Μερικές μονοσύλλαβες ἤ δισύλλαβες λέξεις συμπροφέρονται τόσο στενά μὲ τὴν προηγούμενη, ὥστε ἀκούωνται σὰν ν’ ἀποτελοῦν μαζί της μιά λέξη· γι’ αύτό ὁ τόνος του κανονικά ἢ χάνεται ἢ ἀνεβαίνει στὴ λήγουσα τῆς προηγούμενης λέξης ὡς ὀξεία (πρβλ. τά νεοελληνικά: ὁ ἀδερφός μου, ὁ δάσκαλός μου). Οἱ λέξεις αὐτὲς λέγονται ἐγκλιτικές λέξεις ἢ ἁπλῶς ἐγκλιτικά….

Ένα τροπάριο του Όρθρου του μεγαλομάρτυρα Δημητρίου αρχίζει ως εξής: “Τεῖχος ὠχυρωμένον ἡμῖν, τὰς ἑλεπόλεις τῶν ἐχθρῶν μὴ πτοούμενον, ἐδόθης [εννοείται: “Δημήτριε”]…”. Από τις λέξεις του αποσπάσματος αυτού, άγνωστη μας φαίνεται η λέξη “ἑλεπόλεις” και κάπως γνωστή η λέξη “πτοούμενουν” (αναφερόμενη στην πρώτη λέξη του αποσπάσματος: “τεῖχος”). Η λέξη “ἑλέπολις” είναι σύνθετη. Το πρώτο της…

Σε τροπάριο του Όρθρου του αποστόλου Θωμά (6 Οκτωβρίου) θα βρούμε την εξής φράση, απευθυνόμενη στον εορταζόμενο απόστολο: “τῶν πεπαρμένων ἥλων τὰς ὠτειλάς, τῷ δακτύλῳ κατιδεῖν κατηξίωσαι” ( = “αξιώθηκες να δεις ξεκάθαρα με το δάκτυλό σου τα σημάδια από το πέρα ώς πέρα τρύπημα των καρφιών”). Εδώ έχουμε δύο λέξεις που δεν φαίνεται να…

ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ δύσκολες λέξεις των ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ της Παναγίας                               https://proskynitis.blogspot.com/2023/08/15.html#more

Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, θα βρούμε πολλές φορές στον Όρθρο της μεγάλης αυτής εορτής το αρχαίο ρήμα “πήγνυμι” σε διάφορες μορφές, αλλά και σύνθετο (“ἐμπήγνυμι”, “προσπήγνυμι”). “Πήγνυμι” λοιπόν σημαίνει “στερεώνω”, “κάνω κάτι να είναι σταθερό”, “καρφώνω”. Παρόμοια σημασία (με μεγαλύτερη έμφαση) έχουν και τα σύνθετα που αναφέραμε (από δε το “ἐμπήγνυμι” προέρχεται το νεοελληνικό “μπήγω/μπήζω”)….

Ἀρχιμ. Χρίστου Κυριαζόπουλου Ph. D. Βυζαντινῆς Ἱστορίας Μ. Α. Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Φιλολογίας πρ. σχολικοῦ συμβούλου φιλολόγων Ἀνατολικῆς Θεσσαλονίκης Ἐσχάτως ἐν μέσῃ καί βαθυτάτῃ κρίσει, βρεθήκαμε οἱ Νεοέλληνες ἐνώπιον ἑνός νέου προβλήματος. Κάποιες φωνές, μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία, ζητοῦν ἐπιμόνως καί ἐπειγόντως νά τελῆται ἡ θεία Λειτουργία στήν καθομιλουμένη γλῶσσα. Πιστεύουν μᾶλλον πώς ἄν αὐτό συμβῆ,…

Ὑπογράφουν οἱ κατωτέρω Ἁγιορεῖτες Ἱερομόναχοι, μὲ τὶς συνοδεῖες τους:    Ἱερομόναχος Γρηγόριος, Ἱερὸν Κελλίον Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Καρυές    Ἱερομόναχος Ἀρσένιος, Ἱερὸν Κελλίον Γενεσίου τῆς Θεοτόκου «Παναγούδα», Καρυές    Ἱερομόναχος Εὐθύμιος, Ἱερὰ Καλύβη Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, Καψάλα Τὸν τελευταῖο καιρὸ γίνεται πολὺς λόγος γιὰ τὸ θέμα τῶν μεταφράσεων τῶν λειτουρ­γικῶν κειμένων τῆς Ἐκκλησίας σὲ γλώσσα περισσότερο προσιτὴ στὸν…

Τὸ ἀπόσπασμα εἶναι ἀπὸ τὸ βιβλίο: «Ἀσκητὲς μέσα στὸν κόσμο Β΄» Ἅγ. Ὅρος.   Ἡ Παναγιώτα Χατζηκτωρῆ, εἶναι μία σύγχρονη ἀσκητικὴ μορφή. Αὐτὴ ἡ πνευματικὴ μητέρα, ζοῦσε τὸν Θεὸ καὶ ἦταν σχεδὸν ἀγράμματη. Δίνει λοιπὸν σὲ ὅλους ἐμᾶς τοὺς κατὰ κόσμον μορφωμένους καὶ πτυχιούχους πολλὰ μαθήματα καὶ διδάγματα.  Τὰ παρακάτω περιστατικὰ τῆς ζωῆς της ἀποτυπώνουν τὴν πραγματικότητα ὅσον…

Πρέπει να σεβόμαστε τη γλώσσα που έχει η Εκκλησία μας  Του π.Γεωργίου Δ. Μεταλληνού Η Ορθοδοξία, ως η Εκκλησία του Χριστού, έχει σώσει την ελληνική μας γλώσσα σ’ όλη την ιστορική διαχρονία της, από τον Ομηρο έως σήμερα, στη Θεολογία και τη λατρεία της. Αλλωστε ο αποστολικός και πατερικός λόγος διαχέεται συνεχώς στα λειτουργικά μας…

ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ “ΘΕΟΛΟΓΙΑ” Του Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιεροθέου Έχω συζητήσει με ορθόδοξο Καθηγητή βιβλικής θεολογίας, ο οποίος διδάσκει σε Πανεπιστήμιο του Εξωτερικού και έχει επηρεασθή κατά πολύ από προτεσταντικές ιδέες, και ο οποίος υποστήριζε ότι, αφού ο Χριστός είναι ο ήλιος της δικαιοσύνης, οι Πατέρες είναι τα σύννεφα που καλύπτουν τον ήλιο, οπότε πρέπει να…

   Τὰ φιλολογικά καί θεολογικὰ ἑρμηνευτικὰ μαθήματα Λειτουργικῆς-Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γλώσσας σ υ ν ε χ ί ζ ο ν τ α ι… Στὸ φιλόξενο χῶρο ποὺ προσφέρει τό πνευματικό κέντρο τοῦ Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου, κάθε Δευτέρα, 17:00΄-20:00΄, προσφέρονται δωρεάν μαθήματα:  –Γραμματικῆς καὶ Συντακτικοῦ τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γλώσσας,μέσα ἀπό τόν Αἴσωπο καί τό Γεροντικό…

«ΦΟΥΡΝΟΣ ΤΟΥ ΧΟΤΖΑ»* του Αρχιμανδρίτου Επιφανίου Θεοδωροπούλου  —  Γέροντα, αφού οι ιαμβικοί κανόνες είναι δύσκολοι και δεν είναι κατανοητοί στον κό­σμο, γιατί η Εκκλησία τους διατηρεί και δεν κρατάει μόνο τους πεζούς; —  Η Εκκλησία δεν μπορεί να αλλάζη σαν τον φούρνο του Χότζα η σαν τους ανεμόμυ­λους και να γυρίζη κάθε φορά κατά που…