πιστοί χριστιανοί και ετελείτο το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας. Όσοι έμεναν, στο τέλος της Θ. Λειτουργίας, κοινωνούσαν όλοι. Αυτή η προτροπή (τας Θύρας τας Θύρας…) είναι η ανδιαφισβήτητη απόδειξη ότι…

   Κανένας δὲν μποροῦσε νὰ βαπτισθεῖ καὶ νὰ γίνει μέλος τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀπὸ τῆς ἱδρύσεως τῆς μέχρι τώρα, ἐὰν δὲν διδασκόταν καὶ δὲν ἀποδεχόταν τὶς ἀλήθειες τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. Τὸ ἔργο τῆς διδασκαλίας τῶν ἀληθειῶν τῆς πίστεως ἀνῆκε κυρίως στὸν ἐπίσκοπο. Ἐπειδὴ ὅμως ἐκεῖνος δὲν ἐπαρκοῦσε νὰ κατηχεῖ ὅλους τους προσερχόμενους στὸν χριστιανισμό, ἀνέθετε…

   Οι νόμοι της Εκκλησίας προστάζουν να γίνωνται οι προσευχές έτσι, όχι μόνον εκείνες που γίνονται για τους πιστούς , αλλά και εκείνες που γίνονται για τους κατηχουμένους. Διότι ο νόμος διεγείρει τους πιστούς στην ικεσία για τους αμυήτους. Διότι όταν λέγη ο διάκονος “ας παρακαλέσουμε ολόθερμα τον Θεό για τους κατηχουμένους”, δεν παροτρύνει κανέναν…