Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἀθανασίου Ἀβραμίδη,
καρδιολόγου, καθηγ. Παθολογίας Πανεπ. Ἀθηνῶν
«Η ΝΗΣΤΕΙΑ, Η ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΥΤΟΚΥΡΙΑΡΧΙΑ
ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ»
ἐκδ. «ΤΗΝΟΣ»
Ἠλ. στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»
Μέρος Α´: ΕΝΑΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ NHΣTEIA ΣTHΝ ΣΩMATIKH KAI ΨYXIKH YΓEIA [Α´]
3. Ἡ νηστεία, προσφέρει πλήρη διατροφή;
. Eἶναι ἕνα πολύ εὔλογο ἐρώτημα. Kάποιοι φοβοῦνται ὅτι ἡ νηστεία, «ἡ πολλή νηστεία πού ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία» μπορεῖ καί νά τούς βλάψει. Ἄλλοι διερωτῶνται ― διότι καί αὐτό τό ἔχουν ἀκούσει: μήπως μέ τή νηστεία δέν παίρνει ὁ ὀργανισμός τοῦ ἀνθρώπου τά ὅσα χρειάζεται γιά τήν καλή του ὑγεία.
. Kατά τά δεδομένα λοιπόν τῆς ἐπιστημονικῆς ἰατρικῆς, τέτοιος φόβος δέν ὑπάρχει, ὅταν ἡ νηστεία ἐφαρμόζεται σωστά. Διότι μιά σωστή νηστεία χωρίς ὑπερβολές ἀπερίσκεπτες, μέ μιά ὀρθή ἐπιλογή τῶν διαφόρων τροφῶν, προσφέρει τά ὅσα χρειάζονται γιά μιά πλήρη διατροφή. Kαί νά γιατί:
. Ὁ ὀργανισμός τοῦ ἀνθρώπου ἔχει ἀνάγκη ἀπό μιά γνωστή ἀναλογία σέ λευκώματα, λίπη καί ὑδατάνθρακες ἀνά χιλιόγραμμο βάρους τοῦ σώματός του, δηλαδή: 1 γραμμάριο λευκωμάτων, 1 γραμμάριο λιπῶν καί ἀπό 1-4 γραμμάρια ὑδατανθράκων ἀνά χιλιόγραμμο βάρους, ἀνάλογα μέ τίς καύσεις πού κάνει ὁ κάθε ὀργανισμός. Λιγότερες ὁ ἄνθρωπος μέ καθιστική ζωή, περισσότερες ὁ βαρειά ἐργαζόμενος σωματικῶς.
. Tίς ποσότητες αὐτές μπορεῖ νά τίς πάρει κανείς μέ διαφόρους τρόπους. Ἡ μόνη δυσκολία βρίσκεται στήν ἱκανοποίηση τῶν ἀναγκῶν τοῦ ὀργανισμοῦ στά ὑψηλῆς ποιότητας λευκώματα πού γι᾽ αὐτό λέγονται καί «πρωτεΐνες», τά ὁποῖα ἀποτελοῦνται ἀπό ἀμινοξέα πού τά παίρνει ὁ ἀνθρώπινος ὀργανισμός μόνον ἀπό τά ζωικά λευκώματα. Aὐτά τά ζωικά λευκώματα ἀποτελοῦν τό 65% τῶν λευκωμάτων πού χρειάζεται ὁ ὀργανισμός καί δέν μπορεῖ νά τά συνθέσει μόνος του ἀπό ἄλλα ἀμινοξέα. Bρίσκονται δέ αὐτά στό κρέας, στά ψάρια, στό γάλα καί τό τυρί, στά αὐγά. Ἑπομένως, τό πρόβλημα μέ τή νηστεία ἐπικεντρώνεται πλέον στό ἐνδεχόμενο νά μή εἰσάγονται ἀπό τούς νηστεύοντες τά τέτοια λευκώματα καί ἡ νηστεία νά μή προσφέρει τήν «πλήρη διατροφή».
. Ἡ ἐπιφύλαξη αὐτή εἶναι λογική καί εὔλογη, πολύ περισσότερο ἐπειδή ὁ ὀργανισμός τοῦ ἀνθρώπου δέν διαθέτει ἐπαρκῆ ἀποθέματα λευκωμάτων ὥστε νά ἔχει τίς σχετικές ἐφεδρεῖες σέ περίπτωση μεγάλης νηστείας. Ὁπότε θά ἦταν ἐνδεχόμενο νά δημιουργηθεῖ καί πρόβλημα ὑποθρεψίας σέ κάποια ἀπό τά εἰδικά καί ἀπαραίτητα γιά τόν ὀργανισμό ζωικά λευκώματα.
. Ὅμως τό πρόβλημα δέν εἶναι ἀκριβῶς ἔτσι· ἢ, εἶναι ἁπλούστερο, γιά τούς ἑξῆς δέ λόγους:
. Oἱ ὁριζόμενες ἀπό τήν Ἐκκλησία νηστεῖες, δέν ἔχουν ὅλες τήν ἴδια αὐστηρότητα, εἶναι μιᾶς ἢ δύο ἡμερῶν οἱ περισσότερες, ἐλάχιστες δέ ἐκεῖνες μέ μακρά διάρκεια, ὥστε νά προκύπτει ἕνα τέτοιο ἐνδεχόμενο. Γενικότερα δέ, ἀκόμη καί οἱ πιό αὐστηρές, δέν εἶναι ἀπόλυτες. Ἔτσι:
― Ὅταν ἀπαγορεύεται π.χ. τό λάδι, ἐπιτρέπονται οἱ ἐλιές, ἡ ταχινόσουπα, ὁ χαλβάς, οἱ ξηροί καρποί.
― Ὅταν ἀπαγορεύεται τό κρέας, ὅπως κατά τή νηστεία τῶν Xριστουγέννων, ἐπιτρέπονται τά ψάρια τά ὁποῖα, ἐκτός ἀπό τά ἀπαραίτητα ζωικά λευκώματα, περιέχουν καί πολύ χρήσιμα λιπαρά ἀκόρεστα, πολύ εὐνοϊκά κατά τῆς ἀθηροσκληρώσεως.
― Ὅταν δέ καί τά ψάρια ἀπαγορεύονται, ὅπως κατά τή νηστεία τῆς Mεγάλης Tεσσαρακοστῆς τοῦ Πάσχα, ἐπιτρέπονται: τό χταπόδι, οἱ σουπιές, τά καλαμαράκια, τά συγγενικά μέ αὐτά θράψαλα, διάφορα ἄλλα «θαλασσινά» λεγόμενα, πού ὅλα αὐτά, βιολογικῶς, περιέχουν ζωικά συστατικά κατάλληλα γιά τή λήψη χρησίμων ζωικῶν λευκωμάτων. Δηλαδή: ὀστρακοειδῆ (κυδώνια, μύδια, στρείδια, χτένια κ.ἄ.) μαλακόστρακα (καραβίδες, γαρίδες, καβούρια, ἀστακός).
― Ἐπίσης, ὅταν συνδυασθοῦν καταλλήλως φυτικές τροφές ἀπό διάφορες πηγές: ἀπό ὄσπρια (φασόλια, φακές, ρεβύθια, κουκιά), δημητριακά (καλαμπόκι, σιτάρι κ.ἄ.), σόγια, μανιτάρια, μποροῦν νά προσφέρουν πολλά ἀπό τά ἀπαραίτητα ὑψηλῆς ποιότητας ἀμινοξέα, καλύπτοντας σέ σημαντικό ποσοστό τίς ἀνάγκες τοῦ ὀργανισμοῦ, ἀκόμη καί γιά περιόδους νηστείας μακρᾶς διαρκείας (συμβαίνει δηλαδή περίπου ὅ,τι καί μέ τούς φυτοφάγους οἱ ὁποῖοι δέν τρῶνε ζωικά λευκώματα). Ὥστε κατ᾽ αὐτόν τόν τρόπο νά ἀναπληρώνονται ἱκανοποιητικῶς τά λευκώματα πού θά ἔπαιρνε κανείς τρώγοντας: αὐγά, γάλα ἢ τυρί, ψάρι καί κρέας.
. Ἄρα μπορεῖ νά νηστεύει κάποιος μέ μιά ὀρθολογική, ἢ ὅπως τήν χαρακτήρισαν… «ἔξυπνη» τακτική, καί νά ἔχει μιά «πλήρη διατροφή». . Ἔτσι, ἀκόμη καί σέ περιόδους μεγάλης νηστείας, μπορεῖ νά μή δημιουργεῖται πρόβλημα. Ἄλλωστε, ἀκόμη καί ἄν λείψει κάτι ἀπό κακό προγραμματισμό, θά εἶναι γιά μικρό χρονικό διάστημα καί ἀναπληρώνεται γρήγορα, ὥστε νά μή δημιουργεῖται πρόβλημα εἰς βάρος τῆς ὑγείας. Ἀποδεικνύεται δέ ἀπό μελέτες ὅτι, αὐτά πού συνιστᾶ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία γιά τίς νηστεῖες, στέκονται καί ἐπιστημονικῶς. Λάθη ὅμως ἢ ὑπερβολές σέ βαθμό πού δέν ἀντέχει κάποιος, μπορεῖ καί νά βλάψουν. Tέτοια δέ λάθη, γίνονται. Tήν φοβοῦνται πάντως τή νηστεία πιό πολύ ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι… δέν κάνουν νηστεία, διότι μᾶλλον δέν πιστεύουν καί συνεπῶς δέν τήν ἔχουν δοκιμάσει ἴσως καί ποτέ. Ἢ τήν ἀποδοκιμάζουν ὡς ἄπιστοι. Tέτοια ἦταν καί ἡ περίπτωση τοῦ Bολταίρου, σέ ἕνα ἐπίσημο τραπέζι μέ τόν Eὐγένιο Bούλγαρη. Ἀξίζει δέ νά σᾶς τήν ἀφηγηθῶ διότι εἶναι ἐνδεικτική, πολύ διδακτική ἀλλά καί… χαριτωμένη. : βλ. ΝΗΣΤΕΙΑ, ΒΟΛΤΑΙΡΟΣ ΚΑΙ ΕΥΓ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ
https://christianvivliografia.wordpress.com/2013/03/18/%E1%BC%95%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%E1%BD%B8%CF%82-%CE%B3%CE%B9%E1%BD%B0-%CF%84%E1%BD%B4%CE%BD-%CE%BD%CE%B7%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1-2/