Η Αγία Ανυσία, έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (298 μ.Χ.). Καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη και ήταν θυγατέρα γονέων ευσεβών και πολύ πλουσίων. Όταν πέθαναν οι γονείς της, η Ανυσία στάθηκε κυρία του εαυτού της.
Ούτε τα πλούτη που κληρονόμησε τη μέθυσαν, ούτε η ορφάνια της την παρέσυρε. Αλλά με φρόνηση και εγκράτεια, προσπαθούσε πάντα να μαθαίνει “τι εστίν ευάρεστον τω Κυρίω”.
Τι δηλαδή, είναι ευχάριστο και ευπρόσδεκτο στον Κύριο. Η ευσέβειά της αυτή, την έκανε γνωστή στους ειδωλολάτρες. Μια φορά λοιπόν, ενώ πήγαινε στην εκκλησία, τη συνάντησε κάποιος ειδωλολάτρης στρατιώτης. Αφού την έπιασε βίαια, την έσυρε στους βωμούς των ειδώλων και την πίεζε να θυσιάσει στους Θεούς.
Η Ανυσία ομολόγησε ότι πιστεύει στον Ένα και αληθινό Θεό, τον Ιησού Χριστό, και Αυτόν αγωνίζεται να ευχαριστεί κάθε μέρα. Ο στρατιώτης εξαγριωμένος, άρχισε να βλασφημεί το Θεό και τότε η Ανυσία τον έφτυσε στο πρόσωπο.
Ντροπιασμένος αυτός, έσυρε το σπαθί του και διαπέρασε τα πλευρά της. Έτσι η Ανυσία, πήρε το αμαράντινο στεφάνι του μαρτυρίου.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Οσίως ανύσασα, των αρετών την οδόν, τω Λόγω νενύμφευσαι, ω Ανυσία σεμνή, και χαίρουσα ήθλησας, αίγλη δε απαθείας, λαμπρυνθείσα Μελάνη, ήστραψας εν τω κόσμω, αρετών λαμπηδόνας, και νυν ημίν ιλεούσθε, Χριστόν τον Κύριον.
Η Οσία Θεοδώρα “η από Καισαρίδος”
Υπήρξε στα χρόνια του βασιλιά Λέοντα του Ισαύρου (717-741). Ήταν από γένος λαμπρό και επίσημο, τον πατέρα της έλεγαν Θεόφιλο και ήταν πατρίκιος, τη δε μητέρα της Θεοδώρα. Η Θεοδώρα ήταν στείρα και κατόπιν μεγάλης προσευχής προς τον Θεό, απέκτησε την Οσία. Όταν η κόρη Θεοδώρα έφτασε σε κατάλληλη ηλικία, αφιερώθηκε στη Μονή της Αγίας Άννας, την ονομαζόμενη Ριγιδίου.
Εκεί διέμενε ασκούμενη στην αρετή, μέχρι τη στιγμή, που ο βασιλιάς Λέων την άρπαξε από τη Μονή για να τη δώσει γυναίκα στον γιο του Χριστόφορο. Την ημέρα όμως του γάμου, ο Χριστόφορος εξεστράτευσε μαζί με τον πατέρα του κατά των Σκυθών και στη συμπλοκή σκοτώθηκε. Έτσι η Θεοδώρα, αφού πήρε όσα πολύτιμα πράγματα είχε, επέστρεψε στη Μονή της, όπου εκάρη μοναχή. Εκεί έζησε με μεγάλη εγκράτεια και σκληραγωγία και απεβίωσε με οσιακό τρόπο.
Ο Άγιος Φιλέταιρος
Ο Άγιος Φιλέταιρος ήταν από τη Νικομήδεια. Διακρινόταν για την βαθιά πίστη του αλλά και απέραντο εξωτερικό κάλλος, κάτι που δεν υπολόγισε ποτέ, γνωρίζοντας ότι μετράει η ψυχική ομορφιά και όχι η εξωτερική.
Ποτέ δεν βασίστηκε σε αυτή, παρ’ όλο που αυτή θα του εξασφάλιζε μία άνετη ζωή. Οι ειδωλολάτρες θέλοντας να εκμεταλλευτούν το φυσικό του κάλλος, προσπαθούσαν να τον προσελκύσουν στον ειδωλολατρισμό. Όταν μία φορά μετέβη στη Νικομήδεια ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός, άκουσε για τον Φιλέταιρο και ζήτησε να του γνωρίσουν το άτομο με την τόση ομορφιά.
Μόλις τον είδε, μαγεύτηκε και του ζήτησε να μπει στην ακολουθία του, με την προϋπόθεση ότι θα αρνηθεί το χριστιανισμό. Ο Άγιος αποκρίθηκε ότι θα υπηρετήσει τον αυτοκράτορα, αλλά δεν θα έπαυε να υμνεί και να λατρεύει τον Ιησού Χριστό. Γι’ αυτή την ομολογία του, φυλακίστηκε, αφέθηκε όμως ελεύθερος μετά από λίγο καιρό. Όταν όμως ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Μαξιμιανός, ο Φιλέταιρος καταδιώκτηκε και βασανίστηκε. Διεσώθη όμως και μετέβη σε όρος προς τα μέρη της Σιγριανής. στα μέρη εκείνα ο Άγιος Φιλέταιρος, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο.
Μνήμη του Κόμη και των έξι Στρατιωτών
Αυτοί πίστεψαν στον Χριστό, δια του Αγίου Φιλεταίρου και απεβίωσαν ειρηνικά.
Όσιος Λέων ο Αρχιμανδρίτης
Απεβίωσε ειρηνικά.
Ο Άγιος Γεδεών ο Νέος Οσιομάρτυρας
Γεννήθηκε στο χωριό Κάπουρνα της Δημητριάδος (Νομός Μαγνησίας). Οι ευσεβείς γονείς του, ονομάζονταν Αυγερινός και Κυράτζα. Ο Γεδεών, κατά κόσμον ονομαζόταν Νικόλαος. Δώδεκα χρονών, με την οικογένειά του ήλθε στο χωριό Γιερμή και από ‘κει στο Βελεστίνο, όπου εργαζόταν κοντά στο θείο του.
Τον άρπαξε όμως κάποιος Τούρκος και τον εξισλάμισε με το όνομα Ιμπραήμ. Αλλά ο Νικόλαος, κατόρθωσε και δραπέτευσε και επανήλθε στην οικογένειά του. Ο πατέρας του τον φυγάδευσε στο χωριό Κεραμίδι, όπου κοντά σε κάποιους οικοδόμους πήγε στην Κρήτη. Εκεί εξομολογήθηκε σε κάποιο Ιερέα και βρήκε άσυλο στο εξωκλήσι του. Μετά τον θάνατο του ιερέα, ο Νικόλαος έφυγε για το Άγιον Όρος. Εκεί πάλι εξομολογήθηκε, έλαβε των αχράντων μυστηρίων και στη Μονή Καρακάλου, εκάρη μοναχός με το όνομα Γεδεών.
Στη Μονή αυτή έμεινε 35 χρόνια. Με τον πόθο όμως του μαρτυρίου, ήλθε στο Βελεστίνο, όπου μέσα στην αγορά με θάρρος ομολόγησε τον Χριστό. Διωκόμενος από τους Τούρκους, ήλθε στην Αγυιά, όπου συνελήφθηκε.
Οι Τούρκοι, αφού τον διαπόμπευσαν στους δρόμους του Τιρνάβου, κατόπιν του έκοψαν τα πόδια και τα χέρια και στη συνέχεια τον έριξαν στα αποχωρητήρια. Εκεί, μέσα σε φρικτούς πόνους, παρέδωσε το πνεύμα του στις 30 Δεκεμβρίου 1818. Η τίμια κάρα του μάρτυρα, αποθησαυρίστηκε στην αγία Τράπεζα του Μητροπολιτικού Ναού του Τυρνάβου, Παναγίας Φανερωμένης.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Όσιων ισότιμος, και Αθλητών κοινωνός, και θείον αγλάισμα, της Καρακάλλου Μονής, εδείχθης μακάριε συ γαρ στερρώς αθλήσας, τον εχθρόν ετροπώσω ένθεν Οσιομάρτυς, Γεδεών εδοξάσθης, πρεσβεύων υπέρ πάντων, ημών των ευφημούντων σε.
Ο Άγιος Ανύσιος Επίσκοπος Θεσσαλονίκης
Υπήρξε Επίσκοπος Θεσσαλονίκης και μαθητής, καθώς και διάδοχος του Ασχολίου, Επισκόπου Θεσσαλονίκης. Έπαιξε σημαντικό ρόλο για τη δικαίωση του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Ο Ανύσιος τοποθετήθηκε στον θρόνο της Θεσσαλονίκης, ως Βικάριος του Παπά Δαμάσου, ως το τέλος του θανάτου του το 406 ή 407.
Πληροφορίες ἀπό Saint.gr καί Μέγα Συναξαριστή (synaxarion.gr)
Όταν οι Μάγοι δεν επέστρεψαν στον Ηρώδη να του πουν που είναι ο Χριστός, ο πονηρός αυτός βασιλιάς μηχανεύθηκε άλλο σχέδιο για να εξοντώσει το Θείο Βρέφος. Είχε ακούσει ότι, σύμφωνα με τις Γραφές, τόπος γέννησης του Χριστού θα ήταν η Βηθλεέμ.
Επειδή όμως δε γνώριζε ποιος ήταν ο Ιησούς αν βρισκόταν μέσα στη Βηθλεέμ ή στα περίχωρα της και επειδή συμπέρανε ότι το παιδί θα ήταν κάτω από δύο χρονών, έδωσε διαταγή να σφαγούν όλα τα παιδιά της Βηθλεέμ και των περιχώρων της, μέχρι της ηλικίας των δύο ετών.
Η σφαγή έγινε ξαφνικά, ώστε να μη μπορέσουν οι οικογένειες να απομακρυνθούν με τα βρέφη τους. Και οι δυστυχισμένες μητέρες είδαν να σφάζονται τα παιδιά τους μέσα στις ίδιες τις αγκαλιές τους.
Η χριστιανική Εκκλησία, πολύ σωστά ανακήρυξε Άγια τα σφαγιασθέντα αυτά παιδιά, διότι πέθαναν σε μια αθώα ηλικία και υπήρξαν κατά κάποιο τρόπο οι πρώτοι μάρτυρες του χριστιανισμού. Μπορεί βέβαια να μη βαπτίσθηκαν εν ύδατι, βαπτίσθηκαν όμως, μέσα στο ίδιο ευλογημένο αίμα του μαρτυρίου τους.
Απολυτίκιο. Ήχος α’. Τον τάφον σου Σωτήρ.
Ως θύματα δεκτά, ως νεόδρεπτα ρόδα και θεία απαρχή, και νεόθυτοι άρνες, Χριστώ τω ώσπερ νήπιον, γεννηθέντι προσήχθητε, αγνά Νήπια, την του Ηρώδου κακίαν, στηλιτεύοντα και δυσωπούντα απαύστως, υπέρ των ψυχών ημών.
Κοντάκιον Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Αστήρ Μάγους έπεμψε, προς τον τεχθέντα, και Ηρώδης άδικον, στρατόν απέστειλε κενώς, φονοκτονήσαι οιόμενος, τον εν τη φάτνη ως Νήπιον κείμενον.
Ο Όσιος Μάρκελλος
Πέτυχε στη ζωή του διότι με τη χάρη του Θεού κατάλαβε, ότι οι κοσμικές λαμπρότητες φαίνονται και αφανίζονται όπως τα άνθη.
Και είχε την πεποίθεση ότι ζωή αληθινή και κερδισμένη είναι μόνο εκείνη, που αφιερώνεται στην υπηρεσία του καλού, επάνω στο δρόμο του Ιησού Χριστού.
Ο Μάρκελλος έζησε τον 5ο αιώνα, επί πατριαρχείας Γενναδίου του Α’ (458-471) και βασιλέως του Λέοντα Α’ του Μακέλλη. Η καταγωγή του Μάρκελλου ήταν από τη Συρία και η οικογένειά του ήταν αρκετά πλούσια.
Επειδή οι γονείς του αγαπούσαν τα γράμματα, στόλισαν το γιο τους με πολλή παιδεία. Αλλά η καρδιά του νέου, είχε μέσα της ζωηρή και ακοίμητη τη φλόγα της ευσέβειας. Τα κοσμικά αξιώματα δεν τον ενδιέφεραν.
Με τέτοιες διαθέσεις πήγε στην Έφεσο, όπου μπήκε σε μοναστήρι και έγινε μοναχός. Από ‘κει πήγε στην Κωνσταντινούπολη, στη Μονή Ακοίμητων, όπου ηγούμενος ήταν ο Αλέξανδρος.
Εκεί, γρήγορα διακρίθηκε για τις αρετές του και αγαπήθηκε πολύ από τους αδελφούς της Μονής, για την ταπεινοφροσύνη που διατηρούσε, αν και ήταν άνθρωπος μελέτης και μεγάλης διανοητικής αξίας.
Αφού πέθανε ο ηγούμενος Αλέξανδρος και υστέρα ο διάδοχός του Ιάκωβος, η αγάπη και η εκτίμηση των αδελφών, ανέδειξε ηγούμενο τον Μάρκελλο. Η διοίκηση του ήταν άριστη. Σύμφωνα με άλλη γνώμη, τη μονή Ακοιμήτων, είχε κτίσει αυτός ο όσιος Μάρκελλος, πιθανός στη θέση του σημερινού Τσιμπουκλί. Έτσι με αυτή τη θεία και όσια ζωή του, κοιμήθηκε και αναπαύτηκε ο Μάρκελλος στη Μονή του.
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Ύμνον άληκτον, Θεώ προσφέρων, νουν ακοίμητον, προσφόρως έσχες, προς εκπλήρωσιν των θείων προστάξεων όθεν κανών αρετής εχρημάτισας και Μοναστών ποδηγέτης θεόσοφος. Πάτερ Μάρκελλε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, διαρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Ο Όσιος Θαδδαίος ο Ομολογητής
Ήταν Σκύθης και υπηρέτης του Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτη, στη Μονή του οποίου ο Θαδδαίος έγινε μοναχός και διακρίθηκε για την αυστηρή άσκηση.
Κάποτε λοιπόν, όταν συνόδευε στ’ ανάκτορα τον ηγούμενο του Θεόδωρο, ήλεγξε τον βασιλιά Μιχαήλ (820-829) (ο Μ. Γαλανός αναφέρει τον Λέοντα τον Ε’) μπροστά στη σύγκλητο για την ασέβειά του απέναντι στις Ιερές εικόνες.
Τότε ο Βασιλιάς, τον εξανάγκαζε να ποδοπατήσει την εικόνα του Χριστού, πράγμα που ο Όσιος όχι μόνο δεν έπραξε, αλλά αποκάλεσε τον βασιλιά πληρωμένο τύραννο και ακάθαρτο. Τότε βασανίστηκε σκληρά, σύρθηκε από τα πόδια στους δρόμους της πόλης, οπότε μετά τρεις μέρες πέθανε.
Εγκαίνια του Ναού των Αγίων Τεσσαράκοντα “πλησίον του Χαλκού Τετραπύλου”
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.
Ο Όσιος Βενιαμίν
Απεβίωσε ειρηνικά. Ο δε Άγιος Νικόδημος, αναφέρει ότι πέθανε από υδρωπικία και ότι στον Ευεργετινό υπάρχει απόφθεγμά του.
Ο Όσιος Αθηνόδωρος
Στον Κώδικα 1578 των Παρισίων, ο Αθηνόδωρος συνοδεύεται και από άλλους οσίους πατέρες, τους Βαβύλα και Βενιαμίν.
Πάντως ήταν ασκητής, (άγνωστο πού) και απεβίωσε ειρηνικά.
Ο Όσιος Γεώργιος επίσκοπος Νικομήδειας ποιητής ασματικών Κανόνων και Τροπαρίων
Έζησε στη θορυβώδη και μεγάλη για την Ορθοδοξία εποχή του Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Φωτίου (857-891), με τον οποίο και διατηρούσε αλληλογραφία. Σύνθεσε δύο εγκώμια στη γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου και μελοποίησε την Ακολουθία τους. Μελοποίησε επίσης τον προεόρτιο Κανόνα στον Ευαγγελισμό, καθώς και άλλους Κανόνες στη Θεοτόκο. Συνέγραψε μάλιστα και πανηγυρικούς λόγους, όπως στα Εισόδια, στη σύλληψη της Αγίας Άννας και στο “Ειστήκεισαν παρά τω Σταυρώ του Ιησού”. (Στοιχεία της βιογραφίας του, συγχέονται μ’ αυτά του Αγ. Γεωργίου Επισκόπου Αμάστριδος, κυρίως όσον αφορά την ποίηση των ασματικών Κανόνων. Ίσως βέβαια, να συμβαίνει και το αντίθετο).
Πληροφορίες ἀπό Saint.gr καί Μέγα Συναξαριστή (synaxarion.gr)
Η Αγία Δόμνα ήταν Ιέρεια των ειδώλων επί Μαξιμιανού στη Νικομήδεια και συγκεκριμένα στον ναό του Δωδεκάθεου. Οι επιστολές του Αποστόλου Παύλου, άνοιξαν τα πνευματικά της μάτια και βαπτίστηκε χριστιανή, μαζί με τον υπηρέτη της Ινδή, από τον επίσκοπο Νικομήδειας Κύριλλο. Από τότε έκανε συνειδητή χριστιανική ζωή, μοιράζοντας στους φτωχούς ότι είχε από την περιουσία της, αλλά και ότι έπαιρνε από το παλάτι.
Κάποτε όμως, το έμαθε αυτό ο αρχιυπηρέτης του παλατιού και όταν ήταν να τιμωρήσει τη Δόμνα, αυτή έκανε την τρελή και στάλθηκε στον επίσκοπο για θεραπεία.
Έπειτα για να μη συλληφθεί, ντύθηκε ανδρικά και έθαβε τα λείψανα των μαρτύρων. Όταν όμως επέστρεψε ο Μαξιμιανός στη Νικομήδεια, ζήτησε τη Δόμνα και όταν έμαθε ότι έγινε χριστιανή, διέταξε να τη συλλάβουν.
Επειδή όμως δεν την βρήκε, διέταξε τον γενικό φόνο των χριστιανών, μεταξύ των οποίων αναγνωρίστηκε και η Δόμνα και έτσι την αποκεφάλισαν. (Συναξαριακή πηγή, μαζί με την μνήμη της Αγίας Δόμνας, αναφέρει και τη μνήμη των Αγίων Θεοφιλής της Παρθένου και Αγάπης της Προεστώσας).
Οι Άγιοι Δισμύριοι (20.000) Μάρτυρες που κάηκαν στη Νικομήδεια
Τον 4ο αιώνα μ.Χ., επί Διοκλητιανού και Μαξιμιανού, οι χριστιανοί της Νικομήδειας ήταν αρκετά πολυπληθείς. Ο επίσκοπος Άνθιμος, άνδρας άξιος και με αυταπάρνηση, κοπίαζε νύχτα-μέρα για τις ψυχές των πιστών.
Τότε οι ειδωλολάτρες έβαλαν φωτιά στο ναό, με αποτέλεσμα να καούν χιλιάδες πιστοί. Το τραγικό αυτό γεγονός, αντί να μειώσει τον αριθμό των μελών της Εκκλησίας, αντίθετα τον πολλαπλασίασε και χαλύβδωσε ακόμα περισσότερο το ηθικό των πιστών.
Έτσι και στην περίπτωση αυτή αποδείχθηκε περίτρανα αυτό που είπε η κεφαλή της Εκκλησίας Ιησούς Χριστός: “και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής”.
Ο θάνατος δηλαδή και οι οργανωμένες δυνάμεις του κακού, δε θα υπερισχύσουν, ούτε θα κατανικήσουν την Εκκλησία, που είναι αιώνια και αθάνατη. (Συναξαριακή πηγή, μαζί με τη μνήμη των πιο πάνω Μαρτύρων, αναφέρει και τη μνήμη των Αγίων Δημοσθένους, Δημοκλέους και Δημοκρίτου. Η ύπαρξη όμως των Αγίων αυτών είναι αμφίβολη, διότι τα ονόματά τους καθώς και βιογραφικά στοιχεία γι’ αυτούς δεν αναφέρονται από καμία Αγιολογική πηγή. Ίσως είναι οι ίδιοι και συγχέονται με τους ομώνυμους τους Μάρτυρες της 10ης Απριλίου).
Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείον στράτευμα, πόλις αγία, περιούσιος λαός Κυρίου, ανεδείχθητε δισμύριοι Μάρτυρες, τη γαρ αγάπη αυτού δροσιζόμενοι, δια πυρός τον αγώνα ηνύσατε. Αλλ’ αιτήσασθε, ελέους σοφοί τον πρύτανιν, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
ο Θεόφιλος δια λιθοβολισμού και ο Μυγδόνιος θανατώθηκε μέσα σε βόθρο.
Ο Άγιος Σεκούνδος
Φωτιστή των Ισπανών θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τον άγιο Σεκούνδο. Έζησε τον πρώτο αιώνα μετά Χριστόν. Και κατά την παράδοση, στάλθηκε από τους αποστόλους στην Ισπανία για να κηρύξει εκεί το Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού.
Μετά από ένα ευχάριστο ταξίδι, αποβιβάστηκε στην πόλη, που σήμερα λέγεται Κάδιξ. Εκεί, από το ένα μέρος με το κήρυγμα και την αρετή του, από το άλλο με τα θαύματα, που η θεία χάρη ενεργούσε μέσω αυτού, πολλοί από τους κατοίκους πίστεψαν στο Χριστό.
Στη συνέχεια ο Σεκούνδος πήγε και σε άλλες πόλεις της Ισπανίας, μιμούμενος και σ’ αυτό το παράδειγμα των αποστόλων, οι οποίοι ως γνωστόν, πήγαιναν από πόλη σε πόλη και κήρυτταν παντού το Ευαγγέλιο και ίδρυσαν νέες Εκκλησίες. Τους τελευταίους κόπους και αγώνες του Σεκούνδου, στεφάνωσε μαρτυρικός θάνατος.
Απεβίωσε ειρηνικά.
Άγνωστος στους Συναξαριστές. Η μνήμη του αναγράφεται στον Πατμιακό Κώδικα 256 ως εξής: “τη αύτη ήμερα άθλησις του αγίου μάρτυρος Πλουτοδώρου”.
Ο Όσιος Σίμων Μυροβλήτης κτήτορας της Ι. Μονής Σιμωνόπετρας
Δεν υπάρχουν σαφή και συγκεκριμένα στοιχεία για τη ζωή του.
Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Τη ασκήσει εκλάμψας εν Άθω Όσιε, ως καθαρθείς την καρδίαν των αρετών τω φωτί, εδοξάσθης θαυμαστώς Σίμων μακάριε, διό και βλύζειν κρουνηδόν, μύρα εύοσμα ημίν, ηξίωσαι μετά τέλος. Αλλά μη παύση πρεσβεύων, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
Πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο μ’ αυτό της 31ης Μαρτίου. Ελάχιστα μηνολόγια, τοποθετούν εδώ τη μνήμη του. Στον Παρισινό Κώδικα 1623 φ. 1436 βρίσκονται απομεινάρια της Ακολουθίας του.
Απ’ αυτή γίνεται φανερό, ότι ήταν ασκητής, άγνωστο που και πότε, ότι ευαρέστησε τον Θεό και πέθανε οσιακά. Ο δε Σ. Ευστρατιάδης εικάζει, ότι καθόλου απίθανο να πρόκειται για τον Άγιο Στέφανο τον Σαββαΐτη τον θαυματουργό, που η μνήμη του εορτάζεται την 28η Οκτωβρίου.
synaxarion.gr
anavaseis.blogspot.com
Ο Άγιος Στέφανος ο Πρωτομάρτυρας και Αρχιδιάκονος (Εορτή Στέφανος)
Ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους μεταξύ των επτά διακόνων, που εξέλεξαν οι πρώτοι χριστιανοί για να επιστατούν στις κοινές τράπεζες των αδελφών, ώστε να μη γίνονται λάθη.
Αν και κουραστική η ευθύνη του επιστάτη για τόσους αδελφούς, παρ’ όλα αυτά ο Στέφανος έβρισκε καιρό και δύναμη για να κηρύττει το Ευαγγέλιο του Χριστού. Και όπως αναφέρει η Αγία Γραφή, “Στέφανος πλήρης πίστεως και δυνάμεως εποίει τέρατα και σημεία μεγάλα εν τω λαώ”.
Πράξεις των Αποστόλων, στ’ 8-15, ζ’ 1-60. Δηλαδή ο Στέφανος, που ήταν γεμάτος πίστη και χάρισμα ευγλωττίας δυνατό, έκανε μεταξύ του λαού μεγάλα θαύματα, που προκαλούσαν κατάπληξη και αποδείκνυαν την αλήθεια του χριστιανικού κηρύγματος.
Οι Ιουδαίοι όμως, καθώς ήταν προκατειλημμένοι, εξαπέλυσαν συκοφάντες ανάμεσα στο λαό, που διέδιδαν ότι άκουσαν το Στέφανο να βλασφημεί το Μωυσή και το θεό. Με αφορμή λοιπόν αυτές τις συκοφαντίες, που οι ίδιοι είχαν ενσπείρει, άρπαξαν με μίσος το Στέφανο και τον οδήγησαν μπροστά στο Συνέδριο, τάχα για να απολογηθεί. Η απολογία του Στεφάνου υπήρξε πρότυπο τόλμης και θάρρους.
Χωρίς να φοβηθεί καθόλου, εξαπέλυσε λόγια-κεραυνούς εναντίον των Ιουδαίων. Και από υπόδικος, ορθώθηκε θυελλώδης ελεγκτής και κατήγορος.
Τότε, ακράτητοι από το μίσος οι Ιουδαίοι, τον έσυραν έξω από την πόλη, όπου τον θανάτωσαν με λιθοβολισμό.
Εκεί φάνηκε και η μεγάλη συγχωρητικότητα του Στεφάνου προς τους εχθρούς του με τη φράση του, “Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην”. Κύριε, μη λογαριάσεις σ’ αυτούς την αμαρτία αυτή.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Βασίλειον διάδημα, εστέφθη ση κορυφή, εξ άθλων ων υπέμεινας, υπέρ Χριστού του Θεού, Μαρτύρων Πρωτόαθλε Στέφανε, συ γαρ την Ιουδαίων, απελέγξας μανίαν, είδες σου τον Σωτήρα, του Πατρός δεξιόθεν. Αυτόν ουν εκδυσώπει αεί, υπέρ των ψυχών ημών.
Κοντάκιον. Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.
Ο Δεσπότης χθες ημίν, διά σαρκός επεδήμει, και ο δούλος σήμερον, από σαρκός εξεδήμει, χθες μεν γάρ, ο Βασιλεύων σαρκί ετέχθη, σήμερον δε, ο οικέτης λιθοβολείται, δι’ αυτόν και τελειούται, ο Πρωτομάρτυς και θείος Στέφανος.
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Γραπτός
Ήταν γιος του Ιωανά, από την Παλαιστίνη, και υπήρξε μαθητής μαζί με τον αδελφό του Θεοφάνη, στη μονή του αγίου Σάββα. Στα χρόνια του βασιλιά Λέοντα του Ε’ ήλθαν στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και οι δύο για το ζήτημα των αγίων εικόνων, περιορίστηκαν σε κάποια Μονή στο Στόμιο της Μαύρης Θάλασσας.
Ο βασιλιάς Μιχαήλ ο Τραυλός τους επανέφερε, αλλά αυτοί δεν θέλησαν να εξαγοράσουν την ησυχία τους με αδιαφορία στα εκκλησιαστικά ζητήματα και να νεκρώσουν τις ιερές πεποιθήσεις τους.
Γι’ αυτό εκδήλωσαν με θάρρος τα φρονήματά τους και έτσι πάλι περιορίστηκαν από τον βασιλιά, σε κάποιο τόπο κοντά στο Σωσθένιο. Αργότερα επί Θεοφίλου του Εικονομάχου, στάλθηκαν στην Αφουσία.
Αν και εκεί είχαν μείνει πολλά χρόνια και είχαν αυστηρή επιτήρηση, αυτοί εξακολουθούσαν να φωνάζουν κατά της εικονομαχίας. Τότε ο Θεόφιλος, γεμάτος θυμό, τους έφερε στην Κωνσταντινούπολη, όπου τους μαστίγωσε ανελέητα.
Και κατόπιν χάραξε στα μέτωπα τους με πυρακτωμένο σίδερο, δώδεκα στίχους για να τους στιγματίσει. Απ’ αυτή την αιτία ονομάστηκαν και οι δύο Γραπτοί.
Επί δε του Πατριάρχου Ιωάννου Ζ’ (836 ή 837), εξορίστηκαν πάλι στην Απάμεια της Βιθυνίας, όπου ο Θεόδωρος πέθανε και τάφηκε από τον αδελφό του Θεοφάνη. Αργότερα το λείψανό του μεταφέρθηκε στη Χαλκηδόνα.
Ο εορτασμός του μας υπενθυμίζει πόσους αγώνες κίνησαν οι πιστοί, για να διαφυλαχτεί η ορθόδοξη διδασκαλία και λατρεία. Και για τ’ αδέλφια δίνει λαμπρό μάθημα, για το ότι δεν υπάρχει τίποτα συγκινητικότερο και τιμητικότερο, από το να ζουν αφοσιωμένοι μέχρι θανάτου για τη νίκη της ορθόδοξης Εκκλησίας.
Απολυτίκιο, Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείοις στίγμασι, σεσημασμένος, δώρον έμψυχον, τω Ζωοδότη, προσηνέχθης θεοφόρε Θεόδωρε, Ασκητικαίς δωρεαίς γαρ κοσμούμενος, ομολογίας Αγώσι διέλαμψας. Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Α’ Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης
Ο Άγιος αυτός ήταν γέννημα και θρέμμα της Κωνσταντινούπολης και έζησε στα χρόνια του Βασιλιά Κωνσταντίνου Δ’ του Πωγωνάτου (668-685). Λόγω της μεγάλης του αρετής και ευλάβειας, χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος της Αγίας Σοφίας και κατόπιν έγινε σύγκελλος και σκευοφύλακας αυτής.
Επειδή δε ο τότε Πατριάρχης Κωνσταντίνος πέθανε, από τον βασιλιά και τη σύγκλητο, αναγκάστηκε να χειροτονηθεί Πατριάρχης ο Θεόδωρος. Θεάρεστα αφού διακυβέρνησε την Εκκλησία για δύο χρόνια και τρεις μήνες, απομακρύνθηκε του θρόνου (678) από τον βασιλιά Κωνσταντίνο Πωγωνάτο.
Η απομάκρυνση αυτή δεν μάρανε τον θείο ζήλο του Πατριάρχη Θεοδώρου και αφού πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του επίσης Θεάρεστα, απεβίωσε ειρηνικά. (Άλλες Συναξαριακές πηγές αναφέρουν, ότι ο Αγ. Θεόδωρος, επανήλθε στον θρόνο του μετά τον θάνατο του πατρός Γεωργίου Α’ και πατριάρχευσε από το 683 έως το 686).
Ο Όσιος Λουκάς ο Τριγλινός
Απεβίωσε ειρηνικά.
Μάλλον είναι ο ηγούμενος της Μονής Βαθέος Ρύακος στην Τρίγλια.
Ο Άγιος Μαυρίκιος, ο γιος του Φωτεινός και οι Άγιοι 70 Μάρτυρες
Αυτοί μαρτύρησαν στα χρόνια του βασιλιά Μαξιμιανού (286-305) και ήταν στρατιώτες, που διέμεναν στην Απάμεια της Βιθυνίας του Πόντου.
Όταν πέρασε από εκεί ο Μαξιμιανός, καταγγέλθηκαν ότι ήταν χριστιανοί. Όταν τους κάλεσε ο βασιλιάς, οι Άγιοι ομολόγησαν και μπροστά του ότι ήταν χριστιανοί και αμέσως τότε τους αφαιρέθηκαν οι στρατιωτικές ζώνες και τους έριξαν στη φυλακή.
Όταν μετά τρεις μέρες ρωτήθηκαν και πάλι, έμειναν αμετάθετοι στο φρόνημά τους και έτσι τους κρέμασαν και τους ξέσχισαν τις πλευρές.
Ο δε Μαξιμιανός, για να κάνει πικρότερο το μαρτύριο του Μαυρικίου, αποκεφάλισαν μπροστά του τον γιο του Φωτεινό. Αυτούς δε, τους πήγε σε τόπο με βρώμικα βαλτόνερα, όπου τους έδεσε γυμνούς σε πασσάλους και τους άλειψε με μέλι.
Οι μάρτυρες, έμειναν έτσι δεμένοι επί 10 ημέρες, τελικά όμως, από τα τσιμπήματα των εντόμων, παρέδωσαν μαρτυρικά το πνεύμα τους στον Θεό.
Πληροφορίες ἀπό Saint.gr καί Μέγα Συναξαριστή (synaxarion.gr)
Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ως βρέφος βαστάζουσα, εν ταις αγκάλαις Αγνή, τον πάντων δεσπόζοντα, σάρκα λαβόντα εκ σου, χαράς ώφθης πρόξενος, όθεν πάσα η κτίσις, ανυμνεί χαρμοσύνως, σήμερον Θεοτόκε, την φρικτήν σου λοχείαν πηγήν γαρ αθανασίας, κόσμω εκύησας.
Κοντάκιον Ήχος πλ. β’.
Ο προ Εωσφόρου εκ Πατρός αμήτωρ γεννηθείς, επί τής γης απάτωρ εσαρκώθη σήμερον εκ σού, όθεν Αστήρ ευαγγελίζεται Μάγοις, Άγγελοι δε μετά Ποιμένων υμνούσι, τον άχραντον Τόκον σου, η Κεχαριτωμένη.
Η Φυγή Στην Αίγυπτο της Υπεραγίας Θεοτόκου
Όταν οι μάγοι προσκύνησαν το Χριστό, αναχώρησαν για την πατρίδα τους, χωρίς να περάσουν από το βασιλιά Ηρώδη. Τότε άγγελος Κυρίου φάνηκε σε όνειρο στον Ιωσήφ και του είπε να πάρει το παιδί με τη μητέρα του και να φύγει στην Αίγυπτο.
Ευαγγέλιο Ματθαίου, Β’ 13-18. Και έμειναν εκεί, μέχρι πού πέθανε ο Ηρώδης, για να επαληθευθεί έτσι εκείνο που ελέχθη δια του προφήτου Ωσηέ: “Εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου” (Ωσ. Ια’ 1).
Μετά τη φυγή του Κυρίου στην Αίγυπτο, ο Ηρώδης έστειλε στρατιώτες και θανάτωσαν όλα τα παιδιά που ήταν στη Βηθλεέμ και τα περίχωρά της, από ηλικίας δύο ετών και κάτω. Διότι τόσο είχε υπολογίσει την ηλικία του Χριστού, Τον οποίο φοβόταν ότι θα του έπαιρνε τη βασιλεία.
Επίσης, η φυγή του Κυρίου στην Αίγυπτο, κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, φράσσει και τα στόματα των αιρετικών. Διότι όπως λέει, αν δεν έφευγε ο Κύριος και φονευόταν από τον Ηρώδη , θα είχε εμποδιστεί η σωτηρία των ανθρώπων. Αν πάλι τον συνελάμβαναν και δεν φονευόταν, θα έλεγαν πολλοί ότι δε φόρεσε ανθρώπινη σάρκα, αλλά μόνο κατά φαντασία. Έπειτα, η φυγή φανερώνει άλλη μια φορά, ότι τίποτα δεν μπορεί να ματαιώσει τα σχέδια του Θεού.
Ο Άγιος Ευθύμιος ο Ομολογητής, επίσκοπος Σάρδεων
Ο Σ. Ευστρατιάδης, στο Αγιολόγιό του, αναφέρει για τον Άγιο αυτόν τα εξής: Ήκμασεν επί της βασιλείας Κωνσταντίνου και Ειρήνης (780-797), γεννηθείς εν Λυκαονία και σπουδάσας εν Αλεξάνδρεια.
Μετά την αποπεράτωσιν των σπουδών αυτού κατέφυγεν εις μονήν τίνα αποκαρείς μοναχός και διαπρέψας εν τη μοναχική πολιτεία, δια δε την αρετήν και την παιδείαν αυτού προεβιβάσθη εις τον μητροπολιτικόν θρόνον των Σάρδεων, λαβών μέρος εν τη κατά των εικονομάχων αθροισθείση εν Νίκαια το δεύτερον Εβδόμη οικουμενική συνόδω (787), εν η την ορθήν της εκκλησίας δόξαν μετά παρρησίας και θάρρους καθωμολόγησε και υπέγραψε (ίδε Mansi, τ. XII, σ. 1087-1088).
Τα εξαιρετικά αυτού προσόντα εκτιμώντες οι βασιλείς ενεπιστεύθησαν αυτώ διαφόρους δημοσίας αποστολάς, αλλά επί της βασιλείας Νικηφόρου Α’ (802-811), επί καταγγελία γενομένη παρά ανωτέρου υπαλλήλου εν Σάρδεσι ότι έκειρε μοναχήν κόρην, ην εζήτει ούτος εις γάμον, ο Ευθύμιος εξωρίσθη εις την νήσον Παττάλαραν λίαν ταλαιπωρηθείς.
Εκ της εξορίας επανήλθεν εις Κωνσταντινούπολη (814), αλλά και πάλιν μετά την έκρηξιν της εικονομαχίας επί Λέοντος του Ισαύρου (813-820), οπαδός της εναντίας ταχθείς μερίδος, εξωρίσθη εις Άσσον (παρά το Αδραμύτιον), ένθα παρέμεινε μέχρι του θανάτου του Λέοντος ανακληθείς υπό Μιχαήλ του Τραυλού (820-829), αλλά και τούτον καταβροντήσας δι’ ων κατά πρόσωπον αυτού είπεν, “ει τις ου προσκυνεί τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν εικόνι περιγραπτόν ήτω ανάθεμα”, εξώργισε και ηνάγκασε να εξορίσει αυτόν εις τον Ακρίταν, ένθα ενέκλεισεν αυτόν εις ζοφερωτάτην φυλακήν εκεί δια βουνεύρων τυπτόμενος και εκ των πληγών εξογκωθείς ως ασκός οκτώ ημέρας μετά την άθλησιν, προς Κύριον έξεδήμησε”. Θεώ παραστάς, Ευθύμιε, τρισμάκαρ, πλήρης άληκτου τυγχάνεις ευθυμίας.
(Η μνήμη του Αγίου, από ορισμένους Συναξαριστές, περιττώς επαναλαμβάνεται και την 11η Οκτωβρίου.)
Ο Όσιος Κωνσταντίνος “ο εξ Ιουδαίων”
Ο Όσιος Κωνσταντίνος ήταν από τα Σύναδα της Φρυγίας. σε νεαρή ηλικία προσπάθησε να ακολουθήσει τη ζωή των ενάρετων χριστιανών.
Ο νεαρός Ιουδαίος, ο οποίος έφερε την χριστιανική πίστη ήδη στη ψυχή του, αποφάσισε να φύγει από το θόρυβο του κόσμου, και μετέβη στο μοναστήρι Φουβούτιον, του οποίου οι μοναχοί φημίζονταν για την θεάρεστη ζωή τους.
Αφού δοκιμάσθηκε αρκετά και πείστηκαν για την ειλικρινή και φωτεινή πίστη του, του έδωσαν το άγιο βάπτισμα και τον ονόμασαν Κωνσταντίνο.
Έγινε έτσι αδελφός της Μόνης. Επιδόθηκε στη μελέτη των πνευματικών πραγμάτων. όμως αυτό δεν του ήταν αρκετό, ήθελε να διδάξει και στους άλλους ανθρώπους την αγάπη του Χριστού. Γι’ αυτό άρχισε να μεταβαίνει από την μία πόλη στην άλλη και να κηρύσσει το λόγο του Θεού. Απεβίωσε εν ειρήνη.
Ο Όσιος Ευάρεστος
Καταγόταν από τη Γαλατία από γονείς ένδοξους και επίσημους της χώρας αυτής. Αφού καλά και όσια εκπαιδεύτηκε στη χώρα του, πήγε με τον πατέρα του στην Κωνσταντινούπολη επί Λέοντος του Ισαύρου (813-820) και τον φιλοξενούσε ο συγγενής του πατρίκιος Βρυέννιος.
Όταν αυτός στάλθηκε από τη βασίλισσα Θεοδώρα πρέσβυς στους Βούλγαρους, πήρε κοντά του και τον Ευάρεστο και όταν έφτασαν στον τόπο, που ονομαζόταν Σκόπελο, εκεί ο Ευάρεστος συνάντησε γέροντα ασκητή, στον οποίο προσκολλήθηκε και εκάρη μοναχός. Ο δε γέροντας, βλέποντας την υψηλή πνευματική έφεση του νέου, τον έστειλε με συστατική επιστολή στη Μονή Στουδίου, όπου ο Ευάρεστος διέπρεπε σαν αυστηρός ασκητής.
Εκεί λοιπόν οσιακά αφού έζησε και τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του, απεβίωσε ειρηνικά σε ηλικία 79 χρονών. Το δε τίμιο λείψανό του, εναποτέθηκε στη Μονή Κοκουρουβίου (ή Κοκκοροβίου).
Ο Άγιος Κωνστάντιος ο Ρώσος, ο Νέος Ιερομάρτυρας
Ο Κωνστάντιος καταγόταν από τη Ρωσία και υπηρετούσε σαν εφημέριος στη Ρωσική Πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη. Κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο ήλθε στο Άγιον Όρος και παρέμεινε για αρκετό χρονικό διάστημα στη Μεγίστη Λαύρα, απ’ όπου αναχώρησε στα Ιεροσόλυμα για προσκύνημα στους Άγιους Τόπους.
Επανήλθε στη Μεγίστη Λαύρα και περίμενε την ειρήνη μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας. Όταν επιτεύχθηκε η ειρήνη, ο Άγιος πήγε στην Κωνσταντινούπολη και παρέμεινε σαν εφημέριος στην ίδια πρεσβεία.
Εκεί όμως, άγνωστο για ποιους λόγους, ήλθε σε προστριβή με τον Ρώσο Πρέσβη και είτε από φόβο είτε από θυμό, παρουσιάστηκε στον Σουλτάνο και αρνήθηκε τον Χριστό. Για την ενέργειά του αυτή, έτυχε μεγάλων τιμών και περιποιήσεων από τους Τούρκους.
Μετά από λίγες ήμερες, συναισθάνθηκε το μεγάλο του ολίσθημα, μετανοημένος έκλαψε πικρά και πόθησε το μαρτύριο.
Έτσι πέταξε τα τούρκικα ρούχα, φόρεσε ένα φθαρμένο ράσο, παρουσιάστηκε στον Σουλτάνο και με θάρρος ομολόγησε τον Χριστό και αποκήρυξε τη θρησκεία του Μωάμεθ. Χωρίς καμιά διαδικασία, οι Τούρκοι πήραν τον μάρτυρα και τον αποκεφάλισαν μπροστά στ’ ανάκτορα του Σουλτάνου το 1743.
Πληροφορίες ἀπό Saint.gr καί Μέγα Συναξαριστή (synaxarion.gr)
Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ (Εορτή Χρήστος, Χρύσα)
Αυτή τη μέρα η αγία Εκκλησία μας γιορτάζει το μεγάλο και ανερμήνευτο γεγονός της κατά σάρκα γεννήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού από την Υπεραγία Θεοτόκο.
Μετά τον Ευαγγελισμό της Παρθένου Μαρίας από τον αρχάγγελο Γαβριήλ και ενώ πλησίαζε ο καιρός να τελειώσουν οι εννιά μήνες από την υπερφυσική σύλληψη του Χριστού στην παρθενική της μήτρα, ο Καίσαρ Αύγουστος διέταξε απογραφή του πληθυσμού του ρωμαϊκού κράτους.
Τότε ο Ιωσήφ μαζί με τη Θεοτόκο, ξεκίνησαν για τη Βηθλεέμ, για να απογραφούν εκεί. Επειδή όμως είχε πλησιάσει ο καιρός να γεννήσει η Παρθένος και δεν έβρισκαν κατοικία να καταλύσουν, διότι είχε μαζευτεί πολύς λαός στη Βηθλεέμ, μπήκαν σε ένα φτωχικό σπήλαιο.
Εκεί η Θεοτόκος γέννησε τον Κύριο Ιησού Χριστό και σπαργάνωσε σαν βρέφος τον Κτίστη των απάντων. Έπειτα Τον έβαλε επάνω στη φάτνη των αλόγων ζώων, διότι “έμελλε να ελευθέρωση ημάς από την αλογίαν”, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης.
Από τότε, όλοι οι πιστοί χριστιανοί με χαρά ψάλλουν τον ύμνο των αγγέλων εκείνης της νύκτας: “Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία”. Δόξα δηλαδή, ας είναι στο θεό, που βρίσκεται στα ύψιστα μέρη του ουρανού και στη γη ολόκληρη, που είναι ταραγμένη από την αμαρτία ας βασιλεύσει η θεία ειρήνη, διότι ο Θεός έδειξε την αγάπη Του στους ανθρώπους με την ενανθρώπηση του Υιού Του.
Να σημειώσουμε εδώ, ότι η γιορτή των Χριστουγέννων καθιερώθηκε για πρώτη φορά την 25η Δεκεμβρίου του 397 επί πατριαρχείας Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Κατ’ άλλους ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Ιουβενάλιος, χώρισε τις δύο γιορτές των Φώτων και των Χριστουγέννων, οι οποίες παλιότερα γίνονταν την ίδια μέρα, δηλαδή την 6η Ιανουαρίου.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’.
Η Γέννησίς σου Χριστέ ο Θεός ημών, ανέτειλε τω κόσμω, το φως το της γνώσεως, εν αυτή γαρ οι τοις άστροις λατρεύοντες, υπό αστέρος εδιδάσκοντο, σε προσκυνείν, τον Ήλιον της δικαιοσύνης, και σε γινώσκειν εξ ύψους ανατολήν. Κύριε δόξα σοι.
Κοντάκιον. Ήχος γ’. Αυτόμελον. Ποίημα Ρωμανού του Μελωδού
Η Παρθένος σήμερον, τον υπερούσιον τίκτει, και η γη το Σπήλαιον, τω απροσίτω προσάγε